Chục năm trời bốc hỏa không thể ngủ
Gần 10 năm nay, chị Nguyễn Thị Lan (53 tuổi, trú tại Hà Nội) bị những cơn bốc hỏa hoành hành. Có những đêm khi đang ngủ chị phải bật dậy muốn táp nước vào người cho dễ chịu.
Chị Lan đi kiểm tra bác sĩ cho biết chị bị tiền mãn kinh.
Trong chuyện chăn gối, chị Lan thấy như cực hình vì khi quan hệ vợ chồng chị thấy khó chịu, không còn nhiều hứng thú.
 |
| Dấu hiệu của mãn kinh. |
Bác sĩ Huynh Wynn Trần – tổ chức y khoa VietMD, Mỹ, cho biết phụ nữ mãn kinh là giai đoạn mà buồng trứng giảm hoạt động dần dần, dẫn đến chu kỳ kinh nguyệt bất thường. Thông thường, chu kỳ kinh nguyệt sẽ bất thường trong vài tháng, sau đó trở lại bình thường trong vài tháng trước khi dứt hẳn hoàn toàn (mãn kinh).
Đa số phụ nữ sẽ mãn kinh vào lúc 50 tuổi, mặc dù có một số phụ nữ sẽ mãn kinh sớm hay trễ hơn, trong khoảng từ 45 đến 55 tuổi.
Tùy vào mỗi người mà triệu chứng hay gặp trước và sau khi mãn kinh hoàn toàn có thể khác nhau và mức độ nặng nhẹ cũng khác nhau. Các triệu chứng hay gặp là:
Toàn thân nóng bừng, ớn lạnh, đổ mồ hôi, nhức mỏi cơ bắp, đau khớp; khó ngủ, ngủ không ngon, ngủ không đủ giấc; thay đổi tâm trạng, mau vui buồn, dễ giận; khô và teo cơ quan sinh dục (âm đạo, vú), giảm chất lượng quan hệ tình dục; tăng cân, giảm cân, và chuyển hóa chậm; ăn uống không ngon hay ăn nhiều hơn.
Khi nào cần đến khám
Bác sĩ Wynn cho biết tiền mãn kinh nghe bình thường nhưng các triệu chứng trên kéo dài có thể dẫn đến trầm cảm, cuộc sống khó chịu, và khiến người xung quanh (chồng con) cảm giác khó khăn. Nhiều người phụ nữ không có hạnh phúc vì triệu chứng của tiền mãn kinh.
Vì vậy, chị em phụ nữ khi có các triệu chứng của tiền mãn kinh cần tìm tới các bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn điều trị cho phù hợp.
Tùy vào từng nguyên nhân, bác sĩ có thể điều trị như thiếu hoặc giảm hormone. Hormone Estrogen/Progesterone là những hormone quan trọng trong cơ thể phụ nữ, đây là hormone "sắc đẹp" vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến làn da, vóc dáng, và tâm sinh lý phụ nữ. Khi đến tuổi 30, buồng trứng phụ nữ bắt đầu tạo ít hormone estrogen/progesterone, dẫn đến khả năng mang thai và sinh sản giảm đi. Đến năm 40 tuổi, các chu kỳ kinh nghiệm có thể kéo dài hơn, kinh nhiều hơn hoặc vòng kinh ngắn đi. Đến 50 tuổi, buồng trứng ngừng sản xuất trứng phụ nữ bắt đầu vào giai đoạn mãn kinh. Nếu mãn kinh sớm có thể duy trì bằng các thuốc nội tiết tố.
Nhiều trường hợp cắt tử cung và buồng trứng thường gây mãn kinh sớm trong khi chỉ cắt tử cung và giữ lại buồng trứng có thể giúp bệnh nhân bị chậm mãn kinh hơn. Khi cắt tử cung, quý phụ nữ sẽ không còn kinh nguyệt nhưng vẫn có thể còn hormone (do còn buồng trứng), và vì vậy triệu chứng tiền mãn kinh sẽ ít bị hơn.
Lưu ý với bệnh nhân cắt bỏ cả tử cung và buồng trứng thì khả năng bị nóng bừng (bốc hỏa), và các triệu chứng mãn kinh khác có thể nghiêm trọng hơn vì sự thay đổi nội tiết đột ngột.
Ngoài ra, bác sĩ Wynn cho biết một số phụ nữ mắc bệnh ung thư hay các bệnh tự miễn có thể mãn kinh sớm hơn do ảnh hưởng của những liệu pháp trị liệu này. Hóa trị và xạ trị có thể làm ảnh hưởng đến nội tiết tố, dẫn đến buồng trứng không hoạt động trong lúc hay sau khi trị liệu ung thư hay các bệnh tự miễn. Các triệu chứng mãn kinh do trị liệu hóa trị và xạ trị giống như các triệu chứng mãn kinh khi đến 50 tuổi.
Một số ít phụ nữ bị mãn kinh trước tuổi 40 do suy giảm buồng trứng. Lý do buồng trứng suy giảm có thể từ buồng trứng hay có thể do lý do khác ảnh hưởng đến buồng trứng. Các bệnh hay gặp là bệnh miễn dịch, di truyền, hay không có lý do nào. Bệnh nhân suy giảm buồng trứng thường cần hormone trị liệu ít nhất cho đến khi 50 tuổi nhằm bảo vệ xương (bị loãng), tim mạch và các bệnh lý khác.