Gần Tết, Cam Xã Đoài - loại cam dành cho "nhà giàu" trồng tại Nghi Lộc (Nghệ An) lại lên cơn sốt. Thậm chí, giá trị của loại cam này còn đắt gấp 15 lần cam thường.
Không chỉ khách lẻ mà thương lái khắp nơi đều đổ xô về Nghi Lộc “săn” loại cam đặc biệt này. Ghi nhận, ở thời điểm này, mỗi quả cam có giá từ 80.000 - 100.000 đồng. Giá cam siêu đắt nhưng nhiều chủ vườn vẫn không còn cam để bán.
 |
| Cam Xã Đoài được trồng duy nhất tại vùng đất Nghi Lộc (Nghệ An) được ví là cam dành cho "nhà giàu" bởi sự đắt đỏ, chỉ bán tính tiền theo quả. |
Theo cuốn "Lịch sử xã Nghi Diên" ghi lại, cam Xã Đoài có nguồn gốc từ châu Phi, được mang đến Xã Đoài vào khoảng đầu thế kỷ 19. Không lâu sau, nó tạo nên một thương hiệu cam nổi tiếng mang tên ngôi làng mà nó hợp duyên, làng Xã Đoài.
Tuy nhiên, dường như cam Xã Đoài vốn là một giống cam “cực đoan”. Nó chỉ thích ứng thổ nhưỡng ở vùng đất Xã Đoài có diện tích tự nhiên chỉ vài cây số vuông, không thể trồng được ở vùng đất khác.
Và hơn 150 năm sau, giống cam này vẫn chỉ trồng được một nơi duy nhất là vùng đất Xã Đoài mới chuẩn vị, chuẩn chất và thơm ngon như ban đầu.
Khi đem giống cam đến trồng ở làng bên cạnh và các vùng khác đều thất bại. Cây gieo xuống vẫn xanh tốt, cho quả đẹp giống hệt ở Xã Đoài nhưng hương vị không thơm ngon, ngọt mọng như vốn dĩ của nó.
 |
| Hầu hết cam đã được các thương lái đến tận vườn đặt cọc mua cả cây từ khi quả còn non xanh. |
Ông Phan Công Hưởng (64 tuổi), một trong những người trồng cam Xã Đoài nhiều nhất ở Nghi Lộc với 200 cây cho biết: "Hầu hết số cam hiện có được các thương lái đến tận vườn đặt cọc mua cả cây từ khi quả còn non xanh".
Theo ông Hưởng, truyền thống cam Xã Đoài chỉ bán bằng quả, chứ không bán cân. Mỗi quả cam Xã Đoài bình quân nặng khoảng 250 gram, có giá từ trung bình 80.000 đồng/quả.
Có những năm, cam Xã Đoài được mùa và trúng giá cao, vườn cam của ông thu về gần 200 triệu đồng.
"Thậm chí, vì cam đã được bán gần hết, hàng khan hiếm, nhiều người sẵn sàng chấp nhận mua 100.000 đồng/quả. Khách của tôi toàn là khách quen lâu năm ở Hà Nội rồi nhiều tỉnh khác. Họ đặt cam từ hồi tháng 9, tháng 10, khi cam còn non xanh", ông Hưởng cho biết.
 |
| Giá có lúc lên tới 100.000 đồng/quả nhưng nhiều người vẫn không thể mua vì hết hàng. |
Cũng theo ông Hưởng, cam Xã Đoài có vỏ mỏng mịn, nhiều nước, mùi hương thơm dịu nhẹ. Múi cam vàng óng ánh, vị ngọt, hơi thanh nhưng không chua.
Hương vị cam Xã Đoài không một giống cam nào có được. Vì vậy, giống cam này mới tạo nên sự khác biệt của nó, khiến mọi người nhớ mãi không quên sau một lần thưởng thức.
Đối với các hộ dân ít ỏi trồng cam Xã Đoài, chính vì sự đắt đỏ của loại cam này nên quả thường chỉ để bán, người dân ít dám ăn. Đối với gia đình ông Hưởng, vì số lượng nhiều hơn nên ông mới dành lại 1 vài cây cam để làm quà biếu và dùng trong dịp Tết.
Được biết, để duy trì tuổi thọ và chất lượng quả, các hộ trồng cam Xã Đoài chủ yếu dùng phân hữu cơ bón cho cây.
Dù thời tiết thay đổi thất thường, nhiều năm cam chín sớm, không đúng vào dịp Tết nhưng không một hộ trồng cam nào sử dụng thuốc kích thích để tăng hay hãm ngày kết trái.