 |
| Ảnh minh hoạ. |
Một loạt món ăn kèm hấp dẫn trong một bữa ăn truyền thống của người Hàn Quốc – được gọi là banchan - thường bị bỏ phí sau bữa ăn. Điều này góp phần đưa Hàn Quốc trở thành một trong những nước có tỷ lệ lãng phí thực phẩm cao nhất thế giới. Hằng năm, mỗi người Hàn Quốc bỏ thừa hơn 130 kg thực phẩm. Trong khi đó, theo Tổ chức Nông Lương Liên Hợp Quốc (FAO), con số này ở Châu Âu và Bắc Mỹ là 95 - 115 kg/người/năm.
Nhưng nhờ có những hành động triệt để, Chính phủ Hàn Quốc đã đưa lượng thực phẩm bỏ thừa được tái chế từ 2% vào năm 1995 lên 95% như hiện nay.
Chẳng hạn, từ năm 2005, Hàn Quốc đã cấm việc đổ thực phẩm thừa ra bãi rác; và từ năm 2013 thì dừng việc đổ nước thải ép từ thực phẩm thừa xuống đại dương.
Cũng trong năm 2013, Chính phủ đã đưa ra quy định bắt buộc, theo đó trung bình một gia đình 4 người phải trả 6 USD/ tháng để mua túi phân hủy sinh học đựng thực phẩm bỏ thừa. Chi phí mua túi đáp ứng được 60% chi phí thực hiện chương trình tái chế thực phẩm.
Bên cạnh đó, Chính phủ cho phép sử dụng thực phẩm thừa đã qua tái chế làm phân bón hoặc dùng làm thức ăn chăn nuôi.
Công nghệ cũng đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc quản lý rác thải là thực phẩm thừa. Ở một số quận của thủ đô Seoul, 6.000 thùng rác tự động được trang bị cân và bộ nhận dạng tần số vô tuyến (RFID). Nhờ đó, những thùng rác này có thể cân lượng thực phẩm thải bỏ (đựng trong túi phân hủy sinh học) và tính phí cho người dân đổ rác thông qua một thẻ nhận dạng.
Nhà chức trách quận Songpa (một trong những quận lớn nhất của Seoul) cho biết, trong vòng 6 năm, những chiếc máy trả-tiền-để-tái-chế này đã có công giảm 47.000 tấn thực phẩm thải ở nơi đây.
Vì người dân phải trả tiền mới được đổ rác, chính quyền đã khuyến khích họ loại bớt nước để giảm trọng lượng thực phẩm thừa trước khi bỏ vào thùng rác thông minh (khoảng 80% khối lượng của thực phẩm thải bỏ là nước). Điều này không chỉ giúp giảm chi phí của người dân mà còn giúp thành phố tiết kiệm ngân sách. Năm ngoái, chỉ riêng quận Songpa đã tiết kiệm được 8,4 triệu USD chi phí thu gom so với năm trước.
Chất thải được thu gom bằng chương trình túi phân hủy sinh học được ép tại nhà máy xử lý để loại bỏ thêm nước. Phần nước rác được sử dụng để tạo ra khí sinh học và dầu sinh học. Phần chất thải khô được chế biến thành phân bón, giúp thúc đẩy phong trào trang trại đô thị đang phát triển.
 |
| Thùng rác công nghệ cao có khả năng cân rác và tín tiền người đổ rác ở Hàn Quốc | Ảnh: Wikimedia |
Số lượng trang trại đô thị hoặc vườn hoa công cộng ở Seoul đã tăng gấp 6 lần trong bảy năm qua. Hiện tại, tổng diện tích các khu này là 170 héc-ta – tương đương với kích thước của 240 sân bóng đá. Hầu hết các trang trại, vườn hoa đó nằm trên những khoảng đất kẹp giữa các khu chung cư, sân thượng của các trường học, hay tòa nhà của chính quyền thành phố. Thậm chí có cả một trang trại chuyên trồng nấm ở tầng hầm của một khu chung cư.
Thành phố chi trả từ 80% đến 100% chi phí ban đầu để xây những trang trại đô thị và đang lên kế hoạch lắp đặt các máy ủ phân hữu cơ từ thực phẩm thừa để hỗ trợ các trang trại này.
Quay trở lại với banchan, về lâu dài, nhiều ý kiến cho rằng người dân Hàn Quốc cần thay đổi thói quen ăn uống nếu họ thực sự muốn giảm lượng thực phẩm thải.
Kim Mi-hwa, chủ tịch Mạng lưới Phong trào Không chất thải Hàn Quốc, chia sẻ trên tờ Huffington Posthồi năm ngoái rằng: “Lượng phân bón làm từ thực phẩm thải bỏ thực sự được sử dụng là có giới hạn, nghĩa là chúng ta phải thay đổi thói quen ăn uống của mình, chẳng hạn như chuyển sang văn hóa ẩm thực một đĩa như các quốc gia khác, hoặc ít nhất là giảm lượng banchan bày lên bàn ăn hàng ngày”.
Tổ chức Lương thực Thế giới (FAO) cho biết mỗi năm toàn thế giới thải bỏ hơn 1,3 tỷ tấn thực phẩm, trong khi chỉ cần chưa đến 1/4 lượng thực phẩm bị thải bỏ ở Châu Âu và Hoa Kỳ đã đủ nuôi sống một tỷ người đang thiếu lương thực trên khắp hành tinh.
Trong báo cáo “Đổi mới sáng tạo có mục đích” năm 2018 , Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) đã chỉ ra một trong 12 biện pháp giúp chuyển đổi hệ thống thực phẩm toàn cầu đến năm 2030 là cắt giảm 20 triệu tấn thực phẩm dư thừa nhờ các ứng dụng công nghệ đổi mới sáng tạo.