Trong một xã luận có tựa đề “Sự kết thúc của giấc mơ mùa xuân Ả-rập” đăng trên tờ Wall Street Journal, nhà phân tích Sohrab Ahmari khẳng định: "Ngày nay, Trung Đông bất ổn hơn và ít hy vọng hơn so với trước khi xảy ra cái gọi là ‘mùa xuân Ả-rập’. Năm năm trước đây, người dân ở đây vung vẩy điện thoại thông minh. Bây giờ, các chiến binh thánh chiến vung dao và làn sóng người tị nạn khốn cùng là đặc trưng của khu vực”. Theo ông, mỗi quốc gia Ả-rập đều "không hạnh phúc theo cách riêng” sau giấc mơ “mùa xuân Ả-rập”.
 |
"Mùa xuân Ả-rập" khởi nguồn từ Tunisia.
|
Nhà phân tích Ahmari lưu ý Tunisia, nơi “mùa xuân Ả-rập” bắt đầu vào tháng 12/2010, được ca ngợi là câu chuyện thành công duy nhất. Với hiến pháp thế tục mới được thông qua, Tunisia đang trải qua quá trình chuyển đổi dân chủ. Tuy nhiên, Tunisia - "nơi sinh ra mùa xuân Ả-rập” này “cũng là nước xuất khẩu hàng đầu thế giới các chiến binh cho Nhà nước Hồi giáo".
Yemen và Libya đang chìm trong nội chiến và chưa hề có dấu hiệu nào cho thấy việc ra khỏi vũng lầy. Những nỗ lực khởi động đàm phán hòa bình ở các nước này cho tới nay đã thất bại và không hề mang lại bất kỳ sự thay đổi tích cực nào.
Nghị quyết gần đây về Syria, được Hội đồng Bảo an LHQ thông qua, đang mang lại khuôn khổ và thời hạn để giải quyết cuộc nội chiến đã kéo dài nhiều năm qua, cướp đi sinh mạng của 250.000 người và hàng triệu người phải chạy loạn. Nhưng quá trình phức tạp này chỉ mới bắt đầu.
Nhà phân tích Ahmari đặt câu hỏi: "Làm thế nào mà giấc mơ (mùa xuân Ả-rập) lại biến thành cơn ác mộng?"
Ông tự trả lời: “Các quốc gia Ả-rập thế tục đã chao đảo vào thời điểm mà Tổng thống Ai Cập Mubarak và các vị tổng thống đồng chí hướng của ông bị lật đổ. Và sự trỗi dậy của ISIS cho thấy chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan chỉ mới bắt đầu”. Việc lật đổ chế độ ở Trung Đông có thể không làm giảm bớt sức hấp dẫn của chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan mà ngược lại.
Nhà phân tích Sohrab Ahmari kết luận: Suy cho cùng, "chủ nghĩa tự do thị dân vô tổ chức" không thể mang lại một sự thay thế cho "chính trị bộ lạc" hay Hồi giáo ở Trung Đông.