Trình Quốc hội 2 phương án về hệ thống tổ chức Cảnh sát cơ động

Chiều 21/10, tại Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV, Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Công an đã thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về Dự án Luật Cảnh sát cơ động (CSCĐ).

Tinh nhuệ lực lượng CSCĐ 

Theo Bộ trưởng Tô Lâm, Pháp lệnh CSCĐ được Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) khóa XIII thông qua ngày 23/12/2013, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2014, đây là cơ sở pháp lý quan trọng để CSCĐ phát huy vai trò là lực lượng nòng cốt thực hiện biện pháp vũ trang xử lý kịp thời, có hiệu quả các hoạt động gây phương hại đến ANTT, biểu tình, bạo loạn; trấn áp các đối tượng phạm tội nguy hiểm, đấu tranh triệt phá các chuyên án, các băng, ổ nhóm tội phạm có tổ chức; bảo vệ tuyệt đối an toàn các mục tiêu, hội nghị, sự kiện chính trị quan trọng… góp phần bảo vệ an ninh quốc gia, đảm bảo trật tự, an toàn xã hội phục vụ đắc lực cho sự nghiệp phát triển kinh tế, xã hội của đất nước.

Việc xây dựng và ban hành Luật CSCĐ trong thời điểm hiện nay là rất cần thiết, nhằm đảm bảo tuân thủ quy định của Hiến pháp năm 2013 về việc luật hóa các quy định hạn chế quyền con người, quyền công dân; thống nhất với quy định của các luật có liên quan đến chức năng, nhiệm vụ và xây dựng lực lượng CSCĐ.

Bên cạnh đó, thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước về xây dựng lực lượng CSCĐ cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại được xác định tại các văn kiện như Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI, XII, XIII của Đảng và Nghị quyết của Bộ Chính trị về Chiến lược bảo vệ an ninh quốc gia, Đề án hiện đại hóa lực lượng CSCĐ đến năm 2025, tầm nhìn năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Bộ trưởng Tô Lâm khẳng định, CSCĐ là lực lượng có tính chất đặc thù trong CAND, với chức năng nòng cốt thực hiện biện pháp vũ trang; tổ chức theo mô hình đơn vị vũ trang chiến đấu tập trung, được trang bị nhiều loại vũ khí, công cụ hỗ trợ, phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ đặc chủng, hiện đại; đối tượng đấu tranh đa dạng, phức tạp; lĩnh vực, địa bàn hoạt động rộng; CSCĐ tác chiến theo phương thức cơ động nhanh, đấu tranh vũ trang trực diện nhằm giải quyết kịp thời các vụ việc phức tạp về ANTT, biểu tình, bạo loạn, khủng bố, bắt cóc con tin, trấn áp các đối tượng có hành vi phạm tội nguy hiểm... nhằm bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội trên phạm vi toàn quốc; công tác huấn luyện của CSCĐ được tiến hành thường xuyên, chuyên sâu trong điều kiện, hoàn cảnh khó khăn, khắc nghiệt, nguy hiểm, đòi hỏi CBCS phải có bản lĩnh vững vàng, kỹ năng chiến đấu cao.

"Với tính chất đặc thù và yêu cầu nhiệm vụ ngày càng phức tạp trong tình hình mới đặt ra yêu cầu phải xây dựng các quy định ở tầm luật để điều chỉnh về hoạt động, tổ chức, trang bị, chế độ, chính sách đối với CSCĐ" - Bộ trưởng Tô Lâm nhấn mạnh.

Đồng thời, Luật CSCĐ cũng sẽ khắc phục những hạn chế, bất cập của Pháp lệnh CSCĐ về nguyên tắc hoạt động, nhiệm vụ, quyền hạn, thẩm quyền điều động và công tác phối hợp của CSCĐ với các cơ quan, tổ chức, lực lượng chức năng có liên quan trong thực hiện nhiệm vụ.

Trình Quốc hội 2 phương án về hệ thống tổ chức

Dự thảo Luật gồm 5 chương, 31 điều, nội dung cơ bản được xây dựng trên cơ sở bám sát các giải pháp của 4 chính sách đã được Quốc hội, Chính phủ thông qua; kế thừa các quy định còn phù hợp của Pháp lệnh CSCĐ năm 2013, bổ sung những quy định mới phù hợp với yêu cầu thực tiễn hoạt động của CSCĐ.

Trong đó, xác định 7 nhóm nhiệm vụ cơ bản của CSCĐ tại Điều 9 dự thảo Luật, trong đó kế thừa những nhiệm vụ còn phù hợp của Pháp lệnh CSCĐ, đồng thời bổ sung 2 nhóm nhiệm vụ cho CSCĐ, đây là các nhiệm vụ trên thực tế CSCĐ đang thực hiện, nay cần được luật hóa để bảo đảm tính ổn định, đồng bộ, thống nhất, nâng cao hiệu quả, hiệu lực thực thi.

Quy định cụ thể 7 quyền hạn của CSCĐ tại Điều 10 của dự thảo Luật, trong đó bổ sung thêm 2 quyền hạn mới phù hợp với yêu cầu thực tiễn thực hiện nhiệm vụ của CSCĐ, gồm: Được mang theo người vũ khí, công cụ hỗ trợ, phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ vào cảng hàng không và lên tàu bay dân sự trong các trường hợp chống khủng bố, giải cứu con tin, trấn áp đối tượng có hành vi phạm tội nguy hiểm có sử dụng vũ khí; bảo vệ vận chuyển hàng đặc biệt, áp giải bị can, bị cáo phạm tội đặc biệt nghiêm trọng và trường hợp sử dụng tàu bay riêng do cấp có thẩm quyền huy động để kịp thời cơ động giải quyết các vụ việc phức tạp về ANTT. Ngăn chặn, vô hiệu hóa phương tiện bay không người lái và các phương tiện khác trực tiếp tấn công, xâm phạm hoặc đe dọa tấn công, xâm phạm mục tiêu bảo vệ của CSCĐ.

Bổ sung, làm rõ các quy định liên quan hoạt động của CSCĐ gồm: Xây dựng và thực hiện phương án; biện pháp công tác; sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ và huy động người, phương tiện, thiết bị (tại các Điều 11, 12, 16 và 17 của dự thảo Luật) đảm bảo tuân thủ quy định của Hiến pháp, phù hợp với quy định của pháp luật có liên quan. Điều chỉnh, làm rõ quy định về thẩm quyền điều động CSCĐ thực hiện nhiệm vụ của Tư lệnh CSCĐ và Giám đốc Công an tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (tại khoản 2 và khoản 3 Điều 18 của dự thảo Luật) đảm bảo chặt chẽ, linh hoạt, phù hợp với thực tế triển khai thực hiện nhiệm vụ của CSCĐ...

Về hệ thống tổ chức của CSCĐ tại Điều 13 dự thảo Luật, Chính phủ xây dựng 2 phương án trình Quốc hội xem xét cho ý kiến, cụ thể:

Phương án 1: Chính phủ đề nghị tại dự thảo Luật chỉ quy định mang tính nguyên tắc về hệ thống tổ chức của CSCĐ gồm: Bộ Tư lệnh CSCĐ và CSCĐ Công an tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và giao Bộ trưởng Bộ Công an quy định chi tiết về hệ thống tổ chức của CSCĐ để đảm bảo thống nhất với quy định của Luật CAND năm 2018.

Phương án 2: Tiếp thu ý kiến kết luận của UBTVQH theo hướng bổ sung quy định về cơ cấu các lực lượng thuộc CSCĐ gồm 6 lực lượng. Trong đó, 4 lực lượng (lực lượng tác chiến đặc biệt, lực lượng đặc nhiệm, lực lượng bảo vệ mục tiêu, lực lượng huấn luyện, sử dụng động vật nghiệp vụ) được kế thừa quy định tại Điều 8 Pháp lệnh CSCĐ năm 2013; bổ sung 2 lực lượng (lực lượng sử dụng tàu bay, tàu thủy và lực lượng CSCĐ dự bị chiến đấu) hiện nay đã được thành lập theo chủ trương của Bộ Chính trị, các Đề án, dự án của Chính phủ và Bộ Công an nhằm đáp ứng yêu cầu đảm bảo ANTT trong tình hình mới. Đồng thời, giao Bộ trưởng Bộ Công an quy định chi tiết về hệ thống tổ chức của CSCĐ để đảm bảo thống nhất với quy định của Luật CAND năm 2018...