Vụ AIC: Nguyễn Thị Thanh Nhàn đang bỏ trốn, luật sư có được kháng cáo thay?

Mới đây, TAND TP Hà Nội cho biết, đã nhận được 17/36 bị cáo đã có đơn kháng cáo bản án sơ thẩm của TAND TP Hà Nội trong vụ án "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng", xảy ra tại Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai, Công ty AIC và các đơn vị liên quan.

Đáng chú ý, bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn, cựu Chủ tịch Công ty AIC cùng một số bị cáo mặc dù đang bỏ trốn nhưng vẫn được luật sư "kháng cáo thay".

Trao đổi với Tri thức và Cuộc sống, tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường – Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng, theo quy định tại Điều 331 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015, những chủ thể có quyền kháng cáo bản án hình sự sơ thẩm gồm: Bị cáo, bị hại, người đại diện của bị cáo, bị hại; Người bào chữa có quyền kháng cáo để bảo vệ lợi ích của người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất mà mình bào chữa…

Do đó, người bào chữa được quyền kháng cáo thay cho bị cáo đối với trường hợp bị cáo là người dưới 18 tuổi và trường hợp bị cáo là người có nhược điểm về thể chất hoặc về tâm thần. Với người đã đủ 18 tuổi, không có nhược điểm về thể chất hoặc về tâm thần, phải tự mình kháng cáo nếu không đồng ý với nội dung bản án sơ thẩm của tòa án đã tuyên.

Đối với người đã đủ 18 tuổi không có nhược điểm về tâm thần, không có nhược điểm về thể chất phải tự mình kháng cáo, người bào chữa không có quyền kháng cáo trong trường hợp này.

Pháp luật Việt Nam cũng không quy định trường hợp bị cáo bỏ trốn, bị truy nã, người bào chữa được quyền kháng cáo thay. Quyền kháng cáo của người bào chữa được quy định cụ thể tại khoản 2, điều 331 Bộ luật Tố tụng hình sự. Bởi vậy, ngoài trường hợp quy định tại khoản 2, điều 331 Bộ luật Tổ tụng hình sự, người bào chữa không có quyền kháng cáo đối với các trường hợp khác, các bị cáo khác.

Ngoài ra, Điều 73 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 đã quy định rõ quyền của người bào chữa. Trong đó, có quyền được gặp bị can, bị cáo phải được tham gia hỏi cung, đối chất, nhận dạng, được quyền khiếu nại các văn bản quyết định tố tụng... Những điều luật này cũng không quy định người bào chữa được quyền kháng cáo thay cho bị cáo, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 điều 331 Bộ luật Tổ tụng hình sự nêu trên.

Do đó, việc người bào chữa của bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn có đơn kháng cáo thay cho bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn, tòa án cấp sơ thẩm sẽ tiếp nhận đơn để xem xét trường hợp này có thuộc trường hợp quy định tại khoản 2, điều 331 Bộ luật Tố tụng hình sự hay không.

Theo thông tin từ phía các cơ quan tố tụng, bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn là người đã thành niên, nếu không có căn cứ cho thấy bà Nhàn có nhược điểm về tâm thần hoặc về thể chất, tòa án có thể sẽ không chấp nhận đơn kháng cáo này, coi đơn kháng cáo là không hợp lệ, sẽ không thụ lý đối với nội dung kháng cáo này.

Kể từ khi nhận được bản án hoặc biết được thông tin nội dung bản án trên các phương tiện thông tin đại chúng, trong thời hạn 15 ngày, các bị cáo đang bị truy nã như bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn có quyền tự mình kháng cáo theo quy định pháp luật.

Còn trường hợp gia đình các bị cáo đang bị truy nã có căn cứ cho thấy bị cáo đang bị nhược điểm về thể chất hoặc về tâm thần khiến bản thân không thể tự mình kháng cáo có quyền cung cấp những thông tin này, các tài liệu kèm theo để chứng minh cho người bào chữa để người bào chữa căn cứ vào quy định tại khoản 2, điều 331 Bộ luật Tố tụng hình sự để kháng cáo thay cho bị cáo theo quy định của pháp luật. Trường hợp bị cáo hoàn toàn bình thường, do trốn tránh sự trừng phạt của pháp luật nên đã bỏ trốn và bị truy nã sẽ không thể thực hiện được quyền kháng cáo theo quy định pháp luật.