Bé 3 tuổi bị ung thư âm đạo: Cách phát hiện và phòng ngừa

Ngày 4/6, Bệnh viện Ung Bướu TP HCM đã tiến hành điều trị cho bệnh nhi 3 tuổi (39 tháng tuổi hợp) được chẩn đoán ung thư âm đạo hiếm gặp. Đây là ca xạ trị áp sát thứ 3 được thực hiện dưới sự phối hợp giữa bệnh viện Nhi Trung ương và Bệnh viện Ung Bướu TP HCM trong vòng 2 năm nay.

Kỹ thuật xạ trị áp sát cho các bệnh nhi còn rất nhỏ là kỹ thuật cao, phức tạp rất ít trung tâm y khoa có thể thực hiện trên toàn cầu. Bệnh viện Ung Bướu TP HCM là một trong rất ít trung tâm này và hiện có thể nói là trung tâm duy nhất ở Việt Nam làm chủ kỹ thuật này.

Bé gái sinh tháng 3/2021, ngụ tại huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang được chẩn đoán mắc bệnh rất hiếm gặp là sarcôm cơ vân âm đạo cách nay khoảng 9 tháng; vị trí bướu nằm sâu ở 1/3 trên âm đạo. Bệnh nhi đã được điều trị tại Bệnh viện Nhi Trung ương (Hà Nội) theo phác đồ cập nhật nhất hiện nay. Sau khi phẫu thuật lấy phần lớn bướu chồi vào âm đạo và hóa trị đến liều tối đa (9 đợt) vẫn còn tồn lưu bướu trên vi thể.

Do bé còn quá nhỏ vị trí sâu, phẫu thuật không thể thực hiện, nguy cơ để lại rất nhiều di chứng cho bé. Điều trị lựa chọn tốt nhất trong trường hợp này là xạ trị áp sát khu trú vào nền bướu còn tồn lưu ở 1/3 trên âm đạo.

Chiều ngày 9/5/ Bệnh viện Ung Bướu TP HCM đã tiến hành hội chẩn trực tuyến liên bệnh viện với sự tham gia của các chuyên gia đến từ Bệnh viện Nhi Trung ương, Bệnh viện Trung ương Huế, Bệnh viện Nhi Đồng 2 TPHCM, thống nhất phương án điều trị tốt nhất cho bệnh nhi là xạ trị áp sát vào nền bướu ở âm đạo.

Dự vào các hình ảnh chẩn đoán và điều trị (MRI, CT scan) của bé tại bệnh viện Nhi Trung ương, Bệnh viện Ung Bướu TP HCM dùng kỹ thuật in 3D tạo ra bộ dụng cụ đặc biệt phù hợp với cấu trúc giải phẫu của bé (bộ áp để cho nguồn phóng xạ đi vào).

Sau quá trình phối hợp và chuẩn bị, bệnh nhi được chuyển vào bệnh viện Ung Bướu TP HCM. Sáng ngày 4/6, đội ngũ bác sĩ, kỹ sư y vật lý, kỹ thuật viên xạ trị và ê kíp gây mê đã tiến hành xạ đợt đầu tiên cho bé.

Sau thực hiện gây mê, đặt dụng cụ chụp CT scan mô phỏng, lập kế hoạch điều trị đủ liều vào mô bướu, bảo tồn cơ quan lành, bé được nạp nguồn xạ trị, tỉnh táo và hồi phục hoàn toàn. Liệu trình 9 đợt xạ trị trong vòng 5 ngày đã kết thúc thành công vào ngày 17/6. Bé đã sum họp cùng gia đình và sẽ tái khám định kỳ tại Bệnh viện Nhi Trung ương.

Với phương pháp điều trị tiên tiến này, triển vọng khỏi bệnh của bé là rất cao và rất ít để lại di chứng. Hy vọng với sự phối hợp đa chuyên khoa giữa các bệnh viện, ứng dụng kỹ thuật điều trị cao sẽ tăng cơ hội điều trị và hy vọng sống cho người bệnh với chất lượng tốt nhất.

ThS.BS Ngô Thị Kim Phượng, Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết, ung thư âm đạo là một loại ung thư ác tính hiếm gặp xảy ra trong âm đạo của phụ nữ. Hầu hết các ca bệnh đều có sự hiện diện của virus HPV.

Ung thư âm đạo là một loại ung thư xảy ra trong âm đạo phụ nữ (phần ống cơ nối tử cung với bộ phận sinh dục ngoài) khi các tế bào trong âm đạo nằm ngoài khả năng kiểm soát của cơ thể. Mặc dù một số loại ung thư có thể lan (di căn) đến âm đạo từ những nơi bộ phận khác trong cơ thể, nhưng ung thư bắt đầu từ âm đạo (ung thư âm đạo nguyên phát) là rất hiếm. 

Đây là một loại ung thư hiếm gặp, chiếm 1-2% trong tất cả các bệnh ung thư phụ khoa. Khoảng 1 trong 100.000 phụ nữ và những đứa trẻ sinh ra là nữ được chẩn đoán mắc bệnh ung thư âm đạo, thường là ung thư biểu mô tế bào vảy. Vào năm 2022, ước tính có khoảng 8.870 ca mắc mới và 1.630 ca tử vong do ung thư âm đạo và các bộ phận sinh dục nữ khác ở Hoa Kỳ.

Tuy là một trong những loại ung thư hiếm gặp nhất nhưng làm ảnh hưởng đến hệ thống sinh sản nữ. Bệnh có thể lan rộng (di căn) đến các khu vực xa của cơ thể như phổi, gan và xương.

Ung thư âm đạo được chia thành 4 loại khác nhau dựa trên loại tế bào nơi ung thư bắt đầu. Chuyên gia chia ung thư âm đạo thành 4 loại, bao gồm:

Ung thư biểu mô tế bào vảy : Ung thư biểu mô tế bào vảy bắt đầu từ các tế bào lót âm đạo (còn được gọi là tế bào vảy). Đây là loại ung thư âm đạo phổ biến nhất, nó chiếm khoảng 85% các trường hợp.

Ung thư tuyến âm đạo (Adenocarcinoma): Ung thư tuyến âm đạo (Adenocarcinoma) bắt đầu trong các tế bào tuyến trên bề mặt âm đạo (tế bào sản xuất chất nhầy của âm đạo) và chiếm từ 5% đến 10% ung thư âm đạo.

Khối u ác tính: Khối u ác tính phát triển trong các tế bào sản xuất sắc tố của vùng âm đạo. Đây được xem là một dạng ung thư âm đạo hiếm gặp.

Sarcoma âm đạo: Sarcoma âm đạo một dạng ung thư âm đạo hiếm gặp bắt đầu trong mô liên kết và mô cơ tạo nên thành âm đạo. Sarcoma có nhiều loại khác nhau. Rhabdomyosarcoma là phổ biến nhất và chủ yếu xảy ra ở trẻ em. Leiomyosarcoma xảy ra thường xuyên nhất ở những người trên 50 tuổi.

Các dấu hiệu ung thư âm đạo dễ nhận biết: Giai đoạn đầu mắc ung thư âm đạo, người bệnh có thể không nhận thấy bất kỳ dấu hiệu và triệu chứng nào. Khi tiến triển, ung thư âm đạo có thể gây ra các dấu hiệu và triệu chứng rõ rệt như:

Âm đạo chảy máu sau khi giao hợp (không phải máu kinh nguyệt)

Âm đạo chảy máu sau thời mãn kinh (khi không còn kinh nguyệt nữa)

Âm đạo chảy dịch, nước, ra máu hoặc có mùi khó chịu

Đau khi giao hợp

Một khối đáng chú ý trong âm đạo của bạn

Đi tiểu đau hoặc thường xuyên cảm thấy muốn đi tiểu

Táo bón hoặc phân có màu đen

Cảm thấy muốn đi ngoài khi ruột của bạn trống rỗng

Đau vùng chậu

Mặc dù cứ 10 người thì có 8 người bị ung thư âm đạo xâm lấn có một hoặc nhiều triệu chứng này, nhưng những triệu chứng này hiếm khi chỉ ra một tình trạng nghiêm trọng như ung thư âm đạo. Tuy nhiên, bạn nên gặp bác sĩ càng sớm càng tốt nếu nhận thấy những dấu hiệu này.

Đối tượng có cơ mắc ung thư âm đạo cao gồm: Bị nhiễm virus HPV; Đã bị ung thư cổ tử cung hay chứng loạn sản cổ tử cung; Bị HIV; Độ tuổi trên 60; Đã được chẩn đoán mắc bệnh tân sinh biểu mô âm đạo (VAIN); Đã từng tiếp xúc với diethylstilbestrol (DES); Tiền sử từng phẫu thuật cắt bỏ tử cung đối với các khối u lành tính (không phải ung thư) hoặc ung thư; Hút thuốc lá; Uống rượu.