Nga được mất gì trong chiến dịch chống IS ở Syria?

Các con số mà HIS Jane’s tổng hợp được cho thấy những vụ ném bom, hỗ trợ chiến dịch, cơ sở vật chất và nhân lực mặt đất, cùng với việc cất giữ các tên lửa hành trình đã “ngốn” của Nga khoảng 80 triệu cho đến 115 triệu USD kể từ khi bắt đầu chiến dịch không kích hôm 30/9.

So sánh với 50 tỷ USD ngân sách quốc phòng Nga năm 2015 thì khoản tiền mà Nga tiêu tốn trong chiến dịch không kích IS ở Syria mới chỉ là một khoản nhỏ. Tuy nhiên, điện Kremlin có thể thấy rằng các chi phí cho cuộc chiến này vẫn còn tiếp tục tăng nhanh. Các nhà phân tích cảnh báo rằng cuộc xung đột tại Syria còn kéo dài nhiều năm và nếu như binh lính của Nga thiệt mạng thì Moscow sẽ ngày càng chìm sâu vào cuộc chiến này.

Theo Bộ Quốc phòng Nga, khoảng 36 chiến đấu cơ Nga và 20 trực thăng tấn công đã không kích khoảng 40 mục tiêu mỗi ngày trong suốt 3 tuần qua, nhắm vào các nhóm nổi dậy cũng như các phiến quân của IS.

Mặc dù con số chính xác không được công bố nhưng báo cáo truyền thông cho biết có khoảng 1.500 đến 2.000 nhân viên mặt đất để phục vụ và duy trì hoạt động cho lực lượng không quân, hỗ trợ thông qua các kênh vận chuyển đường không và đường biển từ Biển Đen cũng như không phận của Iran và Iraq. Ngoài ra, một loạt tàu chiến ở khu vực phía Đông Địa Trung Hải cũng được duy trì để sẵn sàng hỗ trợ khi cần.

Theo HIS, mỗi máy bay chiến đấu tốn khoảng 12.000 USD cho mỗi giờ bay, trực thăng là 3.000 USD/ giờ. Với nhiệm vụ ném bom, ít nhất mỗi chiến đấu cơ sẽ bay 90 phút mỗi ngày và trực thăng là 1 tiếng mỗi ngày, như vậy, Moscow phải chi khoảng 710.000 USD trong vòng 24 tiếng. Cộng thêm vào đó, mỗi ngày, Nga cũng thả khoảng 750.000 USD tiền vũ khí, đạn dược.

IHS cũng ước tính, chi phí cho binh lực vào khoảng 440.000 USD một ngày, giữ tàu chiến ở Địa Trung Hải cần hơn 200.000 USD một ngày. Các chi phí hỗ trợ khác như hậu cần, thu thập tin tình báo, liên lạc và kỹ thuật, thêm vào khoảng 250.000 USD/ ngày.

Điều này có nghĩa là chi phí tối thiểu để quân đội Nga duy trì hoạt động tại Syria là 2,4 triệu USD/ ngày. Theo Ben Moores, nhà phân tích cao cấp của HIS, con số này chỉ là ước tính, con số thực tế có thể tăng cao gấp hai lần.

Những tính toàn này không bao gồm chi phí bốc dỡ, vận chuyển bom hay sử dụng các loại vũ khí mặt đất. Con số này vẫn còn cách khá xa so với chi phí triển khai quân đội của Mỹ và Anh ở Iraq và Afghanistan. Một phần là do Nga không mất nhiều khoảng cách để tiếp cận Syria, bên cạnh đó là mức lương binh lính ở Nga cũng như các chi phí cung cấp thấp hơn các nước phương Tây.

Chi phí trên cũng chưa tính việc Nga phóng tên lửa hôm 7/10, trong ngày sinh nhật của Tổng thống Putin. Mỗi tên lửa Kaliber được phóng từ khu vực Caspian tốn 1,2 triệu USD, như vậy tổng chi phí cho việc bắn tên lửa của Nga có thể lên tới 36 triệu USD.

Theo một khía cạnh nào đó, việc can thiệp quân sự của Nga vào Syria đã được thực hiện ở mức rẻ nhất. Nếu so sánh với lực lượng liên minh do Mỹ đứng đầu, đã không kích Syria trong hơn một năm qua, thì con số của Nga vẫn còn rất khiêm tốn. Chiến dịch này của Moscow cũng nhỏ hơn quy mô của các cuộc tập trận mà lực lượng vũ trang Nga tham gia trong vài tháng gần đây.

Dù nhiều bên cho rằng Nga đang khuấy động một cuộc chiến tranh điện tử với việc sử dụng các công nghệ chính xác cao nhưng thực tế cho thấy rất ít các loại vũ khí đắt tiền được sử dụng. Ngoài lần tấn công bằng tên lửa hành trình, hầu hết vũ khí thả xuống Syria đều là các loại bom từ thời Liên Xô mà Nga có rất nhiều.

Số tiền mà Nga sử dụng cho cuộc chiến cũng có thể coi là một dạng đầu tư. Nó đã trở thành một công cụ truyền thông đắc lực, mua lại các vị trí đẹp trên những phương tiện thông tin thế giới về sự quay trở lại của một cường quốc toàn cầu. Nó cho phép Nga thử nghiệm một phương thức chiến tranh mới, cho phép binh sĩ của mình có thêm kinh nghiệm chiến trường, giúp nâng cao năng lực chiến đấu.

Bên cạnh đó, nó còn là nơi giúp quân đội Nga được dịp “quảng cáo” vũ khí trước các khách hàng nước ngoài tiềm năng. Năm ngoái Nga đã xuất khẩu các trang thiết bị quốc phòng trị giá 15,5 tỷ USD, và từ khi bắt đầu không kích Syria, con số này đã tăng 1% so với cùng kỳ năm ngoái.

Tuy nhiên, theo Vadim Kozulin, nhà phân tích quân sự của Trung tâm PIR, Moscow, những lợi ích này là rất tốt trong giai đoạn đầu của chiến dịch oanh kích chống lại IS của Nga ở Syria, song nó sẽ bớt đi tính hiệu quả nếu cuộc xung đột kéo dài.

Mặc dù các quan chức Nga khẳng định sự can thiệp quân sự vào Syria chỉ là tạm thời nhưng vẫn chưa rõ khi nào Moscow sẽ rút khỏi cuộc xung đột đã kéo dài 4 năm này. Các cuộc không kích của Nga đã làm yếu dần lực lượng của quân nổi dậy và phiến quân IS, song vẫn chưa thể chắc chắn được khi nào chính phủ của ông Assad mới có thể giữ vững lãnh thổ mà không cần sự hỗ trợ từ Nga.

Ben Moores phân tích thêm: “IS có một nguồn nhân lực gần như là không giới hạn. Bạn không thể đánh bại một thứ gì có một bể dự trữ dồi dào như vậy… Mỗi năm, ngày càng có nhiều người trẻ ở Trung Đông gia nhập tổ chức này. Nga có thể tiến hành các cuộc không kích hàng ngày trong nhiều năm nhưng cuối cùng cũng chỉ để cân bằng theo cách đó. Sự chiến thắng về mặt quân sự là điều không tưởng”.

Cho đến nay, sự can thiệp của Nga vẫn chưa quá kịch liệt. Tuy nhiên, cuộc chiến này có thể dễ dàng leo thang nếu binh lính Nga bị tử trận, máy bay hay trực thăng của nước này bị bắn hạ.