Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang kiểm tra sạt lở đê biển tại Bạc Liêu, Cà Mau

Sau khi đi khảo sát khu vực sạt lở đê biển tại xã Vĩnh Trạch Đông, TP Bạc Liêu; khu vực sạt lở bờ sông tại thị trấn Gành Hào, huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu và đê biển khu vực giáp ranh giữa tỉnh Bạc Liêu và Cà Mau, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đã có buổi làm việc với hai tỉnh Bạc Liêu và Cà Mau.

Ông Phạm Văn Thiều, Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu báo cáo với Phó Thủ tướng cho biết, hơn 10 năm qua, năm nào tại Bạc Liêu cũng xảy ra các vụ sạt lở và sụt lún đất ở các khu vực ven bờ sông và đê biển Đông.

Đặc biệt, trong năm 2023 và từ đầu năm 2024 đến nay, tình trạng sạt lở bờ sông, bờ biển diễn ra nghiêm trọng hơn. Thống kê cho thấy, hiện địa bàn tỉnh Bạc Liêu có 77 khu vực sạt lở bờ sông, 6 khu vực sạt lở bờ biển, tổng chiều dài sạt lở gần 600 km. Tỉnh xác định có 50 danh mục dự án, công trình cần đầu tư đến năm 2030, với tổng kinh phí dự kiến 28.000 tỷ đồng.

Từ đó, tỉnh Bạc Liêu kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư xem xét hỗ trợ 3.436 tỷ đồng để thực hiện dự án đầu tư đối với 5 khu vực sạt lở xung yếu, cấp bách và phòng chống triều cường, bảo vệ sản xuất với tổng chiều dài 79,674 km.

Cụ thể, Dự án xây dựng đoạn kè G6, địa bàn thị trấn Gành Hào, huyện Đông Hải, chiều dài 3 km; Dự án xây dựng kè bờ sông Cà Mau - Bạc Liêu khu vực thị xã Giá Rai, chiều dài 5 km; Dự án xây dựng kè 2 bên bờ kênh 30/4 thuộc phường Nhà Mát, thành phố Bạc Liêu, chiều dài 5,2 km; Dự án Xây dựng hệ thống đê sông và công trình để phòng chống triều cường cho 5 xã phía Tây huyện Đông Hải, chiều dài đê sông 66 km; Dự án xây dựng kè bảo vệ đoạn đê giáp ranh Sóc Trăng để phòng chống sạt lở, xã Vĩnh Trạch Đông, thành phố Bạc Liêu, chiều dài tuyến kè 474 m...

Ông Lê Văn Sử, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau cho biết, tổng chiều dài các đoạn bờ biển sạt lở đặc biệt nguy hiểm và sạt lở nguy hiểm tại địa phương dài 83,85 km, trong đó bờ biển Tây là 22 km còn bờ Biển Đông là 61,85 km. Tổng chiều dài các đoạn bờ sông, rạch bị sạt lở và có nguy cơ sạt lở khoảng 425 km trên tổng số chiều dài 8.118 km.

Đề cập tình hình sụt lún do hạn hán mùa khô năm 2023 - 2024, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau cho biết, do không có nguồn nước ngọt bổ sung nên với tình trạng hạn hán kéo dài, vùng Bắc Cà Mau thiếu nước ngọt phục vụ sinh hoạt, sản xuất và phòng cháy, chữa cháy rừng, đặc biệt một số nơi người dân gặp nhiều khó khăn về nước sinh hoạt. Nước trên các sông, rạch khô cạn, ảnh hưởng đến lưu thông, vận chuyển hàng hóa bằng đường thủy và mất phản áp lực nước lên bờ kênh, đây là nguyên nhân chính dẫn đến sạt lở, sụt lún đất, đường giao thông rất nghiêm trọng. Bên cạnh đó, chênh lệch biên độ triều giữa bên trong và ngoài vùng ngọt lớn, dẫn đến nguy cơ làm cho các công trình cống thủy lợi bị hư hỏng.

Tỉnh Cà Mau kiến nghị tiếp tục thực hiện kết luận của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại buổi làm việc về phòng, chống sụt lún, sạt lở và ngập úng ở Đồng bằng sông Cửu Long tại Thông báo số 349/TB-VPCP ngày 24/8/2023 của Văn phòng Chính phủ.

Đối với kinh phí khắc phục sạt lở, ông Lê Văn Sử cho biết, tỉnh Cà Mau đang khẩn trương hoàn thiện Đề án phòng, chống sạt lở bờ biển, bờ sông giai đoạn 2021 - 2030 và định hướng đến năm 2050 trên địa bàn tỉnh theo ý kiến đóng góp để trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau, tỉnh chịu tác động nặng nề nhất của biến đổi khí hậu so với các tỉnh trong vùng và cả nước nên rất mong Thủ tướng, các bộ, ngành Trung ương cho ý kiến để trình Thủ tướng phê duyệt Đề án và hỗ trợ nguồn lực để Cà Mau thực hiện nhiệm vụ phòng, chống sạt lở. Trước mắt, tỉnh Cà Mau kiến nghị bộ, ngành Trung ương quan tâm, hỗ trợ kinh phí để khắc phục sạt lở bờ biển tại các điểm đặc biệt nguy hiểm khu vực bờ biển Đông với chiều dài theo tình huống khẩn cấp đã ban bố là 21,55 km, kinh phí khoảng 1.693 tỷ đồng và một số tuyến bờ sông bị sạt lở đặc biệt nguy hiểm với chiều dài 5,7 km, tổng kinh phí 684 tỷ đồng.

Tại cuộc họp, lãnh đạo các Bộ NN&PTNT, KH&ĐT, Tài chính cập nhật tiến độ xây dựng Đề án chống sạt lở, sụt lún, thiếu nước sinh hoạt, sản xuất cho vùng Đồng bằng sông Cửu Long; trình tự, thủ tục, nguyên tắc và khả năng bố trí vốn của Trung ương đối với các nhiệm vụ cấp bách của các địa phương.

Tại buổi làm việc, lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương đã chỉ ra những nguyên nhân gây sạt lở, sụt lún, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm thực hiện các công trình, dự án đảm bảo an toàn tính mạng, đời sống sinh hoạt, sản xuất của người dân.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp cho hay, Bộ chủ trương giải quyết dứt điểm việc xây dựng tuyến đê biển Tây tại Kiên Giang và Cà Mau. Đối với đê Biển Đông, tình hình sạt lở ngày càng nghiêm trọng, nên quan điểm của Bộ là phải có giải pháp tổng thể, đầu tư căn cơ.

Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Đỗ Thành Trung lưu ý các địa phương phải chuẩn bị kỹ lưỡng dự án cấp bách cần triển khai, nhất là công tác giải phóng mặt bằng, bố trí vốn đối ứng.

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang nhấn mạnh tầm quan trọng và đánh giá cao vai trò của Đồng bằng sông Cửu Long trong việc bảo đảm an ninh lương thực cho quốc gia, góp phần nâng cao vị thế, uy tín quốc tế của Việt Nam là một trong những quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới.

Phó Thủ tướng ủng hộ quan điểm của các địa phương và các bộ dự họp về sự cần thiết phải có giải pháp đồng bộ, tổng thể đối với việc phòng, chống sạt lở, sụt lún tại khu vực vựa lúa lớn nhất của cả nước.

Do nhu cầu đầu tư rất lớn, Phó Thủ tướng đề nghị các địa phương phối hợp với các cơ quan chức năng của Trung ương làm tốt công tác dự báo tình hình sạt lở, sụt lún, nhấn mạnh dự báo càng tốt, càng chính xác càng có giá trị, không chỉ để bảo vệ sinh mạng và tài sản của người dân mà còn tiết kiệm nguồn lực đầu tư của Trung ương và địa phương.

Phó Thủ tướng yêu cầu bằng mọi giá phấn đấu không để có người chết. Vì thế phải kiên quyết di dời bà con ở những nơi xung yếu đến nơi an toàn, quan tâm chăm lo sinh kế cho bà con dù việc này rất khó do còn phụ thuộc vào tập quán sinh hoạt của bà con.

Đối với nguồn kinh phí, Phó Thủ tướng cho rằng cần có sự vào cuộc của cả Trung ương và địa phương. Về phía địa phương, cần chuẩn bị thật kỹ lưỡng hồ sơ các dự án đầu tư theo thứ tự ưu tiên để đưa vào Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn sau năm 2025, đồng thời huy động mọi nguồn lực ngoài ngân sách, kể cả nhân công.

Phó Thủ tướng giao Bộ NN&PTNT hỗ trợ các địa phương hoàn thiện các dự án đầu tư sao cho đồng bộ với Đề án chống sạt lở, sụt lún, thiếu nước sinh hoạt, sản xuất cho vùng Đồng bằng sông Cửu Long do Bộ đang xây dựng và dự kiến trình Chính phủ trong quý IV/2024. Bộ KH&ĐT phối hợp với Bộ Tài chính tìm nguồn ngân sách Trung ương hỗ trợ tỉnh Bạc Liêu và Cà Mau theo quy định.