Từ nhiều tuần qua, các nhà máy tại Vũ Hán - thủ phủ tỉnh Hồ Bắc, "tâm chấn" của đại dịch virus corona - rơi vào tình trạng tê liệt. Các công ty yêu cầu nhân viên ở nhà trong khi toàn thành phố bị phong tỏa.
Sở hữu vị trí chiến lược - nằm ở ngã ba của hai con sông lớn là Dương Tử và Hán, thành phố Vũ Hán phát triển với tốc độ chóng mặt và trở thành một thủ phủ công nghiệp nhờ lợi thế hậu cần.
Vũ Hán có biệt danh là "Chicago phương Đông" nhờ vai trò công nghiệp và giao thông quan trọng. Trong khi đó, toàn tỉnh Hồ Bắc chiếm khoảng 4% nền kinh tế Trung Quốc.
Trên thực tế, thành phố Vũ Hán đóng vai trò rất quan trọng trong kế hoạch "Made in China 2025" - phát triển các ngành công nghệ cao - của chính phủ Trung Quốc.
 |
| Vũ Hán hưởng lợi nhờ vị trí đắc địa và đóng vai trò quan trọng trong chiến lược "Made in China 2025" của chính phủ Trung Quốc. Ảnh: Getty. |
Vai trò quan trọng trong chiến lược "Made in China 2025"
Tsinghua Unigroup - công ty sản xuất bán dẫn lớn - là doanh nghiệp Trung Quốc đầu tiên triển khai sản xuất bộ nhớ flash 3D NAND với quy mô lớn tại Vũ Hán.
Sản xuất thép vẫn là lĩnh vực công nghiệp cốt lõi của Vũ Hán, một phần do thành phố là điểm kết nối giao thông quan trọng với phần còn lại của Trung Quốc. Baowu - hãng sản xuất thép lớn nhất Trung Quốc và thứ hai thế giới - có một trung tâm sản xuất lớn tại đây.
Ngành thép Vũ Hán nuôi sống ngành công nghiệp xe hơi của thành phố. Năm 2018, các nhà máy ở Vũ Hán nói riêng và tỉnh Hồ Bắc nói chung sản xuất 2,42 triệu chiếc ôtô, chiếm 10% tổng sản lượng xe hơi Trung Quốc và vượt qua Pháp, Thái Lan cũng như Anh.
Các đại gia ôtô như General Motors (Mỹ), Honda (Nhật Bản) và Groupe PSA (Pháp) đều có công ty liên doanh tại Vũ Hán. Ước tính có tới hơn 500 hãng sản xuất phụ tùng xe hơi hoạt động ở thành phố này.
Xe tự hành là một ưu tiên của kế hoạch "Made in China 2025" và Vũ Hán là thành phố đầu tiên tại Trung Quốc cấp phép cho dịch vụ xe buýt tự hành. Hiện một nhóm công ty, bao gồm đại gia tìm kiếm Baidu, đang thử nghiệm xe tự hành ở thủ phủ tỉnh Hồ Bắc.
 |
| Trong nhà máy lắp ráp ôtô Donfeng Honda Automobile ở Vũ Hán, Hồ Bắc năm 2017. Ảnh: AP. |
Vũ Hán cũng là thành phố đi đầu trong chiến dịch giảm sự phụ thuộc của Trung Quốc vào các nhà sản xuất chip nước ngoài sau khi ZTE bị chính quyền Trung Quốc đưa vào "danh sách đen" hồi năm 2018.
Trong năm đó, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đến thăm một nhà máy chip của Yangtze Memory Technologies ở Vũ Hán. BOE Technology Group - hãng sản xuất bảng điều khiển hàng đầu của Trung Quốc - cũng sở hữu một nhà máy hiện đại tại Vũ Hán.
"Chicago phương Đông" lao đao vì dịch bệnh
Ởthời điểm hiện tại, "Chicago phương Đông" đang chìm nghỉm trong cơn khủng hoảng do đại dịch virus corona gây ra. Tính đến ngày 4/2, riêng tại tỉnh Hồ Bắc đã có 414 người thiệt mạng vì dịch bệnh.
Phần lớn các công ty ở Hồ Bắc kéo dài thời gian nghỉ lễ đến ngày 13/2. Tuy nhiên, theo Nikkei Asian Review, các nhà máy sản xuất thép, hóa chất, bán và điện dẫn vẫn tiếp tục hoạt động. Một người phát ngôn của Yangtze Memory cho biết các nhà máy của hãng hoạt động bình thường nhờ sự hỗ trợ tối đa của chính quyền địa phương.
Tuy nhiên, sự khó khăn là cực lớn với thành phố đang bị phong tỏa. Đại diện một hãng sản xuất bán dẫn mô tả: "Phần lớn công nhân chưa thể quay lại làm việc sau Tết. Chuyên viên kiểm soát chất lượng từ các công ty khách hàng không thể kiểm tra sản phẩm. Do đó, chúng tôi không thể khôi phục sản xuất ở quy mô lớn”.
Lãnh đạo một công ty công nghệ xe tự lái thừa nhận: “Các cuộc kiểm tra an toàn bị trì hoãn, do đó hoạt động sản xuất thương mại bị đình trệ”. Tập đoàn Xiaomi - sở hữu một trung tâm phát triển trí tuệ nhân tạo ở Vũ Hán - yêu cầu nhân viên làm việc từ nhà cho tới khi có thông báo của chính phủ.
Còn đại diện nhà sản xuất xe hơi Dongfeng Motor Group than thở: “Ngay cả khi nhà máy mở cửa trở lại, chúng tôi vẫn chưa thể hoạt động bình thường. Các bộ phận mua sắm phụ tùng nằm rải rác ở nhiều thành phố khác nhau”. Nhiều nhân viên Dongfeng vẫn chưa được phép rời khỏi nhà.
 |
| Vũ Hán bị phong tỏa khiến hoạt động sản xuất đình trệ, nhiều công ty chuẩn bị chuyển hướng hoạt động. Ảnh: AP. |
Do dịch diễn biến phức tạp, hãng F-Tech - nhà sản xuất phụ tùng của Honda Motor - quyết định chuyển hướng sản xuất bàn đạp phanh ở Philippines khi các nhà máy ở Vũ Hán bị đóng băng.
Giám đốc một hãng sản xuất ôtô Nhật Bản cho biết: "Tình hình sản xuất chung ở Trung Quốc rất ảm đạm. Chúng tôi đã bắt đầu rà soát mạng lưới nhà cung cấp để chuyển hướng thu mua phụ tùng bên ngoài Trung Quốc”.
Viện Nghiên cứu Xe hơi Gasgoo Auto Research Institute cảnh báo doanh số ôtô năm 2020 của Trung Quốc có thể sụt giảm từ 3-6% so với cùng kỳ vì virus corona.
Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc dự báo tăng trưởng GDP của nước này trong quý I năm nay sẽ sụt giảm xuống 5% so với mức 6% của 3 tháng trước đó. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia quốc tế cảnh báo sự sụt giảm có thể lên đến 2-3%.