VKS Bắc Giang vi phạm luật bồi thường trong vụ Hàn Đức Long?

Ngày 8/5, vợ chồng ông Hàn Đức Long (SN 1959, trú tại thôn Yên Lý, xã Phúc Sơn, huyện Tân Yên, Bắc Giang) cùng luật sư Lê Thị Nga – Văn phòng Luật sư Công Lý Việt đến trụ sở Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh Bắc Giang (VKS Bắc Giang) gửi đơn yêu cầu công khai xin lỗi người bị án oan trong tố tụng hình sự.

Theo đơn của ông Hàn Đức Long cho biết, ông bị án oan do các hành vi của cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng tại các cơ quan điều tra, VKS Bắc Giang.

Ông Long bị khởi tố bị can ngày 20/10/2005 về tội Hiếp dâm quy định tại điều 111 Bộ Luật hình sự.

VKS Bắc Giang đã ra quyết định truy tố theo cáo trạng số 44/KSĐT-TA ngày 27/2/2006. Sau đó, các bản án sơ thẩm và phúc thẩm xét xử lần một xét xử đều tuyên ông Long không phạm tội theo cáo trạng số 44 trên truy tố.

Tiếp đó, bản án bị kháng nghị và quyết định giám đốc thẩm đã hủy cả hai bản án, trả hồ sơ về cấp sơ thẩm lại để điều tra theo hướng điều tra lại với cả 3 tội danh, trong đó có một tội danh bị VKS Bắc Giang truy tố nhưng tòa án các cấp đều tuyên vô tội không phạm tội Hiếp dâm.

Sau khi vụ án được trả hồ sơ để điều tra lại thì một lần nữa VKS Bắc Giang tiếp tục truy tố ông Long theo cáo trạng số 29/KSĐT-TA ngày 16/6/2014.

Đến ngày 29/11/2011, Tòa án Bắc Giang đã xét xử sơ thẩm lần 2 bằng bản án số 48/2011/HSST ngày 24/9/2011 và đã tuyên ông Long không phạm tội Hiếp dâm như cáo trạng truy tố. Sau đó Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại Hà Nội (nay là Tòa án Cấp cao tại Hà Nội) là cơ quan xét xử cuối cùng bằng bản án số 706/2011/HSPT cũng tuyên ông Hàn Đức Long không phạm tội như cáo trạng của VKS Bắc Giang truy tố.

Sau đó, vụ án lại bị TAND Tối cao kháng nghị và tại quyết định giám đốc thẩm ngày 22/11/2014 của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao đã tuyên hủy hai bản án là bản án sơ thẩm và phúc thẩm để điều tra lại vì chưa đủ căn cứ truy tố xét xử ông Hàn Đức Long với các tội danh như các bản án đã tuyên.

Khi điều tra lại sau hơn 1 năm, đến ngày 20/12/2016, VKS Bắc Giang ra quyết định số 01/QĐ-VKS đình chỉ vụ án hình sự, đình chỉ bị can vì xét thấy hành vi của Hàn Đức Long không cấu thành tội Hiếp dâm như cáo trạng của VKS Bắc Giang truy tố.

Căn cứ vào các quy định pháp luật về xác định và trách nhiệm của cơ quan gây oan sai, về quyền yêu cầu được bồi thường, ông Long yêu cầu công khai xin lỗi theo quy định của Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước.

Đây là lần thứ hai, ông Hàn Đức Long gửi đơn yêu cầu xin lỗi công khai đến VKS Bắc Giang yêu cầu xin lỗi công khai.

Luật sư Vũ Thị Nga cho biết, ngày 22/3/2017 vừa qua, ông Hàn Đức Long và gia đình đã lần thứ nhất gửi đơn yêu cầu công khai xin lỗi người bị án oan trong tố tụng hình sự đến VKS Bắc Giang. Tuy nhiên đến ngày 10/4/2017, VKS Bắc Giang mới có văn bản trả lời việc tiếp nhận đơn và cho biết sẽ… nghiên cứu để giải quyết theo quy định của pháp luật.

“Theo điều 17 về Thụ lý đơn yêu cầu bồi thường của Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước: Khi nhận hồ sơ yêu cầu bồi thường, cơ quan có trách nhiệm bồi thường phải kiểm tra và xác định tính hợp lệ của đơn và các giấy tờ kèm theo; trường hợp hồ sơ không đầy đủ thì hướng dẫn người bị thiệt hại bổ sung.

Trong thời hạn 5 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được đơn và các giấy tờ hợp lệ, nếu xác định yêu cầu bồi thường thuộc trách nhiệm giải quyết của mình thì cơ quan đã nhận hồ sơ phải thụ lý và thông báo bằng văn bản về việc thụ lý đơn cho người bị thiệt hại; trường hợp yêu cầu bồi thường không thuộc trách nhiệm giải quyết của mình thì cơ quan đã tiếp nhận hồ sơ phải trả lại hồ sơ và hướng dẫn người bị thiệt hại gửi đơn đến cơ quan có thẩm quyền để yêu cầu giải quyết bồi thường.

Luật sư Nga cho hay, trong 5 ngày Viện phải thụ lý còn nếu đơn của ông Hàn Đức Long không đủ điều kiện thì cơ quan phải trả lời bằng văn bản.

Việc tiếp nhận đơn yêu cầu công khai xin lỗi người bị án oan trong tố tụng hình sự, trong 30 ngày, Viện phải công khai xin lỗi theo quy định của pháp luật như trường hợp Tòa án Cấp cao tại Hà Nội đã công khai xin lỗi ông Hàn Đức Long ngày 25/4 vừa qua.