Hải Dương: Sát hại hai người đến nhà đòi nợ…có bị kích động mạnh?

Công an tỉnh Hải Dương vừa qua đã bắt giữ Nguyễn Nam Trượng (SN 1972, trú xã Gia Khánh, huyện Gia Lộc, Hải Dương) để điều tra hành vi nổ súng và dùng dao chém khiến 2 người tử vong, 1 người bị thương vào đêm 30 Tết.

Khoảng 21h ngày 21/1 (30 Tết), anh Lê Ngọc Đ. (SN 1990), cùng vợ là chị Lê Thị Ngọc L. (L “nở”, SN 1984) và anh Phạm Thanh S. (SN 1984, cùng trú tại phường Quang Trung, TP Hải Dương) đến nhà Nguyễn Nam Trượng để đòi tiền. Tại đây sau khi xảy ra mâu thuẫn, Trượng lên tầng 2 lấy dao bầu, súng tự chế chuẩn bị từ trước bắn 2 phát vào người chị L. Sau đó, dùng dao đâm 2 nhát vào người anh S. và chém anh Đ. Hành vi của Trượng đã khiến anh S. tử vong tại chỗ, chị L. chết tại bệnh viện, anh Đ. bị thương nhẹ.

Trao đổi với PV Tri thức và Cuộc sống, Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường – Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng, cơ quan điều tra sẽ làm rõ hành vi giết người trong tình huống này có thuộc trường hợp tinh thần bị kích động mạnh hay không.

Thông tin ban đầu cho thấy, đây là vụ án hình sự đặc biệt nghiêm trọng có nguyên nhân từ việc mâu thuẫn trong quá trình giải quyết về việc đòi nợ khiến 2 người tử vong và 1 người bị thương tích nghiêm trọng. Cơ quan điều tra sẽ làm rõ nguyên nhân sự việc, làm rõ diễn biến hành vi của các bên liên quan để xác định tính chất của vụ án, làm căn cứ giải quyết vụ việc theo quy định của pháp luật.

Theo luật sư Cường, việc vay nợ là quan hệ dân sự. Hai bên có thỏa thuận với nhau về số tiền cho vay, thời hạn trả nợ, mức lãi suất và các vấn đề khác có liên quan. Khi đến hạn trả nợ, bên vay tiền có nghĩa vụ phải trả nợ theo thỏa thuận, bên cho vay cũng có quyền nhắc nợ, đòi nợ, có quyền khởi kiện đến tòa án hoặc đưa sự việc ra cơ quan chức năng để được xem xét giải quyết nếu có tranh chấp về việc đòi nợ.

Pháp luật chỉ nghiêm cấm việc đòi nợ bằng hành vi đe dọa uy hiếp tinh thần của con nợ, việc nhắc nợ không quá 5 lần trên một ngày và không được đòi nợ trước 7h sáng và sau 21h tối.

Pháp luật Việt Nam hiện nay cũng nghiêm cấm hành vi đòi nợ thuê, hay nói cách khác là dịch vụ đòi nợ không được phép hoạt động.

Bởi vậy, trong quá trình làm rõ nguyên nhân sự việc, cơ quan điều tra cũng sẽ làm rõ quan hệ vay mượn tài sản được xác lập như thế nào? Nạn nhân trong vụ án có phải là chủ nợ hay không và việc đòi nợ có phù hợp với quy định của pháp luật?

Trường hợp việc đòi nợ là không phù hợp với quy định của pháp luật, hành vi này có đến mức gây ức chế tâm thần khiến tinh thần của đối tượng bị kích động mạnh hay không là yếu tố quan trọng để xác định tội danh cũng như làm cơ sở để quyết định mức hình phạt.

Trong trường hợp hành vi đòi nợ là trái pháp luật, xâm phạm nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người vay nợ và gia đình họ khiến tinh thần họ bị kích động mạnh dẫn đến hành vi sát hại người khác, có thể xem xét xử lý về tội danh giết người trong tình trạng tinh thần bị kích động mạnh theo quy định tại điều 125 Bộ luật Hình sự. Xử lý về tội danh này thì hình phạt đối với người gây án có thể tới 7 năm tù.

Tuy nhiên, để xác định tinh thần người gây án có bị kích động mạnh hay không phải căn cứ vào nhiều yếu tố. Trong đó đặc biệt là yếu tố về hành vi của nạn nhân có phải là hành vi trái pháp luật hay không, có dẫn đến tinh thần của đối tượng gây án và những người khác hiển nhiên sẽ bị kích động mạnh hay không.

Trường hợp việc đòi nợ, nhắc nợ là phù hợp với quy định của pháp luật. Người đòi nợ không có hành vi nào đe dọa uy hiếp tinh thần của người vay nợ, cũng không có hành vi nào gây kích động tinh thần của người vay nợ, hành vi giết người trong tình huống này là có tính chất côn đồ, giết nhiều người nên hình phạt là phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình.

Trong tình huống người đòi nợ không có lỗi, không có hành vi nào rõ ràng trái pháp luật gây kích động tinh thần, đối tượng gây án có thể sẽ phải đối mặt với nhiều tình tiết định khung tăng nặng trách nhiệm hình sự như hành vi có tính chất côn đồ, giết từ hai người trở lên... hình phạt mà đối tượng này phải đối mặt có thể sẽ là mức hình phạt nghiêm khắc, có thể sẽ là tù chung thân hoặc tử hình.

Đây là vụ án rất đau lòng khi xảy ra ngày đêm Giao thừa, tước đi mạng sống của nhiều người, gây hoang mang trong dư luận xã hội. Do đó, cơ quan điều tra sẽ sớm làm rõ để xử lý đối với người vi phạm phải đảm bảo lập lại an ninh trật tự, an toàn xã hội. Đồng thời, làm rõ nguyên nhân để thực hiện các giải pháp phòng ngừa tội phạm, tránh những vụ việc tương tự có thể xảy ra.