Tường tận hoạt động tàu sân bay lớp Nimitz của Hải quân Mỹ

Tổ chức biên chế

Hiện nay, một tàu sân bay lớp Nimitz được Hải quân Mỹ biên chế 4 biên đội máy bay chiến đấu (trong đó có 1 biên đội máy bay F/A-18 phiên bản 2 chỗ ngồi; 3 biên đội F/A-18E hoặc F/A-18C phiên bản 1 chỗ ngồi); 1 biên đội máy bay cường kích gồm từ 10 - 12 chiếc A-6E (trong đó bao gồm khoảng 4 máy bay tiếp dầu KA-6D); 1 biên đội máy bay cảnh báo sớm với biên chế từ 4 - 6 máy bay E-2C; 1 biên đội máy bay tác chiến điện tử với biên chế 5 máy bay EA-18G Growler; 1 biên đội máy bay tác chiến chống ngầm với biên chế 10 máy bay S-3A; 1 biên đội mát bay trực thăng tác chiến chống ngầm (trong đó có 11 máy bay MH-60R, 1 chi đội trực thăng trinh sát EA-3B và 1 chi đội máy bay chụp ảnh trên không).

Kho chứa máy bay trên tàu sân bay của Hải quân Mỹ này có chiều dài 208,62m, rộng 32,94m, cho phép lựa chon 2 phương án chứa máy bay. Phương án thứ nhất có thể chứa được từ 30 - 35 máy bay cánh cố định, 30 máy bay tác chiến trên hạm hạng nặng F-14, sàn đáp máy bay cho phép chứa được 1 biên đội gồm 15 máy bay chiến đấu, 1 biên đội máy bay tấn công cường kích và 1 biên đội máy bay cánh cố định. Đối với phương án hai, cho phép chứa được 2 biên đội máy bay F/A-18E/F gồm 24 chiếc, sàn đáp máy bay cho phép chứa được 2 biên đội gồm biên đội máy bay tác chiến điện tử và biên đội trực thăng tác chiến chống ngầm. 

Như vậy, tàu sân bay Nimitz có khả năng mang được tổng cộng 24 máy bay chiến đấu, 24 máy bay tiêm kích, từ 6 - 8 máy bay cường kích, 4 máy bay tiếp dầu, từ 4 - 6 máy bay cảnh báo sớm, 5 máy bay tác chiến điện tử, 10 máy bay tuần tra chống ngầm, với tổng số khoảng từ 58 - 60 chiếc máy bay các loại và từ 16 - 21 máy bay trực thăng.

Quy trình tác chiến đối với các máy bay trên tàu sân bay được chia thành 3 giai đoạn gồm: cất cánh, hạ cánh và chuẩn bị cất cánh lần thứ hai. Tàu sân bay Nimitz của Hải quân Mỹ được thiết kế 4 điểm cất cánh với 2 điểm cất cánh ở đầu tàu và 2 điểm khác ở phần giữa tàu. Do sử dụng phương thức cất cánh bằng piton thủy lực nên cùng một lúc cho phép tàu sân bay Nimitz thực hiện cất cánh đồng loạt được với cả 4 máy bay chiến đấu. Tại một điểm cất cánh, thời gian cho mỗi lần cất cánh mất 2 phút, như vậy đối với tàu sân bay Nimitz có 4 điểm phóng thì hiệu suất sẽ đạt là 1 lần cất cánh/30 giây. 

Trên tàu sân bay Nimitz có 2 khu vực để máy bay tiến hành hạ cánh. Khu vực thứ nhất là khu vực để máy bay đáp xuống sàn tàu, khu vực thứ hai là khu vực giảm tốc độ cho máy bay. Tại khu vực sàn để máy bay đáp xuống tàu sân bay có 4 dây cáp hãm đà, bố trí cách nhau khoảng 15m. Khi máy bay đáp xuống sàn, một dây móc ở phần sau đuôi máy bay sẽ được thả ra trước đó để móc vào dây cáp hãm đà, dây cáp này khiến máy bay dừng lại mà không bị trượt đi. Sau khi hạ cánh thành công, máy bay trải qua nhiều khâu chuẩn bị với thời gian bảo đảm khoảng 4 phút. Trong đó, 2 phút giành cho hạ cánh, 1 phút giành cho việc máy bay dừng hẳn và 1 phút để tháo gỡ thiết bị hãm tốc. Sau khi tiến hành xong các hoạt động bảo đảm thì máy bay mới có thể tiếp tục xuất kích lần tiếp theo.

Sau khi máy bay hạ cánh thì phải trải qua nhiều khâu bảo đảm, bao gồm: nạp đạn, tháo gỡ các thiết bị hãm đà, bảo dưỡng thiết bị bắn, tiếp dầu, treo thêm các loại tên lửa, kiểm tra hệ số an toàn và toàn bộ hệ thống vận hành… Khi đã trải qua tất cả các công tác và quy trình kiểm tra này, nếu bảo đảm an toàn và theo tiêu chuẩn, ít nhất hiệu xuất phải đạt trên 80% thì máy bay mới được phép tiếp tục xuất kích. Đồng thời, hoạt động bảo đảm cho lần xuất kích tiếp theo bị ảnh hưởng rất lớn bởi trình độ thao tác của tổ bảo đảm, chứ ít liên quan đến mức độ lớn hay nhỏ của tàu sân bay. 

Trước mỗi lần xuất kích, phải đảm bảo phi công có độ ổn định và tình trạng thể lực tốt nhất; máy bay phải có hệ thống kỹ thuật bảo đảm hiệu xuất cao nhất có thể; tất cả các loại vũ khí được trang bị phải được kiểm tra chặt chẽ. Trung bình thời gian để tổ kiểm tra vũ khí tiến hành vào khoảng 30 phút, thời gian tối đa cho công tác khắc phục sự cố là 10 phút.