Đại án Phạm Công Danh: Nhiều vấn đề còn nằm trong vòng "bí mật"

Được xem là vụ đại án kinh tế đình đám khi tới 46 bị cáo và hơn 200 người, 44 công ty liên quan, trong đó có tên tuổi nhiều đại gia như bà Hứa Thị Phấn (cố vấn cấp cao Ngân hàng Đại Tín); ông Trần Bắc Hà (nguyên Trưởng phân ban rủi ro tín dụng đầu tư thuộc Ủy ban quản lý rủi ro Ngân hàng BIDV)…

Thế nhưng, vì nhiều lý do, các đại gia này đều vắng mặt tại tòa. Đại diện phía ông Trần Bắc Hà nộp cho HĐXX bệnh án thể hiện ông này đang mắc bệnh ung thư gan và đang điều trị tại Singapore; phía bà Hứa Thị Phấn trình bệnh án cho thấy hiện bà này chỉ còn 7% sức khỏe...

Việc vắng mặt những người này khiến HĐXX và các luật sư không có cơ hội để thẩm vấn, làm rõ vai trò của họ để vụ án được sáng tỏ hơn.

Vì vậy, những vấn đề lớn có dính dáng tới những đại gia này đều vẫn còn nằm trong vòng “bí mật”.

Tại tòa, nhiều lần Phạm Công Danh xin được trình bày về khoản lãi ngoài phải trả cho cha con ông chủ tập đoàn Tân Hiệp Phát - Trần Quý Thanh nhưng đều bị HĐXX gạt đi với lý do “Không được trình bày vấn đề này, lý do là các nội dung trên đã trình bày trong các phiên tòa giai đoạn 1 của vụ án và nay không thuộc phạm vi xét xử của giai đoạn 2”. Quyết định này của HĐXX khiến bị cáo Danh nói lớn: "Tôi rất bức xúc vì hành vi chi lãi ngoài nhưng chưa bao giờ được nói".

Theo điều tra, Phạm Công Danh bị cáo buộc đã chỉ đạo lãnh đạo, nhân viên ngân hàng VNCB và tập đoàn Thiên Thanh sử dụng 29 lượt công ty do Phạm Công Danh thành lập hoặc mượn pháp nhân để lập hồ sơ khống vay hơn 6.000 tỉ đồng từ 3 ngân hàng TPBank, Sacombank và BIDV.

Phạm Công Danh dùng tiền của VNCB gửi sang 3 ngân hàng này để cầm cố, bảo lãnh cho các khoản vay. Sau khi cho các công ty vay tiền, 3 ngân hàng này thu hồi nợ từ số tiền gửi của VNCB với tổng số tiền hơn 6.000 tỉ đồng.

Toàn bộ số tiền vay được từ 3 ngân hàng, Phạm Công Danh chỉ đạo sử dụng vào các mục đích của Danh như chi tiêu, trả nợ, chi lãi suất ngoài vượt trần cho khách hàng.

Giải thích về lý do đi vay mượn tứ tung, Phạm Công Danh và thuộc hạ cho hay, do áp lực tăng vốn điều lệ theo yêu cầu của NHNN, trả lãi ngoài cho bà Hứa Thị Phấn và cha con ông Trần Quý Thanh.

Là nhân vật thứ 2 được quan tâm trong vụ án là đại gia Trầm Bê (nguyên Phó chủ tịch HĐQT ngân hàng Sacombank). Trầm Bê đã phê duyệt cho Phạm Công Danh vay 1.800 tỷ đồng. Tại tòa, Trầm Bê khẳng định luật không cấm việc cho Chủ tịch các ngân hàng khác vay ngân hàng của mình và Phạm Công Danh đáp ứng được các yêu cầu nên đã đồng ý cho vay.

“Hôm nay đứng trước tòa, bị cáo thấy trách nhiệm của mình, nhưng mong tổ chức tín dụng nêu cho rõ, đừng để những người khác rơi vào tình trạng như bị cáo. Bị cáo là một doanh nghiệp lớn mà để rơi vào sai lầm như thế này thì bị cáo không phục lắm. Luật hoàn toàn không cấm. Làm trái thì phải được tư lợi, rút được gì từ ông Danh. Cố ý làm trái, lấy gì để làm trái? Phải có tư lợi mới là làm trái. Truy tố bị cáo tội cố ý làm trái, bị cáo không phục”, bị cáo Trầm Bê bật khóc nói.

Về số tiền 4.500 tỷ trong số 4.700 tỷ mà bị cáo Danh vay từ BIDV về dùng để tăng vốn điều lệ nhưng chưa sử dụng đến, phía đại diện Ngân hàng xây dựng (CBBank) cho hay, hiện đang nằm trong Sở giao dịch NHNN. Tuy nhiên, sau đó đại diện Cơ quan CSĐT lại khẳng định, khoản tiền 4.500 tỷ đã hòa chung vào dòng tiền sử dụng cho các mục đích tại CB Bank nên không thể thu hồi được.

Tại phiên tòa, các cựu nhân viên của 3 ngân hàng BIDV, TPBank, Sacombank đều cho rằng việc truy tố các bị cáo là quá nặng, bởi họ làm theo đúng quy định và không biết mục đích sử dụng vốn vay của Phạm Công Danh như thế nào.

Các giám đốc công ty “ma” dưới trướng Phạm Công Danh đa số là nhân viên bảo vệ, lái xe của Tập đoàn Thiên Thanh đều thừa nhận, mình chỉ là giám đốc bù nhìn, khi nhân viên Thiên Thanh đưa gì thì ký đó mà không hề biết đó là ký hợp đồng đi vay hàng trăm tỷ đồng.

Những giám đốc công ty mua trái phiếu ảo của Thiên Thanh và Công ty Trung Dung đều khai không hề biết Phạm Công Danh là ai, dù các công ty này được VNCB bảo lãnh khoản vay tại ngân hàng. Giải thích cho việc mua trái phiếu của Thiên Thanh, bị cáo Đỗ Việt Bun (nguyên Trưởng nhóm Khách hàng doanh nghiệp - Hội sở TPBank, Giám đốc công ty Khôi Nguyên Phát) nói: “Thông qua mạng xã hội thấy Thiên Thanh là tập đoàn lớn mạnh nên mới dùng công ty Khôi Nguyên Phát mua trái phiếu của công ty này. Bị cáo cũng không biết Phạm Công Danh dùng tiền sai mục đích, nếu biết sẽ không bao giờ đầu tư vào trái phiếu của Thiên Thanh”.

CB Bank 'đòi' bồi thường hơn 6.126 tỷ đồng

Sau khi Phạm Công Danh bị bắt, VNCB được NHNN mua lại với giá 0 đồng và đổi tên thành Ngân hàng Xây dựng (CBBank). Tại phiên xét xử, CB Bank đã đề nghị 3 ngân hàng TPBank, BIDV và Sacombank và các bị cáo phải bồi thường thiệt hại hơn 6.126 tỷ đồng.

Trước đề nghị này của CBBank, luật sư bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ cho Sacombank đã đặt câu hỏi, CB Bank dựa trên cơ sở nào để đưa ra yêu cầu này thì đại diện CBBank trả lời “Việc tính toán dựa trên kết quả điều tra và truy tố của VKS”.

Đại diện CBBank giải thích thêm về việc đòi bồi thường thiệt hại là dựa vào hành vi vi phạm pháp luật. “Chúng tôi đề nghị xác định bồi thường của các cá nhân dựa theo hành vi vi phạm của các bị cáo và HĐXX sẽ quyết định mức bồi thường cụ thể”

Luật sư tiếp tục đặt câu hỏi, việc CBBank cho rằng mình thiệt hại 6.126 tỷ thì việc thiệt hại này có liên quan gì không khi 4.500 tỷ là khoản phải trả, là để tăng vốn?

“Không có gì liên quan, vì 4.500 tỷ không phải khoản phải trả”, đại diện CB khẳng định.

Kết thúc phần xét hỏi với nhiều vấn đề còn bỏ ngỏ, thứ 2 tới đây (22/1), Tòa sẽ đi vào phần tranh luận với phần mở đầu là phần luận tội; tiếp đó là phần đề nghị mức án cho các bị cáo của đại diện VKS.