Cưỡng chế vi phạm Mường Thanh 365 ngày: Ông Thản kiện Đà Nẵng về đâu?

Mới đây, Tòa án nhân dân thành phố Đà Nẵng vừa quyết định đưa vụ án Mường Thanh kiện Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng ra xét xử vào ngày 19/10/2020.

Các bên bị Mường Thanh kiện gồm Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng, chánh Thanh tra Sở Xây dựng Đà Nẵng và Chủ tịch UBND quận Ngũ Hành Sơn.

Mường Thanh khởi kiện do không đồng ý với 6 quyết định hành chính liên quan đến việc xử lý vi phạm tại dự án tổ hợp khách sạn Mường Thanh và căn hộ chung cư cao cấp Sơn Trà.

Chủ đầu tư cho rằng quyết định cưỡng chế ngày 7/10/2019 buộc tháo dỡ các căn hộ vi phạm; thời gian cưỡng chế là 365 ngày kể từ ngày nhận quyết định. Tuy nhiên, ngày 9/12/2019, UBND quận Ngũ Hành Sơn có thông báo yêu cầu chủ đầu tư và các tổ chức, cá nhân liên quan phải di chuyển người và tài sản ra khỏi căn hộ vi phạm để lực lượng cưỡng chế thực hiện tháo dỡ.

Đáng chú ý, Mường Thanh cho rằng hiện trạng các tầng từ 2-5 được nêu trong quyết định cưỡng chế không phải do chủ đầu tư tự ý xây sai giấy phép mà đã được sự đồng ý từ trung ương đến địa phương bằng các văn bản cho chuyển đổi công năng.

Dư luận đặt câu hỏi, trường hợp Mường Thanh thắng kiện thì quyết định cưỡng chế vi phạm sẽ như nào?

Trao đổi với PV Kiến Thức, luật sư Đặng Văn Cường, Đoàn luật sư TP Hà Nội cho rằng, về nguyên tắc các quyết định hành chính, hành vi hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai, xây dựng đều có thể khởi kiện bằng một vụ án hành chính nếu còn thời hiệu khởi kiện.

Bởi vậy, trong vụ việc trên quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả do hành vi vi phạm trật tự xây dựng gây ra và quyết định cưỡng chế áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là đối tượng có thể bị khởi kiện. Thời hiệu khởi kiện quyết định hành chính là không quá 1 năm kể từ khi nhận được quyết định hoặc biết quyết định đó. Bởi vậy Doanh nghiệp tư nhân số một Điện Biên khởi kiện vụ án hành chính là có căn cứ để Toà án thụ lý.

Luật sư Cường cho rằng, trong phiên tòa tới đây bên phía doanh nghiệp (người khởi kiện) sẽ phải trình bày những yêu cầu khởi kiện và xuất trình các căn cứ, tài liệu để chứng minh cho yêu cầu khởi kiện của mình là có căn cứ, đúng pháp luật.

Bên bị kiện cũng phải trình bày và xuất trình các chứng cứ tại tòa án để chứng minh cho việc ban hành các quyết định hành chính của mình là có căn cứ, đúng trình tự, thủ tục luật định.

Về nguyên tắc, công trình xây dựng phải xây đúng giấy phép. Việc xây dựng không có giấy phép hoặc sai giấy phép, tùy vào mức độ hành vi cụ thể có thể bị xử phạt hành chính, buộc khắc phục hậu quả là tháo dỡ công trình do hành vi hành chính gây ra.

Trong trường hợp hết thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính mà thuộc trường hợp có thể áp dụng biện pháp khác khắc phục hậu quả, cơ quan chức năng vẫn có quyền ban hành quyết định khắc phục hậu quả do hành vi hành chính gây ra. Nếu bên vi phạm không chấp hành, có thể ban hành quyết định cưỡng chế và tổ chức của chế thực hiện quyết định khắc phục hậu quả.

Việc ban hành các quyết định hành chính trong lĩnh vực xây dựng phải theo trình tự, thủ tục luật định, phải có biên bản vi phạm hành chính, phải ban hành quyết định hành chính và biên bản, quyết định đó phải giao cho người vi phạm một bản hoặc niêm yết công khai.

Theo luật sư Cường, khi giải quyết một vụ kiện hành chính mà đối tượng khởi kiện là quyết định hành chính, tòa án sẽ xem xét đến các yêu tố: căn cứ ban hành quyết định hành chính, thẩm quyền ban hành quyết định hành chính, nội dung quyết định hành chính, hình thức quyết định hành chính và trình tự thủ tục ban hành quyết định hành chính.

Trong trường hợp chỉ cần một trong các yếu tố trên không đảm bảo điều kiện theo quy định của pháp luật, tòa án có quyền hủy bỏ quyết định hành chính, chấp nhận yêu cầu khởi kiện của người khởi kiện.

Bởi vậy, trong vụ án trên người khởi kiện là Doanh nghiệp tư nhân số một Điện Biên cần xuất trình các tài liệu, chứng cứ để chứng minh việc ban hành các quyết định hành chính nêu trên là không có căn cứ, không đủ căn cứ, viện dẫn không đúng quy định của pháp luật hoặc nội dung không đúng pháp luật hoặc trình tự, thủ tục, thẩm quyền không tuân thủ các quy định của pháp luật. Những nội dung đó phải thể hiện bằng các chứng cứ và căn cứ pháp lý cụ thể.

Tòa án sẽ căn cứ vào luật xử lý vi phạm hành chính, luật xây dựng, các quy định về xử lý vi phạm trật tự xây dựng để xem xét căn cứ ban hành các quyết định hành chính và thủ tục, thẩm quyền ban hành các quyết định hành chính.

Trong trường hợp có vi phạm thì sẽ chấp nhận yêu cầu khởi kiện của người khởi kiện để hủy quyết định hành chính. Trong trường hợp thấy các quyết định hành chính là đúng pháp luật, tòa sẽ bác yêu cầu khởi kiện. Kết quả giải quyết của vụ án phải căn cứ vào kết quả tranh tụng công khai tại phiên tòa tới đây.

Một điều cũng cần lưu ý, trong trường hợp có căn cứ cho thấy Doanh nghiệp tư nhân số một Điện Biên xây dựng công trình xây dựng đồ sộ vi phạm trật tự xây dựng mà cơ quan quản lý về trật tự xây dựng, chính quyền địa phương không phát hiện hoặc có phát hiện nhưng không xử lý triệt để dẫn đến sai phạm nghiêm trọng, việc tháo dỡ có thể gây thiệt hại đến tài sản của doanh nghiệp, cũng cần xem xét trách nhiệm trong công tác quản lý đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan.

Trong đó không loại trừ trách nhiệm kỷ luật, trách nhiệm hành chính hoặc có thể truy cứu trách nhiệm hình sự nếu hành vi thỏa mãn các dấu hiệu cấu thành tội phạm về chức vụ, về quản lý đất đai, xây dựng.