Thiếu sót quản lý đầu tư xây dựng cơ bản ở TX Kinh Môn

Thanh tra tỉnh Hải Dương vừa ban hành kết luận thanh tra đối với UBND thị xã Kinh Môn, các cơ quan chuyên môn có liên quan và UBND các xã, phường thuộc thị xã Kinh Môn trong việc thu, quản lý, sử dụng các nguồn kinh phí năm 2023; quản lý đầu tư xây dựng cơ bản đối với các dự án, công trình đã được nghiệm thu, quyết toán đến ngày 31/12/2023.

Theo đó, tại giai đoạn chuẩn bị đầu tư, công tác lập, thẩm định báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư, báo cáo kinh tế - kỹ thuật đối với một số công trình do UBND cấp xã làm chủ đầu tư còn có hạn chế, chưa xác định được cụ thể khả năng cân đối nguồn vốn đầu tư công và việc huy động các nguồn vốn hợp pháp khác để thực hiện dự án theo quy định, dẫn đến tỷ lệ nợ đọng chi phí xây dựng còn lớn. Cụ thể, các công trình do UBND các phường, xã: An Sinh, Thái Thịnh, Hiệp An, Lạc Long, Thượng Quận làm chủ đầu tư.

Đáng chú ý, có 2 công trình nợ đọng 100% chi phí xây dựng (công trình Hạ tầng kỹ thuật điểm dân cư mới Đìa Đình - Khu dân cư Nhất Sơn, phường Thái Thịnh; công trình Xây dựng Nhà làm việc 1 tầng 8 phòng, cải tạo sửa chữa nhàlàm việc 2 tầng 8 phòng và khuôn viên Trạm Y tế phường Hiệp An.

Bên cạnh đó, việc lập tổng mức đầu tư xây dựng công trình chưa tính chi phí kiểm tra công tác nghiệm thu công trình xây dựng là chưa đảm bảo theo quy định.

Tại giai đoạn thực hiện đầu tư, một số đơn vị chủ đầu tư là UBND cấp xã không tổ chức giám sát khảo sát xây dựng theo quy định (UBND các phường, xã: An Phụ, Hiệp An, Lạc Long, Thượng Quận).

Chất lượng công tác khảo sát, lập thiết kế bản vẽ thi công ở một số công trình còn hạn chế, dẫn đến hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công còn có nội dung chưa đảm bảo theo quy định, như: Giải pháp thiết kế chưa phù hợp với thực tế hiện trạng, tính chất, quy mô công trình (thiết kế đắp đất đồi gia cố bờ kênh bên phải tuyến, đoạn từ K4+500 đến K5+050 và thiết kế đắp đất bờ kênh bên phải tuyến đoạn từ K6+997 đến K7+690 thuộc công trình Nạo vét, gia cố bờ kênh Phùng Khắc, đoạn K4 - K7+600); không thể hiện đầy đủ kích thước, chi tiết cấu tạo (chi tiết mặt cắt kè đá công trình Các hạng mục phụ trợ Trường Mầm non An Phụ - Điểm Huề Trì); không có thiết kế hạng mục phòng cháy, chữa cháy (công trình nhà lớp học 2 tầng 4 phòng Trường Tiểu học Minh Tân).

Lập dự toán một số dự án, công trình còn tính sai số học, sai tăng về khối lượng thiết kế; áp dụng không đúng định mức, đơn giá; tính thuế giá trị gia tăng đối với chi phí quản lý dự án không đúng theo quy định.

Công tác thẩm tra của các đơn vị tư vấn; công tác thẩm định của Phòng Quản lý đô thị thị xã Kinh Môn đối với thiết kế bản vẽ thi công, dự toán xây dựng các dự án, công trình được thanh tra còn chưa chặt chẽ, chưa phát hiện được các sai sót do thiết kế tính sai tăng về khối lượng, áp dụng chưa đúng định mức, đơn giá và tính sai tăng thuế giá trị gia tăng đối với chi phí quản lý dự án, dẫn đến kết quả thẩm định thiết kế, dự toán còn chưa chính xác.

Kết luận thanh tra cũng nêu rõ, tại giai đoạn thi công, nghiệm thu công trình xây dựng, Chủ đầu tư và đơn vị trúng thầu chưa thực hiện tốt việc rà soát lại bảng khối lượng công việc theo thiết kế được duyệt, khối lượng dự thầu dẫn tới chưa phát hiện được khối lượng dự toán tính sai tăng để điều chỉnh đảm bảo phù hợp với thiết kế trước khi ký kết hợp đồng; nội dung hợp đồng thi công xây dựng chưa thể hiện chủng loại, nguồn gốc xuất xứ của vật liệu xây dựng, sản phẩm, cấu kiện, thiết bị theo quy định.

Việc quản lý thực hiện hợp đồng thi công xây dựng hạng mục di chuyển đường ống dẫn dầu công trình Khu liên hợp thể thao thị xã Kinh Môn còn hạn chế, để xảy ra việc Công ty Cổ phần Cơ khí Xây dựng Thương mại Đại Dũng (đơn vị trúng thầu) ký hợp đồng giao Công ty TNHH MTV PCC-1 Hà Nội thực hiện thi công một phần gói thầu thi công xây dựng, không đảm bảo quy định tại hồ sơ mời thầu, hợp đồng ký với chủ đầu tư; lập biên bản nghiệm thu công việc xây dựng không có thành phần là người trực tiếp phụ trách kỹ thuật thi công của Công ty TNHH MTV PCC-1 Hà Nội theo quy định tại Điều 21 Nghị định số 06/2021/NĐ-CP.

Một số công trình do UBND phường An Phụ và UBND phường Hiệp An làm chủ đầu tư, nhà thầu thi công xây dựng chưa lập, trình chủ đầu tư chấp thuận kế hoạch, biện pháp kiểm tra, kiểm soát chất lượng, biện pháp thi công theo quy định.

Việc nghiệm thu vật liệu trước khi đưa vào sử dụng còn chưa chặt chẽ, thiếu giấy chứng nhận hợp quy, giấy công bố hợp quy của một số vật liệu đưa vào công trình (gạch, cát, đá xây dựng thuộc danh mục quy định tại điểm 1.4.3 QCVN 16:2019/BXD - Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về sản phẩm, hàng hóa vật liệu xây dựng) theo quy định tại khoản 3 Điều 24, khoản 5 Điều 25 Nghị định số 46/2015/NĐ-CP và khoản 4 Điều 12, khoản 6 Điều 13 Nghị định số 06/2021/NĐ-CP.

Tại công trình Nạo vét, gia cố bờ kênh Phùng Khắc, đoạn K4-K7+600 (xã Hiệp Hòa và xã Thượng Quận), biên bản nghiệm thu thiết bị thi công của nhà thầu chưa chi tiết danh mục thiết bị thi công; không có văn bản xác định nguồn gốc, xuất xứ và nghiệm thu vật liệu đầu vào là đất đồi và không có văn bản thể hiện kết quả thí nghiệm độ đầm chặt của đất đắp.

Lập bản vẽ hoàn công công trình các hạng mục phụ trợ Trường Mầm non An Phụ (Điểm Huề Trì) chưa thể hiện đầy đủ chi tiết mặt cắt kè đá. Thi công đắp đất bờ kênh bên phải tuyến, đoạn từ K6+997 đến K7+690 công trình Nạo vét, gia cố bờ kênh Phùng Khắc, đoạn K4-K7+600 (xã Hiệp Hòa và xã Thượng Quận) thay đổi phương án từ đắp bờ kênh bên phải sang đắp bờ kênh bên trái tuyến, nhưng chưa lập hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công điều chỉnh bổ sung.

Còn có công trình, nhà thầu thi công đã thi công một số công tác chưa đảm bảo theo hồ sơ thiết kế và hồ sơ hoàn công, nhưng chủ đầu tư và các đơn vị liên quan vẫn thực hiện nghiệm thu, quyết toán là không đúng quy định.

Qua thanh tra kiến nghị thi công bổ sung, hoàn thiện theo đúng hồ sơ thiết kế được duyệt và hợp đồng thi công xây dựng đã ký kết, cụ thể:

Công trình do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng thị xã làm chủ đầu tư, gồm: Công trình Cải tạo, nâng cấp đường trục xã Thăng Long, thị xã Kinh Môn, đoạn từ ngã 4 thôn Hà Tràng đến cụm công nghiệp Thăng Long thi công thiếu đất đắp lề đoạn từ cọc 66 (Km0+793,27) đến cọc 76 (Km0+951,27); công trình Cải tạo, nâng cấp đường ĐH05 (Giai đoạn 2) thi công thiếu tấm đan hố thu nước cống ngang cọc 6, sơn phản quang trắng đỏ hạng mục cầu bản, lắp đặt bu lông lan can cầu chưa đảm bảo theo yêu cầu kỹ thuật và mặt đường tại một số vị trí xuất hiện ổ gà, cao su (cọc 38 - cọc 39; cọc 41 - cọc 42 và vị trí cọc 48);

Công trình Cải tạo hệ thống rãnh thoát nước, block, vỉa hè, cây xanh đường Thanh Niên (đoạn từ đường 389 đến ngã ba đường lên cầu Dinh) chưa thi công vét rãnh tại cọc 26 và vỉa hè lát gạch đoạn từ cọc 37 đến cọc 39 bị lún (Ngày 20/8/2024, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng thị xã có Báo cáo số 96/BQLDA-NV2, báo cáo đã chỉ đạo, giám sát nhà thầu thi công hoàn thành việc sửa chữa, khắc phục các công tác nêu trên).

Công trình do UBND xã, phường làm chủ đầu tư, gồm: Công trình Chống sạt lở mái taluy đường giao thông xã Minh Hòa thi công đắp đất taluy bên phải tuyến không đảm bảo cao trình theo thiết kế; công trình Cải tạo, sửa chữa sân Trường Mầm non Thượng Quận, mặt sân lát gạch tezzaro bị lún, vỡ gạch ở một số vị trí; công trình Nhà lớp học 2 tầng 8 phòng Trường Mầm non Thượng Quận, gạch lát nền bị nứt vỡ ở vị trí cửa đi; công trình Xây dựng Nhà làm việc 1 tầng 8 phòng, cải tạo sửa chữa nhà làm việc 2 tầng 8 phòng và khuôn viên Trạm Y tế phường Hiệp An, hiện trạng không xây tường bồn cây theo thiết kế.

Thực hiện bàn giao đưa vào sử dụng một số công trình do UBND cấp xã làm chủ đầu tư khi chưa được cơ quan có thẩm quyền kiểm tra công tác nghiệm thu và ra văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu của chủ đầu tư là chưa đảm bảo theo quy định. Cụ thể công trình Xây dựng Nhà làm việc 1 tầng 8 phòng, cải tạo sửa chữa nhà làm việc 2 tầng 8 phòng và khuôn viên Trạm Y tế phường Hiệp An; công trình Cải tạo, sửa chữa sân Trường Mầm non Thượng Quận; các công trình được thanh tra do UBND phường An Phụ, UBND phường Minh Tân và UBND xã Minh Hòa làm chủ đầu tư.

UBND phường Thái Thịnh chưa thực hiện thu hồi vật tư được tháo dỡ từ việc di chuyển đường dây 35KV, di chuyển Trạm biến áp của công trình Hạ tầng kỹ thuật Điểm dân cư mới Đìa Đình - Khu dân cư Nhất Sơn do UBND phường làm chủ đầu tư.

Công tác giám sát thi công xây dựng của chủ đầu tư còn chưa chặt chẽ, thực hiện nghiệm thu vật liệu trước khi đưa vào sử dụng còn có nội dung chưa đảm bảo theo quy định; ký xác nhận nghiệm thu một số khối lượng công việc xây dựng còn chưa phát hiện được khối lượng thiết kế tính sai, khối lượng thực tế thi công chưa đảm bảo khối lượng theo hồ sơ thiết kế, hồ sơ hoàn công đã lập.

Công tác quản lý dự án, Chủ đầu tư và đơn vị quản lý dự án thực hiện việc quản lý khối lượng xây lắp, chi phí đầu tư xây dựng công trình còn chưa chặt chẽ, chưa phát hiện và loại bỏ những sai sót trong công tác khảo sát, thiết kế, lập dự toán. Quyết toán chi phí tư vấn quản lý dự án tại một số công trình do Phòng Quản lý đô thị và UBND phường, xã làm chủ đầu tư chưa giảm trừ giá trị sai tăng về thuế GTGT theo quy định tại Thông tư số 16/2019/TT-BXD và Thông tư số 12/2021/TT-BXD.

Giai đoạn kết thúc xây dựng, công tác nghiệm thu, quyết toán giữa chủ đầu tư, các đơn vị tư vấn và nhà thầu thi công xây dựng còn chưa chặt chẽ, đã nghiệm thu, xác định giá trị khối lượng công việc hoàn thành và quyết toán sai tăng chi phí xây dựng, chi phí tư vấn quản lý dự án và một số chi phí tư vấn đầu tư xây dựng, chi phí khác với tổng số tiền là 5.647.475.676 đồng. Trong đó, thu hồi vào tài khoản tạm giữ chờ xử lý của Thanh tra tỉnh do nghiệm thu, quyết toán sai tăng công trình đã phê duyệt quyết toán là 1.641.908.000 đồng; giảm giá trị nghiệm thu, quyết toán các dự án, công trình chưa phê duyệt quyết toán là 4.005.567.676 đồng (trong đó, thu hồi về tài khoản tạm giữ chờ xử lý của Thanh tra tỉnh số tiền 2.141.043.423 đồng do đã thanh toán vượt so với giá trị nghiệm thu, quyết toán sau thanh tra).

Các chủ đầu tư là UBND cấp xã thực hiện việc lập, trình cơ quan có thẩm quyền thẩm tra quyết toán dự án hoàn thành còn chậm, chưa đảm bảo thời gian theo quy định. Chất lượng công tác thẩm tra quyết toán dự án hoàn thành đối với công trình đã phê duyệt quyết toán còn hạn chế, chưa phát hiện giá trị nghiệm thu, quyết toán sai tăng.

Thanh tra tỉnh Hải Dương cho rằng, để xảy ra các hạn chế, thiếu sót như đã nêu trên, trách nhiệm thuộc về Người quyết định đầu tư, chủ đầu tư các công trình được thanh tra; các đơn vị, cá nhân thực hiện chức năng tham mưu về đầu tư xây dựng trực thuộc UBND thị xã, UBND cấp xã và các đơn vị, cá nhân có liên quan.