Tài xế Mercedes đâm 2 người tử vong: Khó xử tội Giết người?

Vụ việc tài xế Mercedes đâm 2 người phụ nữ tử vong tại Hà Nội đang thu hút sự chú ý của dư luận khi tài xế bước đầu khai nhận uống bia rượu trước khi xảy ra tai nạn. Một số ý kiến luật sư cho rằng, uống rượu rồi lái xe gây chết người cần xử lỗi cố ý gián tiếp giết người? Tuy nhiên, một số ý kiến khác cho rằng, không thể xử lý được về tội giết người theo quy định tại điều 123 Bộ luật Hình sự với lỗi cố ý gián tiếp hoặc cố ý trực tiếp.

Thạc sĩ, Luật sư Đặng Văn Cường cho rằng, thời gian gần đây trên địa bàn cả nước xảy ra liên tiếp các vụ tai nạn nghiêm trọng do tài xế sử dụng rượu bia, chất kích thích, trong đó có nhiều vụ việc để lại hậu quả chết người thương tâm khiến dư luận hết sức phẫn nộ. Cơ quan có thẩm quyền cần có những giải pháp tuyên truyền vận động người dân tìm hiểu, tuân thủ pháp luật khi tham gia giao thông và phải có chế tài thật nghiêm khắc để xử lý những trường hợp vi phạm giao thông nghiêm trọng này.

Nói về vụ việc tài xế điều khiển xe Mercedes tông 2 người chết ở hầm Kim Liên (Hà Nội), Luật sư Đặng Văn Cường cho rằng, cơ quan điều tra đã xác định được danh tính của tài xế lái xe, xác định được hậu quả là làm hai người chết... Vì vậy, vụ việc có dấu hiệu tội phạm, tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ.

“Để có căn cứ khởi tố vụ án và khởi tố bị can thì cơ quan điều tra cần phải kiến hành khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi, xác định rõ nguyên nhân của vụ tai nạn, cần lấy lời khai của đối tượng này và người làm chứng, trích xuất camera (nếu có), tìm kiếm các dấu vết lưu lại trên xe ô tô và xe máy của nạn nhân như vết máu, vết va chạm và thu thập các chứng cứ khác có liên quan để xác định hành vi của đối tượng này và hậu quả xảy ra, chứng minh được mối quan hệ nhân quả giữa hành vi và hậu quả”, Luật sư Cường cho biết.

Theo Luật sư Cường, nếu xác định được tài xế này do uống rượu bia, chất kích thích dẫn đến không làm chủ được tốc độ, có lỗi, gây tai nạn giao thông với hậu quả làm chết 2 người thì hành vi này có dấu hiệu của tội Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ, tội danh và mức hình phạt quy định tại Điều 260 BLHS 2015 sửa đổi bổ sung 2017.

Theo đó với hậu quả chết 2 người thì khung hình phạt cao nhất cho tài xế là đến 10 năm tù. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm.

Ngoài việc người lái xe có lỗi gây hậu quả chết người phải chịu trách nhiệm hình sự, chịu hình phạt thì người gây ra vụ tai nạn này còn phải bồi thường toàn bộ thiệt hại về dân sự bao gồm: Chi phí mai táng, tiền cấp dưỡng cho người mà nạn nhân có nghĩa vụ cấp dưỡng (Cấp dưỡng cho con nạn nhân đến khi trưởng thành hoặc con nạn nhân trưởng thành nhưng không có khả năng lao động phải cấp dưỡng cho bố mẹ già của nạn nhân đến khi qua đời ...) và bồi thường một khoản tổn thất về tinh thần...

“Cấp dưỡng này sẽ là rất lớn tuy nhiên vẫn không thể bù đắp được những thiệt hại mà gia đình nạn nhân phải gánh chịu. Pháp luật khuyến khích hai bên tự thỏa thuận với nhau về việc bồi thường, nếu không bồi thường thỏa đáng thì gia đình bị hại có quyền yêu cầu tòa án xem xét giải quyết trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong vụ án hình sự đó”, Luật sư Cường cho hay.

Luật sư Đặng Văn Cường cũng cho rằng, nếu người lái xe không có chủ đích lao xe vào người nạn nhân thì không thể xử lý được về tội Giết người theo quy định tại điều 123 Bộ luật hình sự với lỗi cố ý gián tiếp hoặc cố ý trực tiếp.

“Theo quy định của pháp luật thì tội giết người đòi hỏi phải có lỗi cố ý, có thể là cố ý trực tiếp hoặc lỗi cố ý gián tiếp. Nghĩa là người thực hiện hành vi tước đoạt tính mạng của người khác phải biết rõ hành vi của mình là trái pháp luật, có thể tước đoạt tính mạng của người khác, mong muốn hậu quả chết người xảy ra hoặc bỏ mặc hậu quả chết người xảy ra thì mới có thể xử lý được về tội giết người.

Còn nếu người say rượu lên xe ô tô để lái đi, tham gia giao thông nhưng không có chủ ý đâm vào người khác, không cố ý lao xe vào người khác (Không giống như những vụ việc người vi phạm giao thông lao xe vào tổ công tác, CSGT để bỏ chạy...Trong những tình huống dùng phương tiện giao thông chống người thi hành công vụ để tẩu thoát như vậy thì mới có thể xử lý về tội giết người, bởi người lái xe biết rõ là điều khiển xe như vậy là lao thẳng vào người khác nhưng vẫn cố tình thực hiện hành vi vậy bỏ mặc hậu quả chết người có thể xảy ra)”, Luật sư Cường nêu quan điểm.

Luật sư Cường cho rằng, việc người lái xe say xỉn, điều khiển phương tiện giao thông tham gia thông thông đường bộ, không có chủ đích, không cố ý tông xe vào người khác gây tai nạn thì đây chỉ là lỗi vô ý do quá tự tin hoặc vô ý do cẩu thả (không lường trước được hậu quả thì đây chỉ là lỗi vô ý). Với lỗi vô ý gây tai nạn giao thông, hậu quả nghiêm trọng thì sẽ xử lý theo quy định tại điều 260 bộ luật hình sự năm 2015 về tội vi phạm quy định khi tham gia giao thông được bộ, chứ không thể xử lý về tội giết người.

“Tội giết người chỉ có thể được áp dụng với những hành vi tước đoạt tính mạng của người khác với lỗi cố ý (trực tiếp hoặc cố ý gián tiếp). Trong những vụ án tai nạn giao thông thì giữa người lái xe và người bị hại không có mối quan hệ mâu thuẫn, thù oán, không quen biết từ trước, hành vi lái xe không nhằm mục đích đâm vào người bị hại thì không thể khẳng định là lỗi cố ý được. Nếu những vụ án tai nạn giao thông mà cơ quan điều tra có căn cứ cho thấy đối tượng đã chủ đích sử dụng phương tiện giao thông để gây thiệt mạng cho người khác thì mới có thể xử lý về tội giết người”, Luật sư Cường phân tích.

Theo Luật sư Cường, trong các vụ án tai nạn giao thông đường bộ thông thường thì lỗi cố ý là cố ý với hành vi vi phạm luật giao thông đường bộ, còn vô ý với hậu quả thiệt hại tính mạng, sức khỏe, tài sản xảy ra. Bởi vậy có ý kiến cho rằng cần khởi tố mọi trường hợp người lái xe say xỉn gây tai nạn giao thông về tội giết người theo quy định tại điều 123 Bộ luật hình sự năm 2015 là thiếu cơ sở lý luận về mặt chủ quan của tội phạm (Lỗi, động cơ, mục đích).

“Cũng rất khó để có thể sửa đổi hoặc bổ sung tội danh này trong Bộ luật hình sự bởi thiếu cơ sở lý luận để mô tả các dấu hiệu cấu thành tội giết người với hành vi say xỉn của các lái xe. Có chăng nếu sau này sửa đổi bổ sung Bộ luật hình sự năm 2015 thì có thể coi hành vi say xỉn gây tai nạn giao thông là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự và để ở mức khung hình phạt cao nhất, tăng tính răn đe phòng ngừa đối với hành vi này mà thôi”, Luật sư Cường nhấn mạnh.