Thông tin mới nhất vụ việc tu bổ, tôn tạo nghi môn đền An Liệt – Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia tại xã Thanh Hải (huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương) chưa đúng hồ sơ thiết kế đã được phê duyệt mà báo Tri thức và Cuộc sống đã có nhiều bài phản ánh, sáng 9/4, UBND xã Thanh Hải đã động thổ, tu bổ nghi môn đền An Liệt.
Trao đổi với PV, ông Nguyễn Đức Tới - Chủ tịch UBND xã Thanh Hải cho biết, sau lễ động thổ, nghi môn đền An Liệt sẽ được tu bổ theo đúng hồ sơ báo cáo kinh tế - kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công tu bổ, tôn tạo đền An Liệt đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và du lịch phê duyệt.
Theo đó, nghi môn đền An Liệt được thiết kế có kiến trúc kiểu chồng diêm cổ có 8 mái gồm 1 cổng chính và 2 cổng phụ, đao tàu chéo góc, các góc mái đắp đao, kìm nóc theo nguyên mẫu trụ cổng Nghi môn cũ.
 |
| Cổng đền An Liệt sau khi tu bổ khiến nhiều ý kiến phản ứng. |
Tại lễ động thổ, một doanh nghiệp đã tài trợ số tiền 1 tỷ đồng để UBND xã Thanh Hải khôi phục nghi môn đền.
Trước đó, Báo Tri thức và Cuộc sống đã phản ánh về việc, sau khi được trùng tu, tôn tạo, nghi môn cũ đền An Liệt đã bị phá bỏ hoàn toàn và thay bằng cổng kiểu tứ trụ, không mái, cánh cửa bằng kim loại, không đúng so với hồ sơ thiết kế.
Đền An Liệt được Bộ Văn hóa Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) xếp hạng di tích cấp quốc gia năm 1995. Đây là di tích có giá trị lớn về văn hóa, lịch sử. Do đó, việc tu bổ nghi môn không theo hồ sơ thiết kế đã làm hỏng kiến trúc, làm mất đi giá trị của di tích cấp quốc gia khiến nhiều ý kiến phản ứng và đề nghị cần sớm dựng lại nguyên mẫu nghi môn cũ của di sản này.
Sau khi báo phản ánh, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Dương đã có báo cáo UBND tỉnh Hải Dương và Cục Di sản văn hoá (Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch) về tu bổ, tôn tạo nghi môn đền An Liệt – Di tích cấp quốc gia tại xã Thanh Hải (Thanh Hà) chưa đúng hồ sơ thiết kế đã được phê duyệt.
Theo đó, nghi môn (cổng chính) đền An Liệt vốn được xây dựng bằng vật liệu vôi vữa, có hiện tượng nứt, nghiêng, mái bị sụt lún, rơi vỡ gạch ngói gây nguy hiểm cho người dân và du khách thập phương.
Căn cứ mức độ xuống cấp nghiêm trọng của nghi môn đền An Liệt, tháng 10/2018, UBND huyện Thanh Hà đã có tờ trình về việc tu bổ, tôn tạo. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch có tờ trình đề nghị UBND tỉnh có văn bản gửi Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thỏa thuận chủ trương và thẩm định báo cáo kinh tế - kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công công trình tu bổ, tôn tạo di tích xếp hạng cấp quốc gia đền An Liệt với các hạng mục: tiền bái, nghi môn, sân và hàng rào.
Ngày 10/12/2018, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Công văn số 5568/BVHTTDL-DSVH về việc thỏa thuận báo cáo kinh tế - kỹ thuật tu bổ, tôn tạo di tích đền An Liệt để chủ đầu tư (UBND xã Thanh Hải) triển khai các bước tiếp theo.
 |
| Nghi môn Di tích cấp Quốc gia đền An Liệt sẽ được tu bổ theo nguyên mẫu cũ. |
Theo hồ sơ, đền An Liệt được tu bổ, tôn tạo các hạng mục: Nhà tiền bái, nghi môn, sân và hàng rào. Từ năm 2019, địa phương bắt đầu tiến hành các phần việc tu bổ, tôn tạo và đã hoàn thành. Tuy nhiên, kết quả kiểm tra thực tế của Sở VH-TT&DL cho thấy hạng mục nghi môn đền An Liệt lại không đúng so với hồ sơ thiết kế.
Cụ thể, hồ sơ báo cáo kinh tế - kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công tu bổ, tôn tạo cho thấy, nghi môn đền An Liệt được thiết kế có kiến trúc kiểu chồng diêm cổ các 8 mái, gồm 1 cổng chính và 2 cổng phụ, đao tàu giéo góc, các góc mái đắp đao, kìm nóc theo nguyên mẫu trụ cổng nghi môn cũ. Trong khi nghi môn hiện trạng đã được thi công tu bổ, tôn tạo kiểu tứ trụ, không mái, cánh cửa bằng kim loại.
“Nguyên nhân của sự việc trên được lãnh đạo UBND xã Thanh Hải giải thích do thiếu nguồn kinh phí nên chưa hoàn thiện theo đúng hồ sơ thiết kế đã được phê duyệt”, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Dương cho hay.
Do đó, Sở đã đề nghị UBND huyện Thanh Hà phối hợp chỉ đạo giao UBND xã Thanh Hải (chủ đầu tư) huy động mọi nguồn lực để thi công hoàn thiện hạng mục nghi môn theo đúng hồ sơ báo cáo kinh tế - kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công tu bổ, tôn tạo đền An Liệt, do Công ty CP Xây dựng và tu bổ công trình văn hóa Hải Dương lập và đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thỏa thuận tại Công văn số 5568.
Đồng thời, khẩn trương hoàn thiện tu bổ, tôn tạo để đưa công trình vào sử dụng, đáp ứng nhu cầu tham quan, chiêm bái di tích của nhân dân và du khách thập phương.
 |
| Lãnh đạo Sở VHTTDL, lãnh đạo huyện Thanh Hà chứng kiến tiếp nhận tài trợ để tu bổ nghi môn đền An Liệt. |
Đền An Liệt được xây dựng từ thời Hậu Lê (thế kỷ thứ XVIII) thờ ngũ vị Đại vương gồm Đại Minh chiêu cư sĩ Sĩ Vương, Đoàn tướng công Đại vương đại thần (Đoàn Thượng), Đào Bạt tướng công, Vực Lao tướng công, Đặng Lật tướng công có công giúp triều lê đánh giặc, bảo vệ đất nước và được nhân dân tôn làm Thành hoàng. Đền An Liệt có kiến trúc tiền nhất, hậu đinh gồm 3 gian tiền bái, 3 gian trung từ, 1 gian hậu cung với nhiều mảng chạm khắc theo kiến trúc thời Nguyễn được lưu giữ đến nay. Hiện di tích còn giữ 16 đạo sắc phong có niên đại từ thời Tây Sơn đến thời Nguyễn, bia đá thời Nguyễn và nhiều di vật, cổ vật có giá trị nghệ thuật cao. Ngày 26/6/1995, Bộ Văn hóa Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng đền An Liệt là di tích cấp Quốc gia.
Nghiêm cấm trùng tu tôn tạo gây huỷ hoại di sản văn hoá
Để quản lý hiệu quả việc bảo tồn và tu bổ các di tích trên địa bàn huyện Thanh Hà, mới đây, Chủ tịch UBND huyện Thanh Hà đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị; Chủ tịch UBND các xã, thị trấn nghiêm túc triển khai thực hiện tuyên truyền Luật Di sản văn hóa, các Nghị định, quyết định liên quan đến lĩnh vực di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh trên địa bàn.
Các đơn vị rà soát, kiện toàn và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các Ban Quản lý di tích; khi các di tích thực hiện việc tu bổ, tôn tạo, bổ sung đồ thờ tự và tổ chức các hoạt động văn hóa tín ngưỡng phải thực hiện đúng trình tự, thủ tục và phải được sự chấp thuận, phê duyệt chủ trương của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Nghiêm cấm các hành vi chiếm đoạt, phá hoại, trùng tu tôn tạo trái phép gây huỷ hoại di sản văn hoá; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát hoạt động tại các di tích, đặc biệt là các hành vi lợi dụng tôn giáo tín ngưỡng để trục lợi, kích động bạo lực, lưu hành kinh doanh văn hóa phẩm độc hại.
Theo số liệu thống kê, trên địa bàn huyện Thanh Hà hiện có 310 di tích lịch sử văn hóa bao gồm đình, đền, chùa, miếu, nhà thờ họ, nhà thờ công giáo…. Trong đó có 10 di tích xếp hạng quốc gia, 17 di tích xếp hạng cấp tỉnh và 2 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
>>> Mời độc giả xem thêm video Rừng vối cổ thụ trong di sản thế giới Tràng An: