Mỹ đang tăng cường hiện diện quân sự ở khu vực Bắc Cực cùng với các đồng minh NATO, đồng thời kêu gọi các quốc gia khác kiềm chế quân sự hóa ở Bắc Cực. Vậy điều gì đang diễn ra đằng sau lập trường có vẻ mâu thuẫn của Mỹ về các vấn đề ở khu vực này?Chính quyền Tổng thống Biden đang đưa Bắc Cực vào tầm ngắm, khi các sông băng tan chảy sẽ mở rộng các tuyến đường vận chuyển trong khu vực và tăng khả năng tiếp cận các nguồn tài nguyên thiên nhiên.Sự kiện đầu tiên là vào ngày 16/4/2021, Washington ký thỏa thuận Hợp tác Quốc phòng bổ sung với Na Uy, cho phép Mỹ xây dựng cơ sở hạ tầng tại ba căn cứ không quân và một cơ sở hải quân dọc theo bờ biển Na Uy.Thứ hai, tàu ngầm lớp Virginia của Mỹ, USS New Mexico (SSN-779) đã được triển khai đến căn cứ Tromso của Na Uy vào ngày 10/5/2021, nhằm tăng cường khả năng hoạt động của Hải quân Mỹ trong khu vực.Thứ ba là Lầu Năm Góc và các đồng minh NATO đang đẩy mạnh các cuộc tập trận chung về hải quân và không quân trong khu vực. Cụ thể vào ngày 18/5, 10 quốc gia NATO đã khởi động cuộc tập trận “Lá chắn” ở Bắc Đại Tây Dương.Theo Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ, khu vực này chiếm 22% nguồn tài nguyên Hydrocacbon của thế giới. Đến năm 2040, Bắc Cực hầu như không bị đóng băng mặt biển vào mùa hè, rất thuận tiện cho việc vận chuyển giao thương vì tuyến đường này sẽ ngắn hơn.Trục xoay mới của Mỹ về phía bắc bắt nguồn từ thời Tổng thống Donald Trump và được phản ánh rõ trong Chiến lược Bắc Cực năm 2019 của Bộ Quốc phòng. Những năm sau đó, giới chức quân sự của Mỹ cũng đều đưa ra các học thuyết về Bắc Cực.Hiện nay Nga là đối thủ cạnh tranh lớn nhất của NATO và là rào cản đối với tham vọng của Mỹ - NATO trong khu vực. Nga chiếm tới 53% đường bờ biển Bắc Băng Dương và có dân số trong khu vực Bắc Cực lớn nhất với khoảng hai triệu người.Ngoài ra, Nga còn duy trì quyền kiểm soát tuyến đường Biển Phương Bắc (NSR), tuyến đường hàng hải ngắn nhất từ châu Âu đến châu Á gần như hoàn toàn đi qua lãnh hải của Nga hoặc vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của nước này. Luật pháp Nga quy định rằng NSR là một hành lang giao thông quốc gia phát triển từ trong lịch sử của Nga.Tuy vậy, Nga không phải là vấn đề đau đầu duy nhất của Mỹ, Trung Quốc cũng đang gia tăng các hoạt động trong khu vực và có kế hoạch sử dụng NSR như một "Con đường Tơ lụa ở Bắc Cực", một phần của Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) toàn cầu đầy tham vọng và nước này cũng đang phát triển các dự án thăm dò năng lượng chung với Nga ở Bắc Cực.Mỹ đã tăng cường sự hiện diện quân sự của mình ở Alaska, tăng số lượng binh sĩ thường trú và bố trí nhiều máy bay chiến đấu thế hệ thứ 5 ở khu vực này nhiều hơn bất kỳ địa điểm nào khác trên hành tinh.Đồng thời, Hải quân Mỹ đã tái kích hoạt Hạm đội 2, hoạt động trở lại vào ngày 31/12/2019 để phục vụ cuộc cạnh tranh quyền lực lớn ở Bắc Đại Tây Dương với các đối thủ.Vào tháng 3/2021, Không quân Mỹ đã điều động 4 máy bay ném bom chiến lược B-1 và B-2 từ một căn cứ ở Na Uy để thực hiện một sứ mệnh trên khu vực Bắc Cực. Theo Forbes, đó là một minh chứng rõ ràng để khẳng định sức mạnh của Mỹ trước các đồng minh NATO và Nga.Ngoài việc triển khai các tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân ở các cảng của Na Uy và đẩy mạnh các cuộc tập trận chung của NATO, Mỹ cũng đang khuyến khích các đồng minh và đối tác của mình tăng cường sức mạnh ở vùng Bắc Cực.Tại Hội nghị thượng đỉnh Bộ trưởng Hội đồng Bắc Cực lần thứ 12 diễn ra từ ngày 19/5/2021 ở thủ đô Reykjavik của Iceland, Ngoại trưởng Mỹ Blinken nói rằng Nga đang tiến hành các tuyên bố hàng hải trái pháp luật, đặc biệt là quy định của nước này đối với các tàu nước ngoài quá cảnh trên tuyến đường biển phương Bắc.Ngay sau đó Nga đã kiên quyết bác bỏ chỉ trích của Mỹ và đáp lại bằng câu hỏi nghi vấn về động cơ của NATO trong việc triển khai máy bay ném bom chiến lược và tàu ngầm hạt nhân tới khu vực này.Trong hội nghị thượng đỉnh Reykjavik diễn ra vào ngày 20/5, Ngoại trưởng Lavrov tuyên bố rằng Nga với tư cách là cường quốc lớn nhất ở Bắc Cực, khẳng định ưu tiên của mình tại Hội đồng Bắc Cực là thúc đẩy sự phát triển xã hội, kinh tế và môi trường, tạo cân bằng và bền vững cho khu vực. Nguồn ảnh: Pinterest. Quân đội Mỹ chuyển hướng lên Cực Bắc - đường tới Moscow chưa bao giờ ngắn tới vậy. Nguồn: USnavy.
Mỹ đang tăng cường hiện diện quân sự ở khu vực Bắc Cực cùng với các đồng minh NATO, đồng thời kêu gọi các quốc gia khác kiềm chế quân sự hóa ở Bắc Cực. Vậy điều gì đang diễn ra đằng sau lập trường có vẻ mâu thuẫn của Mỹ về các vấn đề ở khu vực này?
Chính quyền Tổng thống Biden đang đưa Bắc Cực vào tầm ngắm, khi các sông băng tan chảy sẽ mở rộng các tuyến đường vận chuyển trong khu vực và tăng khả năng tiếp cận các nguồn tài nguyên thiên nhiên.
Sự kiện đầu tiên là vào ngày 16/4/2021, Washington ký thỏa thuận Hợp tác Quốc phòng bổ sung với Na Uy, cho phép Mỹ xây dựng cơ sở hạ tầng tại ba căn cứ không quân và một cơ sở hải quân dọc theo bờ biển Na Uy.
Thứ hai, tàu ngầm lớp Virginia của Mỹ, USS New Mexico (SSN-779) đã được triển khai đến căn cứ Tromso của Na Uy vào ngày 10/5/2021, nhằm tăng cường khả năng hoạt động của Hải quân Mỹ trong khu vực.
Thứ ba là Lầu Năm Góc và các đồng minh NATO đang đẩy mạnh các cuộc tập trận chung về hải quân và không quân trong khu vực. Cụ thể vào ngày 18/5, 10 quốc gia NATO đã khởi động cuộc tập trận “Lá chắn” ở Bắc Đại Tây Dương.
Theo Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ, khu vực này chiếm 22% nguồn tài nguyên Hydrocacbon của thế giới. Đến năm 2040, Bắc Cực hầu như không bị đóng băng mặt biển vào mùa hè, rất thuận tiện cho việc vận chuyển giao thương vì tuyến đường này sẽ ngắn hơn.
Trục xoay mới của Mỹ về phía bắc bắt nguồn từ thời Tổng thống Donald Trump và được phản ánh rõ trong Chiến lược Bắc Cực năm 2019 của Bộ Quốc phòng. Những năm sau đó, giới chức quân sự của Mỹ cũng đều đưa ra các học thuyết về Bắc Cực.
Hiện nay Nga là đối thủ cạnh tranh lớn nhất của NATO và là rào cản đối với tham vọng của Mỹ - NATO trong khu vực. Nga chiếm tới 53% đường bờ biển Bắc Băng Dương và có dân số trong khu vực Bắc Cực lớn nhất với khoảng hai triệu người.
Ngoài ra, Nga còn duy trì quyền kiểm soát tuyến đường Biển Phương Bắc (NSR), tuyến đường hàng hải ngắn nhất từ châu Âu đến châu Á gần như hoàn toàn đi qua lãnh hải của Nga hoặc vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của nước này. Luật pháp Nga quy định rằng NSR là một hành lang giao thông quốc gia phát triển từ trong lịch sử của Nga.
Tuy vậy, Nga không phải là vấn đề đau đầu duy nhất của Mỹ, Trung Quốc cũng đang gia tăng các hoạt động trong khu vực và có kế hoạch sử dụng NSR như một "Con đường Tơ lụa ở Bắc Cực", một phần của Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) toàn cầu đầy tham vọng và nước này cũng đang phát triển các dự án thăm dò năng lượng chung với Nga ở Bắc Cực.
Mỹ đã tăng cường sự hiện diện quân sự của mình ở Alaska, tăng số lượng binh sĩ thường trú và bố trí nhiều máy bay chiến đấu thế hệ thứ 5 ở khu vực này nhiều hơn bất kỳ địa điểm nào khác trên hành tinh.
Đồng thời, Hải quân Mỹ đã tái kích hoạt Hạm đội 2, hoạt động trở lại vào ngày 31/12/2019 để phục vụ cuộc cạnh tranh quyền lực lớn ở Bắc Đại Tây Dương với các đối thủ.
Vào tháng 3/2021, Không quân Mỹ đã điều động 4 máy bay ném bom chiến lược B-1 và B-2 từ một căn cứ ở Na Uy để thực hiện một sứ mệnh trên khu vực Bắc Cực. Theo Forbes, đó là một minh chứng rõ ràng để khẳng định sức mạnh của Mỹ trước các đồng minh NATO và Nga.
Ngoài việc triển khai các tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân ở các cảng của Na Uy và đẩy mạnh các cuộc tập trận chung của NATO, Mỹ cũng đang khuyến khích các đồng minh và đối tác của mình tăng cường sức mạnh ở vùng Bắc Cực.
Tại Hội nghị thượng đỉnh Bộ trưởng Hội đồng Bắc Cực lần thứ 12 diễn ra từ ngày 19/5/2021 ở thủ đô Reykjavik của Iceland, Ngoại trưởng Mỹ Blinken nói rằng Nga đang tiến hành các tuyên bố hàng hải trái pháp luật, đặc biệt là quy định của nước này đối với các tàu nước ngoài quá cảnh trên tuyến đường biển phương Bắc.
Ngay sau đó Nga đã kiên quyết bác bỏ chỉ trích của Mỹ và đáp lại bằng câu hỏi nghi vấn về động cơ của NATO trong việc triển khai máy bay ném bom chiến lược và tàu ngầm hạt nhân tới khu vực này.
Trong hội nghị thượng đỉnh Reykjavik diễn ra vào ngày 20/5, Ngoại trưởng Lavrov tuyên bố rằng Nga với tư cách là cường quốc lớn nhất ở Bắc Cực, khẳng định ưu tiên của mình tại Hội đồng Bắc Cực là thúc đẩy sự phát triển xã hội, kinh tế và môi trường, tạo cân bằng và bền vững cho khu vực. Nguồn ảnh: Pinterest.
Quân đội Mỹ chuyển hướng lên Cực Bắc - đường tới Moscow chưa bao giờ ngắn tới vậy. Nguồn: USnavy.