Các xu hướng sách nói trong năm 2023

Kể từ năm 2020, thế giới chứng kiến sự vượt lên của các nền tảng âm thanh trực tuyến. Theo số liệu của Insider Intelligence, số lượng người nghe có thể tăng lên 465 triệu người trong năm 2023. Ước tính doanh thu toàn thị trường đạt 2,74 tỷ USD vào năm 2025. Trong đó, sách nói cũng chiếm phần không nhỏ thu hút người nghe.

Với lợi thế truyền tải bằng âm thanh, mọi người có thể sử dụng sách nói bất kỳ lúc nào với nhiều mục đích khác nhau. Giải trí, nghiên cứu, tìm kiếm thông tin… sách nói mở ra những cách tiếp cận, tư duy mới trong thói quen đọc sách của nhiều người. Năm 2023 được dự báo là một giai đoạn phát triển của sách nói theo năm xu hướng.

Hiện nay, khảo sát trên các nền tảng sách nói tại Việt Nam như Fonos hay VoizFM cho thấy sách kỹ năng sống, phong cách sống, sách thiền định thường lọt top lượt nghe nhiều nhất. Một số người dùng có chia sẻ rằng: “Các cuốn sách về thiền giúp tôi có cảm giác thoải mái hơn sau một ngày làm việc dài. Tôi nghe sách trước khi đi ngủ”. Với cơ chế truyền đạt thông qua âm thanh và sử dụng các nội dung nhẹ nhàng, sách nói tiếp cận người nghe theo một cách riêng và đáp ứng nhiều mục đích khác nhau. Đặc biệt là nhu cầu trong việc giải trí, thư giãn. Vì vậy, những dòng sách có nội dung gần gũi với cuộc sống trong thời gian tới sẽ tiếp tục là một xu hướng của thị trường.

Tiếp thị bằng âm thanh là một trong những mảng được nhiều doanh nghiệp áp dụng và đem lại kết quả lớn. Khả năng truyền đạt trực tiếp ngắn gọn, chỉ từ khoảng 10-15 giây, cho phép người đọc hiểu được sản phẩm nhanh hơn.

Do đó, các đơn vị marketing ngày càng đổ nhiều tiền hơn vào dịch vụ này. Tuy nhiên, để quảng cáo thông qua sách nói thực sự phát triển, các công ty phải có một kho dữ liệu người dùng đủ rộng và chi tiết. Khảo sát thông qua sở thích, hành vi vừa giúp sản phẩm sách nói trở nên thân thiện với người dùng vừa đem lại dữ liệu cho các chiến dịch quảng cáo.

Một số nghiên cứu của The National Literacy Trust chỉ ra rằng chi tiêu quảng cáo trên các nền tảng phát âm thanh trực tuyến sẽ tăng lên hơn 4 tỷ USD vào năm 2024. Đây là con số rất lớn so với 1,4 tỷ USD đã chi vào năm 2021 và 2 tỷ USD vào năm 2022.

Đối với thể loại sách nói, thời lượng một tệp âm thanh không phải là vấn đề lớn. Nó có thể kéo dài từ 18 phút cho đến 90 phút. Miễn sao nội dung được gói gọn, chặt chẽ và chia thành các chương, đoạn dễ nghe, dễ tìm kiếm. Dù vậy, so với sách in hay sách điện tử, sách nói không quá nhiều lợi thế trong việc giúp người đọc tra cứu thông tin. Vì vậy, đối với một số cuốn sách dày, người sử dụng mong đợi có thêm những phần tóm tắt sách kéo dài từ 12 đến 40 phút.

Blinkist là một công ty khởi nghiệp tại Berlin sở hữu ứng dụng với 18 triệu người dùng. Họ là một trong những người dẫn đầu trong nội dung tóm tắt sách nói. Blinkist tóm tắt sách thành bài nói ngắn gọn nhất có thể nhưng vẫn đầy đủ nội dung chính để người đọc có thể đưa ra quyết định tìm hiểu cuốn sách đó tiếp hay không. Công ty khởi nghiệp này đã huy động được 34,8 triệu đôla vốn đầu tư mạo hiểm cho đến nay. Bên cạnh đó, thay vì chỉ tóm tắt, một đối thủ của Blinkist, MentorBox đã biến những phần tóm tắt sách trở thành một khóa học cụ thể cho người nghe.

Kỹ năng kể chuyện là một kỹ năng thường thấy trong các loại hình podcast. Tuy nhiên, hình thức này cũng có thể áp dụng vào sách nói. Nó giúp quá trình nghe của thính giả trở nên tự nhiên, dễ chịu hơn và tạo ra môi trường tương tác, kết nối linh hoạt. Các giọng đọc có tính kể chuyện thường không tuân theo quá nhiều quy tắc của một người làm sách nói thông thường. Người đọc sẽ phải nhập tâm vào nhân vật trong cuốn sách kể câu chuyện của mình, nói lên suy nghĩ, trăn trở của nhân vật như là của bản thân.

Theo The National Literacy, vào năm 2021, 18% trẻ 3-5 tuổi (trong số 42.000 trẻ tại Mỹ) thường xuyên nghe sách nói trong khi kỹ năng đọc chưa được phát triển đầy. Tỷ lệ này giảm nhẹ (14%) khi chúng đến độ tuổi từ 6 đến 9. Cho đến giai đoạn từ 10 đến 18 tuổi, chúng đã trở thành độc giả độc lập.

Những phát hiện này chứng minh sức mạnh của sách nói trong việc thu hút những độc giả đang phát triển khả năng đọc. Sách nói cho phép họ tiếp cận nhiều loại câu chuyện và nghe những kiến thức vượt quá trình độ của họ.

Sách nói cho trẻ tại Việt Nam đa phần là những tác phẩm văn học kinh điển hoặc tự truyện của người truyền cảm hứng. Do đó, để mở rộng lượng người nghe, các đơn vị sách nói cần có thêm những cuốn sách có nội dung đơn giản, gần gũi, phù hợp với nhiều lứa tuổi hơn.