9 đồng phạm cùng bị truy tố với ông Đinh La Thăng vụ Ethanol Phú Thọ

Liên quan vụ án xảy ra tại Công ty cổ phần Hóa dầu và Nhiên liệu sinh học Dầu khí - PVB (Ethanol Phú Thọ), Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an vừa đề nghị truy tố ông Đinh La Thăng, nguyên chủ tịch HĐQT Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) cùng 9 đồng phạm về tội Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng, quy định tại Khoản 3 Điều 224 Bộ luật Hình sự."

Danh tính 9 đồng phạm bị truy tố cùng tội danh với ông Đinh La Thăng gồm: Vũ Thanh Hà (nguyên Tổng giám đốc Công ty cổ phần Hoá dầu và Nhiên liệu sinh học Dầu khí - PVB), Nguyễn Xuân Thủy (nguyên Phó Phòng đầu tư dự án PVB), Khương Anh Tuấn (nguyên Phó Phòng thương mại PVB), Lê Thanh Thái (Trưởng Phòng kinh doanh PVB); Hoàng Đình Tâm (nguyên Kế toán trưởng PVB), Phạm Xuân Diệu (nguyên Tổng giám đốc Tổng Công ty cổ phần Xây lắp dầu khí Việt Nam - PVC), Nguyễn Ngọc Dũng (nguyên Phó tổng giám đốc PVC), Đỗ Văn Quang (nguyên Trưởng Ban kinh tế kế hoạch PVC), Trần Thị Bình (nguyên Phó tổng giám đốc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam).

Bản kết luận điều tra cho thấy, năm 2007, Thủ tướng phê duyệt đề án phát triển nhiên liệu sinh học đến năm 2015, tầm nhìn đến năm 2025.

Sau khi Tập đoàn Dầu khí gửi tờ trình về 3 dự án nhiên liệu sinh học và được Thủ tướng phê duyệt vào quy hoạch phát triển ngành dầu khí, ông Thăng ký nghị quyết chấp thuận chủ trương đầu tư Nhà máy sản xuất Ethanol (PVB) đóng tại huyện Tam Nông, Phú Thọ.

Cuối năm 2007, PVB ra đời với tư cách chủ đầu tư dự án, vốn điều lệ ban đầu 405 tỷ đồng. Sau đó, lãnh đạo PVB phê duyệt xây dựng dự án Ethanol Phú Thọ với tổng vốn đầu tư hơn 1.300 tỷ đồng.

Đến tháng 7/2008, PVN lập Ban chỉ đạo triển khai các dự án nhiêu liệu sinh học. Ông Đinh La Thăng làm trưởng ban, 2 Phó tổng giám đốc PVN làm phó ban gồm ông Vũ Quang Nam và bà Trần Thị Bình.

Tháng 9/2008, PVB công bố hồ sơ mời thầu gói thầu TK05 với nội dung: "Thiết kế, mua sắm, cung ứng vật tư thiết bị, thi công xây dựng công trình Nhà máy sản xuất Ethanol nhiên liệu sinh học phía Bắc”.

Có 6 bộ hồ sơ của các nhà thầu tham gia ứng tuyển, trong đó hồ sơ của liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T. Tuy nhiên, chủ đầu tư kết luận không có nhà thầu nào đạt tiêu chuẩn. Riêng liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T bị chủ đầu tư kết luận chưa đủ năng lực kỹ thuật và năng lực thiết kế, xây dựng. Báo cáo tài chính năm 2006 còn cho thấy Tổng công ty CP xây lắp Dầu khí (PVC) bị thua lỗ.

Kết luận điều tra nêu rõ, ông Đinh La Thăng biết PVC chưa từng thực hiện dự án Ethanol nào và tình hình tài chính đang khó khăn nhưng với vai trò cựu Chủ tịch Tập đoàn Dầu khí kiêm Trưởng ban chỉ đạo triển khai các dự án nhiên liệu sinh học, ông Thăng vẫn chủ trì nhiều cuộc họp để định hướng thầu cho PVC tham gia dự án Ethanol Phú Thọ.

Tuy nhiên, trong thông báo ngày 1/8/2018 của PVN nêu rõ, ông Thăng đã cho phép ngành dầu khí ưu tiên giao thầu cho PVC các công trình chuyên ngành đặc thù.

Theo định hướng giao thầu, Đỗ Văn Quang (cựu Trưởng ban Kinh tế kế hoạch PVC) biết rõ đơn vị kém năng lực nhưng vẫn tham mưu, dự thảo để PVC gửi công văn trình PVN, PVB tham gia dự án Ethanol. Nhận được văn bản, ông Đinh La Thăng đã bút phê chỉ đạo cấp dưới tại Tập đoàn Dầu khí Việt Nam giải quyết theo chủ trương chỉ định thầu cho PVC.

Căn cứ chủ trương chỉ đạo của ông Thăng, các bị can dưới quyền đã soạn thảo, tham mưu, đề xuất cho liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T thực hiện gói thầu theo hình thức chỉ định thầu.

Đáng chú ý, tháng 6/2009, sau khi ông Thăng và cựu lãnh đạo Tập đoàn Dầu khí Việt Nam chỉ đạo quyết liệt, Công ty CP Hóa dầu và Nhiên liệu sinh học Dầu khí đã không tổ chức đấu thầu mà ra quyết định chỉ định thầu cho liên danh PVC với trị giá gói thầu hơn 59 triệu USD. Quá trình thực hiện, do liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T không đủ năng lực nên dự án nhà máy Ethanol Phú Thọ phải dừng thi công từ tháng 3/2013, gây thiệt hại cho Nhà nước số tiền lớn.

Theo bản kết luận, ông Đinh La Thăng có vai trò là Chủ tịch HĐQT của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), Trưởng ban Chỉ đạo triển khai các dự án nhiên liệu sinh học của PVN. Từ cuộc họp ngày 7/5/2009, ông Thăng biết liên danh nhà thầu PVC/Alfa Laval/Delta- T không đủ năng lực, kinh nghiệm để thực hiện gói thầu TK05 dự án Ethanol Phú Thọ.

Tuy nhiên, ông Thăng vẫn chủ trì, kết luận các cuộc họp Ban chỉ đạo triển khai các dự án nhiên liệu sinh học về chủ trương chỉ định thầu, chỉ đạo quyết liệt và ra quyết định giao liên danh nhà thầu PVC/Alfa Laval/Delta- T thực hiện gói thầu TK05, dự án Ethanol Phú Thọ theo hình thức chỉ định thầu. Hành vi nêu trên của ông Thăng đã phạm vào tội Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng, gây hậu quả nghiêm trọng.

Quá trình điều tra, ông Thăng thành khẩn khai báo, tích cực hợp tác với cơ quan chức năng. Trước đây, bị can có thành tích xuất sắc trong công tác nên Cơ quan An ninh điều tra đề nghị VKSND tối cao áp dụng các tình tiết giảm nhẹ khi truy tố.

Cơ quan điều tra xác định bị can Vũ Thanh Hà, cựu tổng giám đốc PVB, dù biết rõ liên danh nhà thầu không đủ năng lực nhưng vẫn tham gia các cuộc họp Ban chỉ đạo triển khai dự án, chỉ đạo tổ chuyên gia giúp việc đấu thầu, tổ chuyên gia giúp việc thẩm định đấu thầu lập hồ sư yêu cầu loại bỏ một số tiêu chí đánh giá năng lực, kinh nghiệm của nhà thầu; tự ý ký các quyết định phê duyệt chỉ định thầu, phê duyệt nội dung, giá trị gói thầu TK05 và ký hợp động EPC với liên danh nhà thầu.

Bị can Nguyễn Xuân Thủy, cựu phó trưởng phòng phụ trách phòng Đầu tư dự án, tổ trưởng tổ chuyên gia giúp việc đấu thầu của PVB, mặc dù biết rõ theo quy định hồ sư yêu cầu phải đưa ra các tiêu chí đánh giá về năng ực, kinh nghiệm của nhà thầu nhưng quá trình lập hồ sơ yêu cầu, Thủy đã loại bỏ các tiêu chí này để cho liên danh nhà thầu PVC/Alfa Laval/Delta-T được chỉ định thầu. Bị can còn ký tờ trình đề xuất tới tổng giám đốc PVB phê duyệt hồ sơ yêu cầu để phát hành cho liên danh nhà thầu là quy trình chỉ định thầu.

Bị can Trần Thị Bình là Phó TGĐ, Phó Trưởng Ban chỉ đạo triển khai các dự án nhiên liệu sinh học của PVN. Dù từ cuộc họp ngày 7/5/2009, bị can biết liên danh nhà thầu không đủ năng lực, kinh nghiệm để thực hiện gói thầu TK05 dự án Athanol Phú Thọ, nhưng vẫn thực hiện theo chỉ đạo của ông Đinh La Thăng, ký văn bản yêu cầu PVC phải có nghị quyết tự nguyện nhận thực hiện gói thầu EPC. Bị can Trần Thị Bình còn đề xuất HĐQT PVN ra quyết định đồng ý chủ trương giao liên danh nhà thầu thực hiện gói thầu TK05 dự án Ethanol Phú Thọ theo hình thức chỉ định đầu thầu.

Kết luận điều tra xác định thiệt hại do hành vi lựa chọn nhà thầu không đủ điều kiện năng lực để thực hiện dự án Ethanol Phú Thọ gây ra là toàn bộ số tiền lãi suất phát sinh mà PVB đã trả và số còn có nghĩa vụ trả cho các ngân hàng từ khi dự án dừng thi công đến ngày khởi tố vụ án là hơn 540 tỷ đồng.

Bản kết luận điều tra khẳng định đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, được dư luận đặc biệt quan tâm. Các bị can chủ yếu là những người giữ vị trí chủ chốt trong những đơn vị kinh tế quan trọng, được Nhà nước tin tưởng giao cho quản lý vốn và thực hiện những dự án, công trình lớn. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, các bị can đã có hành vi vi phạm pháp luật, gây thiệt hại đặc biệt lớn về kinh tế, tạo bức xúc trong quần chúng nhân dân, cần phải xử lý nghiêm minh trước pháp luật.