Ngày 9-9, VKSND Tối cao vừa hoàn tất cáo trạng truy tố cựu Thứ trưởng Bộ Y tế Cao Minh Quang cùng 8 bị can khác liên quan đến sai phạm trong việc mua thuốc Tamiflu để phòng chống dịch cúm A/H5N1.
Thất thoát hơn 3,8 triệu USD
Bị can Cao Minh Quang, Dương Huy Liệu (cựu Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính - Bộ Y tế), Nguyễn Việt Hùng (cựu Cục Phó Cục Quản lý dược - Bộ Y tế) cùng 2 bị can khác bị VKSND Tối cao truy tố về tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng". Bị can Lương Văn Hóa (cựu Tổng Giám đốc Công ty CP Dược phẩm Cửu Long), Nguyễn Thanh Tòng (cựu Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Dược phẩm Cửu Long) cùng 2 bị can khác bị truy tố về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ".
Theo cáo trạng, năm 2005, dịch cúm A/H5N1 diễn biến phức tạp, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt kế hoạch dự trữ thuốc Tamiflu và sản xuất thuốc Oseltamivir để phòng chống dịch tại Việt Nam. Bộ Y tế được giao nhiệm vụ tổ chức triển khai, chỉ đạo, giám sát việc sản xuất thuốc, dự trữ thuốc theo kế hoạch.
Sau đó, Bộ Y tế giao Vụ Kế hoạch Tài chính phối hợp cùng Bộ Tài chính xây dựng giá thuốc Oseltamivir sản xuất trong nước. Trong số các doanh nghiệp được Bộ Y tế đặt hàng sản xuất thuốc Oseltamivir, Công ty CP Dược phẩm Cửu Long là một lựa chọn.
Từ tháng 2 đến tháng 4-2006, Công ty CP Dược phẩm Cửu Long nhập 520 kg nguyên liệu Oseltamivir với giá 9,1 triệu USD của Công ty Mambo (Singapore). Công ty CP Dược phẩm Cửu Long đã thanh toán cho Công ty Mambo 5,25 triệu USD, còn lại 3,848 triệu USD được trả chậm 6 tháng kể từ ngày nhận hàng.
Sau này, giá nguyên liệu giảm, bị can Lương Văn Hóa đã chỉ đạo thuộc cấp đề nghị Công ty Mambo giảm giá số tiền 3,848 triệu USD. Đồng thời, hoàn thiện giấy tờ để ngoài sổ sách số tiền này. Trong nhiều lần làm việc với Bộ Y tế, bị can Lương Văn Hóa không báo cáo và báo cáo sai sự thật về việc được giảm giá mua nguyên liệu. Khi bị phát hiện và yêu cầu báo cáo về việc thanh toán tiền mua nguyên liệu, bị can tiếp tục chỉ đạo cấp dưới làm các thủ tục lòng vòng để hợp thức hồ sơ thanh toán.
Bị can Dương Huy Liệu (trái) và Cao Minh Quang lúc còn đương chức Ảnh: Thanh Thủy
Không kiểm tra, giám sát
Cơ quan tố tụng xác định số tiền mà Công ty CP Dược phẩm Cửu Long giữ lại không thanh toán cho Công ty Mambo là khoản tiền có nguồn gốc thuộc ngân sách nhà nước. Các bị can tại Công ty CP Dược phẩm Cửu Long đã làm trái nguyên tắc tài chính, cố ý không báo cáo Bộ Y tế, Bộ Tài chính để hạch toán giảm nợ và ghi giảm giá vốn, dẫn đến ngân sách thiệt hại 3,848 triệu USD (tương đương hơn 61 tỉ đồng).
VKSND Tối cao xác định các bị can thuộc Bộ Y tế đã thiếu trách nhiệm, thực hiện không đúng, không đầy đủ chức trách, nhiệm vụ được giao, không xem xét, đánh giá việc thực hiện điều kiện đàm phán giá mua nguyên liệu, không kiểm tra báo cáo tài chính, chứng từ thanh toán… Việc này dẫn đến hậu quả không phát hiện Công ty CP Dược phẩm Cửu Long được giảm giá và giữ lại số tiền 3,848 triệu USD.
Bị can Cao Minh Quang với tư cách Trưởng Ban Chỉ đạo giải quyết những vấn đề liên quan đến thuốc Tamiflu và Oseltamivir, ký quyết định thành lập đoàn liên ngành kiểm tra tình hình mua, bảo quản, sử dụng thuốc. Tuy nhiên, khi được trưởng đoàn là Nguyễn Việt Hùng báo cáo về việc Công ty CP Dược phẩm Cửu Long chưa thanh toán cho nhà cung cấp 3,848 triệu USD; đồng thời cả Bộ Tài chính và Bộ Y tế đều có chỉ đạo kiểm tra đối với số tiền này, cựu Thứ trưởng Bộ Y tế đã không chỉ đạo kiểm tra, làm rõ.
Do bận nhiều việc?
Tại cơ quan điều tra, bị can Cao Minh Quang khai khi được Bộ Y tế chỉ đạo kiểm tra số tiền 3,848 triệu USD, ông đã giao Cục Quản lý dược tổng hợp ý kiến để báo cáo Thủ tướng nhưng Cục Quản lý dược không làm theo. Do bận nhiều việc, bị can không đề xuất hay giao đơn vị có chức năng kiểm tra tiếp.
Cựu Thứ trưởng Bộ Y tế còn cho rằng việc kiểm tra tài chính là nhiệm vụ của Thứ trưởng Bộ Y tế phụ trách tài chính, không thuộc nhiệm vụ của mình. Dù vậy, bị can thừa nhận có thiếu sót khi không thực hiện đầy đủ nhiệm vụ, chức trách được giao.