Từ vụ Bí thư Cô Tô quan hệ bất chính: Ngoại tình có thể bị xử hình sự?

Mới đây, tại kỳ họp thứ 9, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đề nghị Ban Bí thư xem xét, thi hành kỷ luật ông Lê Hùng Sơn, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Cô Tô (Quảng Ninh) do quan hệ bất chính với cán bộ thuộc quyền.

Hiện nay, các cơ quan chức năng bảo vệ pháp luật đang xác minh nội dung đơn tố cáo của công dân về hành vi cưỡng hiếp của ông Lê Hùng Sơn và chưa thông tin về kết quả điều tra. Dư luận đặt câu hỏi, trong trường hợp ông Sơn không có hành vi cưỡng hiếp mà quan hệ bất chính với nữ thuộc cấp là ngoại tình thì sẽ bị xử lý kỷ luật thế nào? Theo quy định pháp luật hiện hành, trường hợp quan hệ bất chính thế nào sẽ xử lý hình sự?

Trao đổi với PV Báo Tri thức và Cuộc sống, luật sư Hoàng Tùng, Trưởng Văn phòng Luật sư Trung Hòa (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết, theo điều 182 Bộ luật hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định về Tội vi phạm chế độ một vợ, một chồng.

Theo đó, người nào đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc người chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng, có vợ thuộc một trong các trường hợp: “Làm cho quan hệ hôn nhân của một hoặc hai bên dẫn đến ly hôn, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm”, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 1 năm.

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp: “Làm cho vợ, chồng hoặc con của một trong hai bên tự sát hoặc Đã có quyết định của Tòa án hủy việc kết hôn hoặc buộc phải chấm dứt việc chung sống như vợ chồng trái với chế độ một vợ, một chồng mà vẫn duy trì quan hệ đó” thì bị phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.

Trường hợp hành vi chưa đủ cấu thành tội phạm hình sự, người vi phạm có thể bị phạt tiền 1-3 triệu đồng theo quy định tại Điều 48, Nghị định 67/2015/NĐ-CP của Chính phủ về hành vi Vi phạm quy định về kết hôn, ly hôn và vi phạm chế độ hôn nhân một vợ, một chồng.

Theo Ủy ban Kiểm tra Trung ương, việc quan hệ bất chính của ông Lê Hùng Sơn vi phạm quy chế làm việc, thiếu tu dưỡng, rèn luyện, vi phạm nghiêm trọng phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống, vi phạm Quy định về những điều đảng viên không được làm, Quy định về trách nhiệm nêu gương.

Luật sư Hoàng Tùng cho biết, ngoại tình hay hành vi quan hệ bất chính là mối lo ngại hàng đầu đối với hạnh phúc của mỗi gia đình. Theo điểm c, khoản 2, Điều 5, Luật Hôn nhân và Gia đình, việc đang có vợ/có chồng mà chung sống như vợ chồng với người khác là một trong những hành vi bị cấm trong quan hệ hôn nhân. Như vậy, ngoại tình được coi là việc một người chung sống như vợ chồng với người khác trong khi bản thân vẫn đang có mối quan hệ vợ, chồng hợp pháp với người khác. Đây là hành vi bị cấm với tất cả mọi người trong đó có cán bộ, công chức.

Khoản 4 Điều 8 Luật Cán bộ, công chức năm 2008 quy định nghĩa vụ của cán bộ, công chức gồm có: “Chấp hành nghiêm chỉnh đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước”. Việc đang có vợ, đang có chồng mà chung sống như vợ, chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà chung sống với người mình biết rõ là đang có chồng, đang có vợ là hành vi vi phạm điều cấm của luật. Do đó, khi vi phạm, tùy vào mức độ, tính chất vi phạm cán bộ, công chức có thể sẽ bị xử lý kỷ luật.

Cụ thể, nếu vi phạm các quy định của pháp luật về hôn nhân, gia đình (cụ thể là ngoại tình), cán bộ, công chức có thể bị xử lý kỷ luật theo quy định của Nghị định 112/2020/NĐ-CP bằng các hình thức: khiển trách, cảnh cáo, hạ bậc lương, giáng chức, cách chức, buộc thôi việc. Ngoài bị kỷ luật, cũng như các đối tượng khác, nếu ngoại tình, cán bộ, công chức sẽ bị xử phạt hành chính theo khoản 1 Điều 59 Nghị định 82/2020/NĐ-CP với mức tiền từ 3 - 5 triệu đồng.

Theo điều 18, Quy định 37 về những điều Đảng viên không được làm nêu rõ: “Tổ chức, tham gia đánh bạc dưới mọi hình thức; sử dụng các chất ma túy; sử dụng rượu, bia không đúng quy định hoặc đến mức bê tha và các tệ nạn xã hội khác. Tổ chức việc cưới, việc tang và các sự kiện khác của cá nhân, gia đình xa hoa, lãng phí hoặc nhằm mục đích vụ lợi. Thờ ơ, vô cảm với các hành vi sai trái trong xã hội; có hành vi bạo lực trong gia đình; vi phạm chính sách dân số; sống chung với người khác như vợ chồng; vi phạm quy định về kết hôn với người nước ngoài”.

Nếu là Đảng viên, cán bộ, công chức mà vi phạm quy định về chế độ hôn nhân một vợ, một chồng hay chính là ngoại tình sẽ bị khai trừ khỏi Đảng theo quy định tại điểm a khoản 3 Điều 24 Quy định 102-QĐ/TW: “Trường hợp vi phạm một trong các trường hợp sau thì kỷ luật bằng hình thức khai trừ: a) Vi phạm quy định về cấm kết hôn, vi phạm chế độ hôn nhân một vợ, một chồng”.

Như vậy, với hành vi quan hệ bất chính, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Cô Tô Lê Hùng Sơn có thể sẽ bị khai trừ khỏi Đảng.

“Cán bộ Đảng vi phạm chế độ hôn nhân 1 vợ 1 chồng hay “ngoại tình” không chỉ bị xử phạt hành chính, xử lý kỷ luật mà thậm chí còn có thể bị xử lý hình sự. Được kết nạp Đảng đó là 1 điều cao quý, là quá trình phấn đấu nỗ lực của bản thân các cán bộ, đảng viên, vì vậy cần hiểu biết pháp luật cũng như ý thức được hành vi của bản thân để tránh những mất mát đáng tiếc có thể xảy ra. Mỗi cán bộ, đảng viên nêu gương sống đẹp, chủ động ngăn ngừa điều xấu, điều ác, điều giả dối thì thuần phong mỹ tục được giữ gìn, truyền thống dân tộc được vun đắp, đạo đức gia đình và xã hội được trong sáng, tạo năng lượng tích cực, góp phần xây dựng văn hóa Đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh”, luật sư Hoàng Tùng nêu quan điểm.