Đánh giá hoạt động của các cơ quan tổ chức KH&CN trực thuộc LHHKH&KT Việt Nam

GS Đặng Vũ Minh, Chủ tịch LHHVN phát biểu tại hội nghị.

GS Đặng Vũ Minh cho biết thêm: "Người ta đến vì các tổ chức này có được quyền tự chủ quản lý, hoàn toàn chủ động quyết định các vấn đề tài chính nhân sự, xác định đề tài nghiên cứu triển khai để lựa chọn các đề tài có ý nghĩa ứng dụng váo sản xuất và đời sống.

Các tổ chức KH&CN là một mảnh đất tốt để tất cả nhưng người có trình độ chuyên môn cao, quản lý giỏi phát huy thế mạnh của mình. Thực tế chứng minh rằng, các tổ chức KH&CN là một hình thức phù hợp và có hiệu quả để tập hợp phát huy sức mạnh của đội ngũ trí thức. Ngày nay, các tổ chức đã có khắp mọi miền để ứng dụng KHCN vào đời sống. Tôi cảm động khi gặp các anh chị em trong các tổ chức quốc tế uy tín, các tổ chức cộng đồng giúp đỡ người gặp khó khăn".

Cũng phát biểu tại hội nghị, ông Lê Duy Tiến, Phó Tổng Thư ký Trưởng Ban KHCN&MT cho biết, năm 2019 được đánh giá là năm có nhiều hoạt động sôi nổi, hiệu quả của các tổ chức KH&CN trực thuộc LHHVN. Có thể kể đến những việc quan trọng như khởi công xây dựng trụ sở mới tại quận Cầu Giấy (Hà Nội) với diện tích gàn 4.000 mét vuông được thiết kế là khối tháp 12 tầng.

Ông Lê Duy Tiến, Phó Tổng Thư ký Trưởng Ban KHCN&MT phát biểu tại hội nghị.

Ngày 29/1, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã gặp mặt 300 trí thức, nhà khoa học tiêu biểu. Ngày 13/3, đồng chí Trương Thị Mai, Uỷ viên Trung ương Đảng, Trưởng Ban Dân vận Trung ương đã có buổi làm việc với Đảng đoàn LHHVN. Ngày 6/5, lần đầu tiên LHHVN đã tham gia buổi làm việc với Tiểu ban Văn Kiện ĐH Đảng XIII của Đảng. Ngày 14/5, Lễ tổng kết và trao giải Giải thưởng Sáng tạo Khoa học và Công nghệ Việt Nam (Vifotech) đã chính thức diễn ra.

Triển khai hội thi Sáng tạo Kỹ thuật toàn quốc lần thứ 15. Công bố sách vàng Sáng tạo Việt Nam vào ngày 23/8. Tôn vinh trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu năm 2019 vào ngày 2/11. Trao giải thưởng cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng toàn quốc….

Tính đến hết ngày 30/11/2019, LHHVN quản lý 492 tổ chức KH&CN được hình thành theo luật KH&CN, số lượng tổ chức KH&CN chiếm khoảng 1/4 tổng số tổ chức KH&CN ngoài công lập đã được đăng ký trên phạm vi cả nước. Các tổ chức này đã tham gia huy động các nguồn lực của xã hội, tạo việc làm và đóng góp vào ngân sách Nhà nước.

Theo số liệu tổng hợp có 202 tổ chức thì trong giai đoạn 11 tháng đầu năm, các tổ chức này đã huy động được khoảng 520 tỷ đồng phục vụ cho hoạt động chuyên môn của đơn vị. Báo cáo cho thấy có rất ít tổ chức KH&CN trực thuộc LHHVN có các giải pháp hữu ích độc quyền hay bằng sáng chế đã được cơ quan quản lý nhà nước cấp, rất ít tổ chức KH&CN có đủ năng lực đấu thầu các đề tài cấp nhà nước, các bài báo khoa học chủ yếu đăng tại các tạp chí trong nước. Có 12 tổ chức KH&CN hoạt động cung cấp dịch vụ KH&CN về tiêu chuẩn, chất lượng.

GS Đặng Vũ Minh, Chủ tịch LHHVN tham gia gian trưng bày sản phẩm ở hội nghị.

Phó Tổng Thư ký Trưởng Ban KHCN&MT cho biết thêm, năm 2019 các tổ chức này đã cấp trên 2500 chứng nhận chất lượng, cung cấp hàng chục hợp đồng tư vấn về lĩnh vực tiêu chuẩn và ISO…. Các tổ chức này cũng tham gia tích cực vào việc bảo vệ môi trường, năng lượng sạch, ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo tồn và khai thác tài nguyên nước, tài nguyên biển, bảo tồn đa dạng sinh học…

Tuy đạt được những thành tựu nhất định, các tổ chức KH&CN này cũng bộc lộ những tồn tại hạn chế như một số tổ chức KH&CN không nắm rõ đơn vị mình được thành lập và vận hành theo các quy định của Luật KH&CN, dẫn đến nhiều đơn vị tự nhận mình là tổ chức phi Chính phủ.

Các tổ chức KH&CN không có các hoạt động nghiên cứu hoặc sử dụng kết quả nghiên cứu, ứng dụng các kỹ thuật để thực hiện hoạt động theo chức năng nhiệm vụ của tổ chức. Do khó khăn về tài chính nên nhiều tổ chức đã có những hoạt động vượt quá chức năng, nhiệm vụ được giao…

LHHVN kiến nghị Bộ KH&CN cần có các hướng dẫn chi tiết thêm về thủ tục giải thể các tổ chức KH&CN. Cần sớm ban hành các văn bản đề đảm bảo mức độ cong bằng tương đối khi các tổ chức KH&CN ngoài công lập tham gia đấu thầu các đề tài, dự án từ sự nghiệp KH&CN. Cần có cái nhìn thông thoáng hơn về tổ chức KH&CN ngoài công lập, không nên chỉ coi các tổ chức này phải tập trung vào nghiên cứu và phát triển công nghệ mà phải coi đây là các pháp nhân để tập hợp trí thức KH&CN thực hiện các nhiệm vụ khác có liên quan đến KH&CN như tư vấn chính sách, phổ biến kiến thức, bảo vệ môi trường, chăm sóc sức khoẻ nhân dân, đào tạo, bồi dưỡng phát triển cộng đồng…