Ngày 2-3, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc của Thường trực Chính phủ với các bộ, ngành và 63 tỉnh, thành phố về đẩy nhanh tiến độ quy hoạch và tham vấn về định hướng Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Không có quy hoạch thì không thể trình dự án
Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, ý kiến phát biểu của lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương, ngay sau khi Chính phủ ban hành Nghị quyết 119/2021 về các nhiệm vụ và giải pháp để nâng cao chất lượng và đẩy nhanh tiến độ lập các quy hoạch thời kỳ 2021 - 2030, các bộ, ngành, địa phương đã rà soát, xây dựng tiến độ và kế hoạch cụ thể từng tháng, quý tương ứng với từng giai đoạn lập quy hoạch.
Đến nay, Chính phủ đã trình và Quốc hội đã phê duyệt Quy hoạch sử dụng đất quốc gia; Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt 4/38 quy hoạch ngành quốc gia (đều thuộc lĩnh vực giao thông vận tải); quy hoạch Vùng Đồng bằng sông Cửu Long; Quy hoạch tỉnh Bắc Giang…
Chính phủ đang tiếp tục xây dựng Quy hoạch tổng thể quốc gia và Quy hoạch không gian biển quốc gia để trình các cấp có thẩm quyền; các bộ, ngành xây dựng các quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch vùng và các địa phương xây dựng quy hoạch tỉnh trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Chính phủ họp về quy hoạch với các địa phương sáng 2-3. Ảnh: VGP
Các ý kiến đánh giá Nghị quyết 119 đã cơ bản tháo gỡ được nhiều khó khăn, vướng mắc. Tuy nhiên, việc sửa đổi, bổ sung một số văn bản hướng dẫn các luật, pháp lệnh sửa đổi một số điều liên quan tới quy hoạch chưa được thực hiện hoặc thực hiện chậm, gây khó khăn cho các bộ, ngành, địa phương khi áp dung. Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực từ 1-1 có một số quy định mới, các địa phương phải mất thời gian để rà soát, bổ sung, hoàn thiện nội dung về bảo vệ môi trường trong quy hoạch tỉnh…
Các bộ, ngành, địa phương đều thừa nhận vai trò của người đứng đầu trong quy hoạch là hết sức quan trọng. Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể nhấn mạnh một số bài học kinh nghiệm như phải có quyết tâm rất cao, xác định quy hoạch là cái gốc, là định hướng của lĩnh vực, không có quy hoạch thì không thể trình các dự án, đồng thời huy động nhiều nguồn lực cho công tác quy hoạch, trong đó có nguồn lực từ hợp tác quốc tế…
Không nóng vội, không cầu toàn
Phát biểu kết luận Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ công tác quy hoạch đã làm từ lâu, có điều chỉnh, bổ sung phù hợp qua nhiều thời kỳ khác nhau. Những năm qua, chúng ta tiếp tục thúc đẩy công tác quy hoạch với việc ban hành Luật Quy hoạch và nhiều văn bản khác.
Đánh giá cao các ý kiến, ghi nhận thành tựu quy hoạch đã đạt được, Thủ tướng cũng nhấn mạnh tiến độ quy hoạch vẫn chưa đúng kế hoạch đề ra, chất lượng quy hoạch còn chưa như mong muốn. Nguyên nhân là do dịch COVID-19, cơ sở dữ liệu phục vụ công tác quy hoạch còn nhiều yếu kém. Tuy nhiên theo Thủ tướng, nguyên nhân chủ quan vẫn là chính.
Thủ tướng cho rằng hai điểm mấu chốt trong công tác lập quy hoạch là đúng tiến độ và bảo đảm chất lượng. Thủ tướng yêu cầu phải nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của công tác quy hoạch; phải xác định công tác quy hoạch là một nhiệm vụ chính trị quan trọng của năm 2022. Quy hoạch phải bám sát Cương lĩnh của Đảng, Hiến pháp năm 2013, Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, các nghị quyết, văn bản, chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, của Quốc hội, Chính phủ, các cấp, các ngành, các địa phương để cụ thể hóa vào quy hoạch.
Cùng với đó, tăng cường sự giám sát, kiểm tra của các cơ quan có thẩm quyền và các cơ quan dân cử trong lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch.
Thủ tướng Phạm Minh Chính lưu ý không cầu toàn, không nóng vội trong quy hoạch. Ảnh: VGP
Thủ tướng lưu ý không cầu toàn, cũng không nóng vội trong công tác quy hoạch, phải có phương pháp luận, cách tiếp cận mới, tư duy đột phá, tầm nhìn chiến lược. Quy hoạch phải có tính chất lâu dài, ổn định nhưng không bất biến, bám sát thực tiễn để điều chỉnh khi cần thiết, đề xuất được cơ chế, chính sách để thúc đẩy phát triển nhanh, bền vững.
Thủ tướng nhấn mạnh, quy hoạch cần phát huy cao độ tính độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường, tự vươn lên của mỗi lĩnh vực, khu vực, địa phương và của cả quốc gia, kết hợp hài hòa giữa độc lập, tự chủ và đẩy mạnh hội nhập sâu rộng, giữa nội lực và ngoại lực, lấy nguồn lực bên trong là cơ bản, chiến lược, lâu dài, quyết định, ngoại lực là quan trọng và đột phá.
Chọn nhà thầu, tư vấn tốt
Thủ tướng lưu ý phải lựa chọn những nhà thầu tư vấn tốt cả trong nước và ngoài nước, lắng nghe ý kiến nhiều chiều từ chuyên gia, nhà khoa học… trong phản biện, thẩm định quy hoạch.
Kinh nghiệm cũng cho thấy các bộ, ngành, địa phương cần lập các tổ công tác về vấn đề này và các tổ giúp việc tương đối chuyên nghiệp, chuyên trách, đồng thời phải có sự lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời của cấp ủy, chính quyền cơ quan, địa phương.
Thủ tướng cũng yêu cầu làm tốt công tác truyền thông trong quy hoạch bảo đảm công khai, minh bạch quy hoạch, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia hiện đại, thuận lợi cho việc khai thác, sử dụng chung; công tác công bố, quản lý quy hoạch đúng quy định, thực chất, chống hình thức…
Thủ tướng giao Bộ KH&ĐT tiếp thu, chủ động xử lý theo thẩm quyền các ý kiến và đề xuất, kiến nghị các cấp có thẩm quyền nếu có vấn đề vượt thẩm quyền, dứt khoát không để ách tắc thủ tục gây ảnh hưởng tới tiến độ và chất lượng quy hoạch.
Thủ tướng yêu cầu nghiên cứu, cân nhắc thêm một số vấn đề như phân vùng để tìm động lực phát triển mới cho đất nước và các khu vực, như khu vực Tây Bắc, Tây Nguyên, Đồng bằng sông Cửu Long, Nam Trung Bộ, có giải pháp để các vùng khó khăn vươn lên, xóa đói giảm nghèo để lan tỏa thành quả phát triển cho mọi người.
Thủ tướng yêu cầu các quy hoạch phải bảo đảm hài hòa, tổng thể, quá trình lập quy hoạch phải cập nhật, bổ sung và điều chỉnh để đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ về nội dung giữa các cấp quy hoạch, tránh rời rạc, cục bộ, chia cắt, manh mún.