Đi ngược chiều trên cao tốc, chết vẫn phải bồi thường
Tối 14/2, người đàn ông chạy xe máy ngược chiều trên đường vành đai 2 (Hà Nội) bị xe ô tô 16 chỗ tông trúng. Vụ tai nạn khiến người lái xe máy chết tại chỗ.
Công an quận Ba Đình xác định nguyên nhân vụ tại nạn là do nạn nhân không chấp hành báo hiệu đường bộ, đi xe máy ngược chiều. Dù rất thương xót với sự ra đi của người điều khiển xe máy, tuy nhiên, dư luận cũng hết sức bất bình với hành vi đi ngược chiều, cố tình vi phạm giao thông của tài xế xe máy dẫn đến tai nạn.
Phân tích vụ việc dưới góc độ pháp lý, bàn về về trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp này, luật sư Diệp Năng Bình (Trưởng văn phòng luật sư Tinh Thông Luật, Đoàn luật sư TP.HCM) cho biết, đi đúng phần đường là một trong những quy tắc giao thông hàng đầu được quy định trong Luật Giao thông đường bộ.
Tại Khoản 1, Điều 9 và Khoản 1, Điều 11 Luật Giao thông đường bộ quy định người tham gia giao thông phải đi đúng phần đường, làn đường quy định; phải chấp hành hiệu lệnh và chỉ dẫn của hệ thống báo hiệu đường bộ.
 |
| Hiện trường vụ tai nạn xe máy đi ngược chiều. |
Theo luật sư, có một bộ phận không nhỏ những trường hợp người tham gia giao thông đi ngược chiều, đi không đúng phần đường quy định. Ý thức của người tham gia giao thông là phần lớn. Người lái xe coi thường luật pháp, coi thường người tham gia giao thông khác và thậm chí coi thường ngay cả tính mạng của mình.
Người vi phạm chỉ biết tiện cho bản thân họ mà không biết rủi ro mang đến hậu quả rất nghiêm trọng. “Trong trường hợp này đã gây ra tai nạn thì cần phải xem xét có đầy đủ căn cứ để khởi tố vụ án theo Điều 260 Tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ, Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 hay không?
Tuy nhiên, do người duy nhất thực hiện hành vi đã chết nên theo quy định tại Điều 157 của Bộ luật tố tụng hình sự 2015, Cơ quan điều tra sẽ không khởi tố vụ án. Về trách nhiệm dân sự, nếu người phạm tội còn sống, người đó có nghĩa vụ bồi thường mọi tổn thất do hành vi của mình gây ra như chi phí hư tổn xe, chi phí những ngày xe không hoạt động phải thay thế xe khác...
 |
|
Luật sư Diệp Năng Bình (Trưởng văn phòng luật sư Tinh Thông Luật, Đoàn luật sư TP HCM).
|
Trường hợp này người gây ra tai nạn đã chết nên nếu người đó có tài sản để lại, những người thừa kế của người phạm tội có trách nhiệm sử dụng tài sản đó để bồi thường”, luật sư Bình nói.
Theo luật sư Bình, Điều 615 Bộ luật Dân sự 2015 nêu rõ: “Những người thừa kế có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài sản trong phạm vi di sản do người chết để lại trừ trường hợp có thỏa thuận khác”. Do đó, nếu người gây ra thiệt hại đã chết thì trách nhiệm bồi thường sẽ do những người thừa kế của người đó thực hiện.
Đối chiếu vụ việc trên với vụ xe Innova đi lùi trên cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên bị xe container đâm trúng khiến 4 người tử vong gây xôn xao dư luận. Trên diễn đàn giao thông, ô tô xe máy OFFB, các thành viên cho rằng nếu theo quy định, ngoài việc phải chịu trách nhiệm pháp luật, người điều khiển xe Innova đi lùi trên cao tốc cũng phải bồi thường thiệt hại cho tài xế xe container - Lê Ngọc Hoàng.
Lái xe Innova đi lùi trên cao tốc cũng phải bồi thường?
Luật sư Diệp Năng Bình phân tích, theo quy định tại mục I của Nghị quyết 03/2006 NQ-HĐTP thì trách nhiệm bồi thường thiệt hại phát sinh khi đủ 4 yếu tố: Phải có thiệt hại xảy ra (thiệt hại về vật chất và thiệt hại do tổn thất về tinh thần); phải có hành vi trái pháp luật; phải có mối quan hệ giữa hành vi trái pháp luật và thiệt hại xảy ra; phải có lỗi cố ý hoặc vô ý của người gây thiệt hại.
Xét trường hợp đã đi ngược đường, lùi xe trên cao tốc (đây là hành vi trái pháp luật) và đã gây ra tai nạn giao thông cho người khác, gây thiệt hại về tài sản. Chắc chắn một điều là những người có những hành vi vi phạm này ý thức được rằng đó là hành vi trái pháp luật và sẽ rất nguy hiểm nhưng vẫn cố tình thực hiện hành vi đó.
Do vậy, những hành vi này đã đủ để phải thực hiện trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng.
Luật sư Giang Hồng Thanh, Văn phòng luật sư Giang Thanh (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho biết, pháp luật về giao thông đường bộ nghiêm cấm hành vi điều khiển phương tiện đi ngược chiều trên mọi tuyến đường trong đó có đường cao tốc, trừ những xe được quyền ưu tiên.
 |
|
Luật sư Giang Hồng Thanh, Văn phòng luật sư Giang Thanh (Đoàn luật sư TP Hà Nội).
|
Người lái xe ô tô đi ngược chiều trên cao tốc có thể sẽ bị phạt hành chính hoặc bị xử lý hình sự. Nếu đi ngược chiều nhưng không gây ra thiệt hại về sức khỏe, tính mạng, tài sản của người khác, người điều khiển ô tô sẽ bị xử phạt hành chính theo điểm a khoản 8 Điều 5 Nghị định số 100/2019/NĐ-CP ngày 30 tháng 12 năm 2019, cụ thể như sau:
“Điều 5. Xử phạt người điều khiển xe ô tô và các loại xe tương tự xe ô tô vi phạm quy tắc giao thông đường bộ. 8. Phạt tiền từ 16.000.000 đồng đến 18.000.000 đồng đối với người điều khiển xe thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây:
a) Điều khiển xe đi ngược chiều trên đường cao tốc, lùi xe trên đường cao tốc, trừ các xe ưu tiên đang đi làm nhiệm vụ khẩn cấp theo quy định;” Ngoài ra người điều khiển xe còn bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 05 tháng đến 07 tháng...
Ngoài việc bị xử lý hình sự, người phạm tội còn phải bồi thường toàn bộ thiệt hại cho nạn nhân. Thiệt hại gồm có thiệt hại về tài sản, thiệt hại về cứu chữa người bị nạn, thiệt hại về mai táng, bù đắp tổn thất tinh thần…
>>> Xem thêm video; Đi ngược chiều trên cao tốc: Tự sát hay giết người?