“Bệnh nhân nữ hơn 45 tuổi vào viện vì đau nhức toàn bộ lưng trái sau khi đi tiêm và châm cứu tầm 1 tháng ở thầy lang quận Long Biên, theo mách bảo của người quen. Lúc vào viện, thể trạng bệnh nhân nhiễm trùng, lưng trái sưng tấy nhức buốt, bệnh nhân không thể nằm ngửa do đau và do khối dịch chèn ép. Trên siêu âm và phim chụp cộng hưởng từ cho thấy dọc lưng trái bệnh nhân là khối áp-xe rất to với dịch mủ bên trong…”
BS. Trần Quốc Khánh cho rằng bệnh nhân bị áp xe nhiễm trùng do tiêm chọc trong điều kiện không an toàn, không vô khuẩn.
BS. Khánh chia sẻ đã rất nhiều lần muốn “nói to lên” với mọi người “xin” đừng đi tiêm chọc, nắn bóp ở những địa chỉ không chính thống, ở những “thầy” chưa qua đào tạo bài bản về y học, sự hiểu biết về bệnh tật chỉ dừng lại ở kinh nghiệm, với những công thức “thuốc lá” không thể gọi tên, không thể biết rõ thành phần thuốc. Thậm chí, BS. Khánh chia sẻ chính mình đã từng chứng kiến một “thầy lang” cầm phim Xquang cột sống thắt lưng đọc, nhưng cầm ngược, và “thầy” vẫn tự tin phán bệnh như ai.
Về vấn đề tiêm chọc vào cột sống, lưng cổ:
 |
| Hình minh họa cột sống lưng - ảnh Internet |
BS Khánh khẳng định sẽ vô cùng nguy hiểm nếu thực hiện tiêm vào cột sống ở những trung tâm không chính thống và tiêm “mò”, nghĩa là người tiêm “sờ sờ nắn nắn” lưng cổ rồi tiêm thẳng vào đó luôn.
“Anh chị có biết thành phần và tác dụng, tác dụng phụ của thuốc tiêm đó hay chưa? Anh chị có biết với tổn thương rất bé ở sâu trong cột sống, làm sao người tiêm có thể một phát tiêm “mò” vào đúng vị trí đó, hay sẽ tiêm chọc vào vị trí khác? Anh chị có biết những nguy cơ tiềm ẩn sau mũi tiêm vào cột sống đó hay chưa?”, BS cảnh báo.
Đó chính là nhiễm trùng, là áp xe, là tiêm vào mạch máu, là chọc vào thần kinh, là tiêm không đúng vào vị trí cần tiêm... Ở những trung tâm y học lớn vẫn có phương pháp tiêm đó, thường gọi là “phong bế”, nhưng quy trình thực hiện vô cùng nghiêm ngặt và tiêu chuẩn vô trùng sẽ như một ca phẫu thuật.
Người thầy thuốc luôn thực hiện mũi tiêm đó dưới sự “định vị chính xác” của máy chụp xquang-siêu âm trong phòng mổ vô khuẩn. Có như vậy chúng ta mới mong góp phần giúp bệnh nhân cải thiện được phần nào triệu chứng của bệnh cũng như giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng và các biến chứng khác.
Về vấn đề nắn trượt đốt sống:
Trượt đốt sống là một trong những bệnh lý rất hay gặp, đặc biệt ở nữ giới tuổi trung niêm và người già. Nếu bệnh nhân bị trượt nhẹ, đau ít… có thể ưu tiên điều trị nội khoa, phục hồi chức năng. Nếu bệnh nhân đau nhiều, chèn ép thần kinh nặng nề, chất lượng cuộc sống ảnh hưởng rõ rệt, điều trị thuốc thất bại.. có thể sẽ cần phẫu thuật.
Để “nắn trượt” được đốt sống, các phẫu thuật viên phải phẫu thuật bộc lộ toàn bộ các đốt sống trượt, làm lỏng các tổ chức dây chằng-diện khớp, lấy bỏ đĩa đệm hỏng, bắt hệ thống ốc vít…rồi mới hy vọng nắn trượt các đốt sống về được ít nhiều. Như vậy việc tác động bên ngoài da để “nắn trượt” được các đốt sống về vị trí bình thường là điều bất khả thi.
Lúc nào chúng ta nên đến bệnh viện và gặp Bs chuyên khoa cột sống?
• Đau lưng/đau cổ/tê bì tay-chân.. kéo dài trên 2 tuần không cải thiện
• Đau cổ lan xuống vai xuống tay, đau thắt lưng lan xuống mông xuống chân một hoặc cả hai bên.
• Đi xa không được, đứng lâu không xong do tê cứng hai chân.
• Tê bì hai chân hoặc tứ chi liên tục cũng là một dấu hiệu có thể gợi ý bệnh lý cột sống nặng.
• Đau lưng/đau cổ/tê tay chân…sau tai nạn, dù có thể đó chỉ là tai nạn “trời ơi đất hỡi” như ngã đạp mông, ngã đập đầu trong nhà tắm, đi xe đạp ngã chúi đầu, ngồi xe qua đường xóc, đau lưng sau bế cháu…
• Teo cơ tay-chân tăng dần: là dậu hiệu muộn và nặng, cần đi khám ngay.
• Yếu tay-chân: Cũng là dấu hiệu muộn, cần đi khám ngay.
• Giảm sự tinh tế của đôi bàn tay (cài cúc áo, cầm đũa gắp thức ăn, viết bút…) hoặc đôi chân đi không vững, loạng choạng, sợ ngã khi đi đường dốc, đường mấp mô.
• Táo bón, rối loạn cơ tròn… không rõ nguyên nhân.
➢ Về vấn đề đi khám, BS chỉ có lời khuyên duy nhất: Nên tìm đến những trung tâm y học chính thống, nơi có trang thiết bị y tế đầy đủ và người thầy thuốc được đào tạo bài bản, chuyên sâu về chuyên ngành đó.
BS. Trần Quốc Khánh, Phẫu thuật viên khoa Phẫu thuật cột sống-BV Hữu nghị Việt Đức.