Điều đặc biệt về Thủ tướng tiếp theo của Singapore

Tối 13/5, Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long nộp đơn lên Tổng thống Tharman Shanmugaratnam, chính thức thông báo về quyết định từ chức vào ngày 15/5. 

Ông Lý Hiển Long đề xuất Tổng thống Shanmugaratnam mời ông Lawrence Wong trở thành tân thủ tướng và thành lập chính phủ mới. Đề xuất này đã được Tổng thống Shanmugaratnam chấp thuận.

Ông Lawrence Wong sinh ngày 18/12/1972, trong một gia đình có cha là người lao động phổ thông và mẹ là giáo viên. Ông lớn lên trong khu đất của Ủy ban Nhà ở Marine Parade, nơi ông theo học tại trường mẫu giáo của Tổ chức Cộng đồng PAP trước khi đến trường Tiểu học Haig Boys, nơi mẹ ông là giáo viên. Là người mê sách hơn là thích thể thao, cậu bé Lawrence Wong khi ấy thường đến thư viện Marine Parade cũ để mượn sách về khoa học viễn tưởng và guitar.

Ông theo học tại Trường Kỹ thuật Trung học Tanjong Katong và Cao đẳng Victoria Junior trước khi học đại học ở Mỹ.

Dưới đây là những điều đặc biệt về Lawrence Wong, Thủ tướng tiếp theo của Singapore.

Được Phó Thủ tướng Lawrence Wong phát động vào tháng 6/2022, cuộc đối thoại Tiến lên Singapore (Forward Singapore) là một diễn đàn để các nhà lãnh đạo Đảng Hành động Nhân dân (PAP) thế hệ thứ tư (4G) tổ chức các cuộc đối thoại thường xuyên với người dân Singapore, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của cử tri khi xây dựng lộ trình cho tương lai của Singapore.

Hơn 200.000 người Singapore đã tham gia vào cuộc đối thoại gắn kết toàn quốc này thông qua các buổi đối thoại trực tiếp hay tương tác gián tiếp cũng như các cuộc khảo sát, chương trình biểu diễn lưu động và nền tảng kỹ thuật số.

Tháng 10/2023, Phó Thủ tướng Lawrence Wong công bố báo cáo dài 180, vạch ra lộ trình giúp Singapore trở nên sôi động và toàn diện hơn, công bằng và thịnh vượng hơn cũng như kiên cường và đoàn kết hơn. Kế hoạch này bao gồm hỗ trợ nhiều hơn cho các nhóm như người lao động có thu nhập trung bình và người cao tuổi có thu nhập thấp, thông qua các biện pháp như hỗ trợ tài chính bổ sung và cơ sở hạ tầng được cải thiện.

Báo cáo cũng đảm bảo với người dân Singapore rằng chính phủ sẽ làm nhiều việc hơn nữa để đáp ứng các nhu cầu cơ bản của họ ở mọi giai đoạn cuộc sống, như giáo dục, nhà ở, chăm sóc sức khỏe và hưu trí.

Phần đầu tiên của chương trình nghị sự Forward Singapore đã được triển khai trong Ngân sách 2024, với các động thái nhằm cải thiện chương trình SkillsFuture (Kỹ năng Tương lai) dành cho những người lao động có trình độ trung cấp và tăng cường hỗ trợ cho sinh viên tốt nghiệp Học viện Giáo dục Kỹ thuật (ITE).

Các biện pháp này sẽ tiêu tốn khoảng 5 tỷ USD trong năm tài chính 2024. Tất cả các chương trình từ cuộc đối thoại Tiến lên Singapore sẽ tiêu tốn gần 40 tỷ USD vào cuối thập kỷ này.

Tháng 4/2022, Phó Thủ tướng Wong, khi đó chỉ là Bộ trưởng Tài chính, đã được các đồng nghiệp chọn làm người đứng đầu thế hệ lãnh đạo thứ tư (nhóm 4G) của PAP, mở đường cho ông trở thành thủ tướng tiếp theo của Singapore.

Quyết định được đưa ra sau khi Phó Thủ tướng Heng Swee Keat, người trước đó được chọn làm lãnh đạo nhóm 4G, tuyên bố vào năm 2021 rằng ông sẽ nhường chỗ cho một người trẻ hơn.

Các bộ trưởng 4G sau đó yêu cầu thêm thời gian để đạt được sự đồng thuận về nhà lãnh đạo tiếp theo của họ, vì đất nước vẫn đang chiến đấu với đại dịch Covid-19.

Thủ tướng Lý Hiển Long đã giao nhiệm vụ cho cựu Bộ trưởng Khaw Boon Wan tiến hành tham vấn, trong đó ông gặp riêng từng bộ trưởng 4G sau cuộc tranh luận về Ngân sách vào tháng 3/2022.

Cuối cùng, 15 trong số 19 bộ trưởng đã chọn Lawrence Wong làm lãnh đạo 4G và ông đảm nhận thêm vai trò Phó Thủ tướng từ ngày 13/6/2022.

Kể từ khi nhận dược sự tín nhiêm, Phó Thủ tướng Wong đã nỗ lực bao quát mọi lĩnh vực. Bên cạnh việc chỉ đạo cuộc đối thoại Tiến lên Singapore, ông cũng đã công bố các kế hoạch đổi mới, làm mới và củng cố PAP.

Năm 2023, ông Lawrence Wong tiếp quản vai trò đồng chủ tịch của Phó Thủ tướng Heng tại Hội đồng chung về hợp tác song phương Singapore-Trung Quốc, nền tảng cho sự hợp tác liên chính phủ cấp cao giữa hai nước.

Gần đây hơn, ông Wong có chuyến thăm đầu tiên tới Đức và Pháp trên cương vị Phó Thủ tướng, gặp gỡ các lãnh đạo cấp cao của chính phủ và bộ ngành của cả hai nước. Ông có chuyến thăm Mỹ 10 ngày hồi tháng 10/2023.

Năm 2020, Bộ trưởng Y tế khi đó Gan Kim Yong có ý tưởng thành lập một nhóm để lãnh đạo cuộc chiến của Singapore chống lại một đại dịch mới nổi. Lawrence Wong là người được ông lựa chọn để cùng lãnh đạo Lực lượng Đặc nhiệm liên bộ (MTF) về Covid-19.

Ông Wong tỏ ra bình tĩnh trong suốt cuộc khủng hoảng khi ông giải thích các chính sách một cách rõ ràng và bình tĩnh, đồng thời đặt ra các nhu cầu và sự đánh đổi khác nhau cho người dân Singapore.

Tuy nhiên, ông Wong vẫn thận trọng trong cuộc họp báo cuối cùng. Ông nói với người dân Singapore rằng Chính phủ sẽ tiếp tục duy trì mức độ cảnh giác và chuẩn bị cao.

MTF cuối cùng đã ngừng hoạt động vào tháng 2/2023, khép lại một trang trong cuộc chiến kéo dài ba năm chống lại Covid-19 của đất nước. Tuy nhiên, Phó Thủ tướng Wong vẫn thận trọng trong cuộc họp báo cuối cùng. Ông nói rằng chính phủ sẽ tiếp tục duy trì mức độ cảnh giác và sẵn sàng ở mức cao nhất do virus có thể tiếp tục phát triển và thỉnh thoảng các đợt lây nhiễm mới sẽ xuất hiện - điều mà thời gian đã chứng minh là đúng.

Kể từ khi đảm nhận vai trò Bộ trưởng Tài chính vào tháng 5/2021, ông Lawrence Wong đã đề xuất 3 bản Ngân sách, mỗi bản đều gây ấn tượng theo cách riêng.

Ngân sách 2022 bao gồm một loạt biện pháp thuế lũy tiến, với mục tiêu không chỉ nhằm tạo ra doanh thu để tài trợ cho các chương trình lớn cần thiết trong những năm tới mà còn nhằm giải quyết tình trạng bất bình đẳng xã hội. Ông tuyên bố rằng việc tăng thuế hàng hóa và dịch vụ (GST) sẽ được thực hiện theo hai bước, với mức tăng một điểm phần trăm mỗi năm vào năm 2023 và 2024, để đạt 9%.

Đồng thời, ông đảm bảo với người dân Singapore rằng tác động của việc tăng thuế GST sẽ được giảm bớt, đặc biệt đối với các hộ gia đình có thu nhập thấp, với việc triển khai Gói đảm bảo bao gồm trợ cấp tiền mặt, giảm giá và chứng từ.

Ngân sách 2023 cũng giúp giải quyết vấn đề lâu dài về mức sinh thấp, bằng việc tăng cường chương trình Tiền thưởng sinh con và tăng gấp đôi thời gian nghỉ thai sản.

Ngân sách 2024 bao gồm các biện pháp dựa trên chương trình nghị sự Singapore Tiến tới (Forward Singapore). Các biện pháp này gồm cải thiện chương trình SkillsFuture cho những người lao động có trình độ trung cấp, một giải thưởng mới để khuyến khích nhiều sinh viên trẻ tốt nghiệp ITE nâng cao kỹ năng và cải thiện các chương trình hỗ trợ hưu trí cho người cao tuổi.

Trước khi tham gia chính trường vào năm 2011, ông Lawrence Wong đã có sự nghiệp công chức 14 năm, với các công việc tại Bộ Thương mại và Công nghiệp, Bộ Tài chính và Bộ Y tế sau khi đi du học trở về.

Ông có bằng cử nhân và thạc sĩ kinh tế tại Đại học Wisconsin-Madison và Đại học Michigan-Ann Arbor, đồng thời có bằng thạc sĩ quản trị công tại Trường Harvard Kennedy.

Là một công chức, ông nổi tiếng với công tác chính sách vững vàng và am hiểu kinh tế. Một số người thậm chí còn coi ông là một chuyên gia về chính sách hoặc một người đặc biệt quan tâm đến các chi tiết chính sách.

Thời kỳ đầu trong sự nghiệp, ông từ chối những lời đề nghị từ khu vực tư nhân vì ông cảm thấy lĩnh vực công cho phép ông thực hiện các dự án khác nhau và hình thành các kế hoạch có thể giúp ích cho người dân Singapore.

Năm 2005, ông trở thành thư ký riêng chính của Thủ tướng Lý Hiển Long, một vai trò chắc chắn đã giúp đặt nền tảng vững chắc để ông tiếp quản việc điều hành đất nước sau này.

Sau đó, ông được bổ nhiệm làm Giám đốc điều hành của Cơ quan Thị trường Năng lượng.

Phó Thủ tướng Wong là người yêu âm nhạc và nhạc cụ yêu thích nhất của ông là guitar. Năm 8 tuổi, ông được người cha tặng một cây đàn guitar và từ đó âm nhạc vẫn là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của ông. Khi còn là sinh viên ở Mỹ, ông đã đi hát với người bạn cùng phòng người Mỹ tại Đại học Wisconsin-Madison.

Mọi người thực sự ngạc nhiên khi xem những đoạn clip ghi lại cảnh ông hòa mình vào những giai điệu vượt thời gian thuộc các thể loại rock, blues và soul - chẳng hạn như một đoạn clip vào tháng 12/2022 giới thiệu màn trình diễn guitar của huyền thoại Chuck Berry với bài hát Johnny B. Goode. Những video ông biểu diễn cho thấy khía cạnh hiếm hoi hơn, thoải mái hơn của một chính trị gia.

Ông Lawrence Wong còn có sở thích với xe phân khối lớn. Tháng 8/2022, ông từng lái chiếc Royal Enfield Classic 500 trong đoàn xe gây quỹ cho Quỹ Ung thư Trẻ em.

Ngoài những sở thích này, những người quen thuộc với ông Lawrence Wong đều nói rằng ông là một người khá kín đáo, đặc biệt là những việc liên quan đến gia đình.

Các đồng nghiệp mô tả Lawrence Wong là người luôn cởi mở với các cuộc thảo luận và quan điểm khác nhau, đồng thời sẵn sàng và đủ kiên quyết để đưa ra quyết định.