Gan đóng vai trò như một cơ quan quan trọng bậc nhất để duy trì sự sống. Nếu gan bị tổn thương, rất dễ thúc đẩy thành bệnh ung thư. Tại Việt Nam, ung thư gan đứng đầu trong các loại ung thư phổ biến nhất ở nam giới và thứ 5 ở nữ giới với số mắc năm 2018 là 25.335 ca.
Tất cả những gì chúng ta ăn vào miệng đều phải đi qua gan để được chuyển hóa. Đó là lý do vì sao có câu nói "bệnh từ miệng mà ra", việc hình thành bệnh gan cũng liên quan mật thiết đến chế độ ăn uống. Thực tế, có những thói quen tưởng chừng rất nhỏ nhặt trong cuộc sống lại đang ngày ngày làm hại lá gan của bạn.
Theo lời khuyên của nhiều chuyên gia y tế, có 4 loại gia vị dưới đây có thể đẩy nhanh quá trình tổn thương gan, khuyến cáo nên ăn ít lại.
Đường trắng
Các nhà nghiên cứu Anh phát hiện ra rằng, chế độ ăn giàu đường có liên quan đến lượng chất béo không tốt trong cả máu và gan ở nam giới.
Sử dụng quá nhiều đường trắng có thể dẫn đến nguy cơ béo phì, gan nhiễm mỡ. Đường trắng sẽ chuyển hóa thành glucose khi đi vào cơ thể. Gan sẽ chuyển hóa một phần glucose thành calorie, phần còn lại thành chất béo. Nếu một người ăn quá nhiều đường trong thời gian dài, lượng mỡ trong cơ thể sẽ tăng lên. Khi đó, bạn có nguy cơ béo phì, gan nhiễm mỡ.
Nước tương để lâu, hết hạn
Có khá nhiều món ăn được tẩm ướp với nước tương để tăng thêm hương vị hấp dẫn khi thưởng thức. Tuy nhiên, nhiều người thường chỉ lấy vài giọt ra mỗi khi dùng nên chai nước tương được để khá lâu trong gian bếp.
Quá trình sản xuất nước tương cũng khá kỳ công, nếu không để ý thì nước tương thành phẩm sẽ rất dễ lắng đọng lại nhiều axit amin, có thể chứa cả nitri. Điều đáng lo ngại là nitrit thuộc loại chất gây ung thư nên việc tiêu thụ quá nhiều sẽ không hề tốt cho sức khỏe chút nào.
Do vậy, bạn cần chú ý khi mua nước tương thì chọn loại có nguồn gốc xuất xứ đảm bảo chất lượng, nếu đã hết hạn thì tuyệt đối không nên cố dùng tiếp. Ngoài ra, vì nước tương có chứa hàm lượng muối cao nên việc ăn nhiều có thể khiến muối tích tụ và gây ức chế quá trình phân chia tế bào gan, dẫn đến chứng xơ gan.
Muối
Trung bình một người Việt Nam trưởng thành tiêu thụ 9,4g muối mỗi ngày, gấp hai lần so với khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới WHO. Thói quen ăn mặn (quá 10 – 15g muối/ngày với người lớn và 3 – 5g muối/ngày với trẻ nhỏ) không chỉ ảnh hưởng đến hệ tim mạch mà còn là nguyên nhân dẫn đến các tổn thương ở gan.
Quá nhiều muối gây ảnh hưởng tới quá trình đào thải các chất cặn bã dư thừa và độc tố ra ngoài cơ thể, dần dần sẽ làm cho chức năng gan suy giảm. Đối với bệnh nhân gan đã bị phù nề, nếu tiếp tục ăn mặn sẽ gặp nhiều nguy hiểm, thậm chí tử vong.
Dầu ăn tích trữ lâu
Thói quen của nhiều bà nội trợ là thường mua thực phẩm tích trữ trong bếp, trong đó thì dầu ăn cũng là thứ hay được mua nhiều về dùng dần. Vậy nhưng, dầu ăn cũng có hạn sử dụng và nếu không dùng hết trước khi hết hạn thì nó sẽ rất dễ bị biến chất theo thời gian.
Việc sử dụng những chai dầu đã hết hạn để tẩm ướp thức ăn có thể sinh ra nhiều bệnh tật. Do dầu ăn khi đã bị biến chất sẽ có aflatoxin xuất hiện. Đây là một chất gây ung thư còn độc hơn cả asen (thạch tín).
Các thí nghiệm liên quan đã chỉ ra rằng, chỉ 1mg aflatoxin đi vào cơ thể có thể gây ung thư nội tạng, không loại trừ khả năng dẫn đến ung thư gan.