Ông Wang (người Trung Quốc) năm nay đã 80 tuổi. Ông được chẩn đoán mắc bệnh tim mạch vành và huyết áp cao từ 10 năm trước. Tình trạng sức khỏe của ông tương đối ổn định nhờ dùng thuốc thường xuyên.
Tuy nhiên, cách đây nửa năm, ông đột ngột lên cơn đau thắt ngực và phải nhập viện. Kết quả xét nghiệm cho thấy mỡ trong máu cao. Bác sĩ đề nghị ông Wang nên giảm ăn mỡ động vật để kiểm soát tình trạng này.
Nhiều người chọn ăn chay với mong muốn cải thiện sức khỏe. Ảnh: Eatright
Sau khi xuất viện, ông Wang tìm hiểu các phương pháp ăn kiêng khác nhau. Tình cờ, ông biết đến chế độ ăn đậu phụ, rau củ được quảng cáo có tác dụng hạ lipid máu. Kể từ đó, khẩu phần ăn của ông Wang không có bất kỳ loại thực phẩm nào có nguồn gốc từ động vật, kể cả trứng.
Một thời gian sau, ông Wang thường xuyên bị hoa mắt, chóng mặt, thậm chí còn không thể đứng thẳng. Ông cảm thấy buồn nôn mỗi khi ăn, hay bị đau đầu và mất ngủ.
Khi đến bệnh viện kiểm tra, ông Wang phát hiện bị hạ albumin máu, natri máu và suy dinh dưỡng, phải nhập viện gấp. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh nhân có nguy cơ phù não, dẫn đến thoát vị não, suy hô hấp. Bác sĩ nhận định nguyên nhân chính khiến ông Wang phải nhập viện là thói quen ăn uống.
Ăn chay hay ăn thịt sống lâu hơn?
Các nhà khoa học tại Viện Khoa học Y tế và Tim mạch tại Đại học Glasgow ở Vương quốc Anh đã công bố một nghiên cứu trên 178.000 người đã ăn chay hoặc ăn thịt ít nhất 5 năm. Nhóm tác giả đánh giá sức khỏe thể chất của những người tham gia dựa trên xét nghiệm máu và nước tiểu.
Kết quả cho thấy cholesterol toàn phần và xấu ở người ăn chay thấp hơn lần lượt 21% và 16% so với người ăn thịt. Nguy cơ mắc bệnh tim mạch, viêm nhiễm và tổn thương tế bào gan của người ăn chay cũng thấp hơn.
Nhưng những người ăn chay lại có hàm lượng vitamin D, canxi và cholesterol tốt thấp.
Nhóm tác giả tại Đại học Oxford cũng phân tích dữ liệu 472.000 ngươi từ Ngân hàng sinh học Anh chia thành 4 nhóm. Đó là những người ăn thịt thường xuyên (trên 5 lần/tuần), ăn ít thịt (dưới 5 lần/tuần), ăn cá (không ăn thịt) và ăn chay trường.
Phân tích ghi nhận những người thường xuyên ăn thịt có nguy cơ mắc ung thư cao nhất so với 3 nhóm còn lại. Những người ăn ít thịt có nguy cơ mắc ung thư thấp hơn 2% so với những người thường xuyên ăn thịt. Chỉ số này ở nhóm chỉ ăn cá và ăn chay trường lần lượt là 10% và 14%.
Qua hai nghiên cứu, không khó để thấy rằng chế độ ăn chay tốt cho sức khỏe hơn chế độ ăn thịt.
Thịt có thể cung cấp một số khoáng chất, vitamin. Ảnh: UPI
Tuy nhiên, chế độ ăn chay vẫn có những nhược điểm riêng:
- Thiếu dinh dưỡng
Thịt có thể cung cấp cho cơ thể chất béo, protein chất lượng cao, vitamin và khoáng chất. Việc không ăn thịt trong thời gian dài sẽ khiến cơ thể thiếu dinh dưỡng.
- Gan nhiễm mỡ
Cơ thể thiếu protein sẽ khiến gan không thể hoạt động bình thường, từ đó dễ gây rối loạn phân bố mỡ và gan nhiễm mỡ.
- Tổn thương não
Thực phẩm chay chứa ít chất đạm hơn trong khi bộ não của chúng ta cần sự trợ giúp của chất đạm để hoạt động. Không ăn thịt trong thời gian dài sẽ khiến não không được cung cấp dinh dưỡng toàn diện, dễ gây rối loạn chức năng não.
- Sức khỏe xương kém
Ăn không đủ thịt cũng dễ dẫn đến tình trạng cơ thể bị thiếu canxi, đặc biệt là đối với một số thanh thiếu niên đang trong thời kỳ phát triển. Chiều cao khi trưởng thành của nhóm này cũng bị ảnh hưởng, sức khỏe của xương sẽ suy giảm.
Ngoài ra, ăn chay lâu ngày dễ dẫn đến thiếu vitamin B12 trong cơ thể, từ đó gây ra các triệu chứng khó chịu như khó tiêu, viêm lưỡi, mất vị giác.
Ăn chay không đúng cách có thể gây hại. Ảnh minh họa: Aboluowang
Người không nên ăn chay trường
Một số người không nên ăn chay trong thời gian dài vì nguy cơ ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe.
Đó là thanh thiếu niên đang trong thời kỳ phát triển và phụ nữ mang thai/cho con bú cần rất nhiều dinh dưỡng. Ăn không đủ chất dễ ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường và tăng trưởng của thai nhi.
Những người bị loãng xương, cường giáp, gãy xương, thiếu máu không nên ăn chay trường. Một số axit amin cần thiết cho những người như vậy không có trong chế độ ăn thuần thực vật.
Theo Aboluowang, kết hợp giữa thịt và rau sẽ có lợi cho sức khỏe tổng thể. Bản thân những người mắc bệnh thận mạn tính và có khối u không nên ăn chay tùy tiện.