Thú vị những ngón nghề điệp viên CIA phải nhớ khi nằm vùng ở Liên Xô

Trong lịch sử tình báo hiện đại, có rất nhiều nhà tình báo chiến lược của các cường quốc trên thế giới bị bại lộ thân phận bằng những cách thức lãng xẹt nhất có thể. Ví dụ như trường hợp tình báo Đức lộ thân phận ở Anh khi lái xe ngược chiều, tình báo Liên Xô ở Đức lộ thân phận khi... đi đẻ kêu đau bằng tiếng Nga hay như tình báo Mỹ ở Đức giơ tay hình chữ V (Victory - chiến thắng) ngược so với kiểu của người Đức,...

Chính vì những lý do lãng xẹt như vậy, tình báo CIA của Mỹ đã huấn luyện nhân viên của mình những chi tiết nhỏ nhất có thể, để bảo vệ vỏ bọc của họ khi họ làm tình báo ở Liên Xô, và đây là một vài chi tiết thú vị về người Liên Xô mà điệp viên CIA phải thuộc nằm lòng.

Một trong những cách thức đơn giản nhất để quan sát và phát hiện thân phận của một tình báo viên người nước ngoài chính là để ý tới những tiểu tiết nhỏ nhặt nhất mà ngay cả chính người tình báo đại tài kia cũng không bao giờ để ý tới. Một trong các cách đó là "gọi bia" trong quán bar.

Trong lịch sử, một tình báo viên của quân đồng minh làm việc ở Berlin đã bị lộ thân phận của mình khi anh này bước vào quán bia và giơ ba ngón tay (gọi ba cốc bia) theo kiểu không giống người Đức. Để tránh lặp lại sai lầm này, các điệp viên CIA phải nắm rõ cách đếm ngón tay của người Liên Xô, đặc biệt là với số ba.

Ở Liên Xô, khi ám chỉ số ba, người ta sẽ dùng ngón trỏ, ngón giữa và ngón áp út. Mặc dù vậy, cách phổ thông ở Mỹ lại là sử dụng ngón giữa, ngón áp út và ngón út để ám chỉ số ba. Tiểu tiết nhỏ nhặt này có thể sẽ không khiến nhân viên tình báo bị lộ ngay lập tức, nhưng sẽ khiến anh ta bị lọt vào tầm ngắm và bị theo dõi, ảnh hưởng nghiêm trọng tới hoạt động của mình.

Mỗi nền văn hóa khác nhau lại có những thói quen khác nhau và buộc dây giày cũng có sự khác biệt. Dựa vào sự khác biệt đó, một điệp viên dù giỏi tới đâu cũng có thể bị bại lộ.

Cựu nhân viên KGB của Liên Xô Alexander Kydryavtsev cho biết, ông có thể nhận ra ngay những ai là người nước ngoài còn ai là tình báo Liên Xô hoạt động ở nước ngoài chỉ bằng cách nhìn vào cách buộc giày. Cụ thể, Alexander cho biết, cho dù tất cả bọn họ đều sử dụng lễ phục giống nhau thì những người Nga chính gốc vẫn luôn có cách buộc dây giày đậm chất Liên Xô.

Ông cũng cho biết thêm, do tình báo Liên Xô chủ yếu là những người đã từng phục vụ trong quân ngũ, họ được huấn luyện cách buộc dây giày theo chuẩn quân đội cực kỳ bài bản và sau nhiều năm quân ngũ, khó có ai có thể quên được cách buộc giày này.

Thêm vào đó, người Liên Xô cũng chú trọng về việc ăn mặc hơn người phương Tây và các tình báo viên Liên Xô ở nước ngoài luôn mắc sai lầm chí tử đó là luôn giữ giày da của mình bóng nhất có thể - cũng là một thói quen khó bỏ của quân nhân Liên Xô.

Cười với người lạ là một cách cử chỉ cực kỳ thân thiện và xã giao ở các nước phương Tây nhưng việc cười với người lạ ở Liên Xô lại được coi là... bất lịch sự - ngay cả khi người lạ kia nhìn thẳng vào mặt bạn. Vì vậy, nếu điệp viên CIA muốn giữ vỏ bọc của mình thì ít nhất cũng đừng cười "lung tung" ở đường phố Moscow.

Thêm vào đó, người Liên Xô cũng luôn tỏ ra vội vàng và dễ dàng nổi nóng với mọi vấn đề. Những điệp viên CIA dù là người dễ tính và lề mề đến đâu cũng phải "diễn" sao cho đạt chuẩn nhất có thể để hòa nhập với nét văn hóa kỳ lạ này của người dân Slave.

Ở phương Tây, phụ nữ đòi bình đẳng giới và tự tin rằng họ có thể làm được mọi việc mà nam giới làm, nhất là ở các quốc gia như Mỹ, nam nữ bình đẳng có nghĩa là bạn sẽ không phải nhường ghế cho phụ nữ trên xe bus (trừ khi người đó mang bầu), bạn cũng sẽ không phải mở cửa xe hay giữ cửa hộ phụ nữ vì tự bản thân họ sẽ làm được điều đó, đấy là dấu hiệu của sự văn minh, của bình đẳng giới.

Ở Liên Xô, mọi việc không giống như vậy. Dù phụ nữ ở Liên Xô được bình quyền với nam giới còn sớm hơn cả ở phương Tây, tuy nhiên trong giá trị văn hóa của Liên Xô, người phụ nữ vẫn là đối tượng cần được ưu tiên hơn so với nam giới.

Vì vậy, hãy đối xử với họ một cách lịch sự nhất có thể, hay thậm chí khi được họ nhờ vả, hãy đừng ngại ngần từ chối và cũng đừng hy vọng rằng sẽ nhận được một cuộc "hẹn" để trả ơn đơn giản là vì, việc nam giới giúp đỡ phụ nữ ở Liên Xô luôn được coi là một điều hiển nhiên.

Muốn trở thành một điệp viên nằm vùng của CIA là điều không đơn giản, nhưng muốn nằm vùng ở Liên Xô thậm chí còn... khó hơn. Có những thứ văn hóa của người Liên Xô luôn rất xa lạ với người phương Tây và để có thể trở thành một điệp viên chính hiệu, bạn cần có rất nhiều sự cố gắng. Một vài điểm có thể kể ra như văn hóa uống rượu, cách mở chai bia, cách xếp giày trước cửa khi đi vào nhà, văn hóa giao thông, văn hóa ứng xử,... thậm chí cả cách bạn đi toa-lét cũng phải đúng... chuẩn Liên Xô.

Có lẽ vì khó như vậy nên chỉ tính riêng trong thập niên 70, phía Liên Xô đã tóm được hàng trăm điệp viên Mỹ ở mọi lĩnh vực.