Trong chiến dịch tiêm chủng chống Covid-19 trên toàn cầu, vaccine do Đại học Oxford và hãng dược AstraZeneca (Anh) sản xuất đã đóng một vai trò lớn. Loại vaccine này, với giá thành rẻ và việc bảo quản dễ, đã góp phần lớn vào việc tăng độ phủ vaccine ở Việt Nam và nhiều quốc gia trên thế giới.
Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn tâm lý lo ngại khi tiêm vaccine cũng như không hiểu rõ về các loại vaccine phòng Covid-19 đang được sử dụng. Vẫn còn những băn khoăn về hiệu quả của vaccine, nhất là trong bối cảnh các biến thể virus mới vẫn đang xuất hiện.
Đây cũng chính là lý do mà Dự án Medinsights của Alpha Books quyết định mua bản quyền và xuất bản cuốn sách Vaxxers: The inside story of the Oxford AstraZeneca vaccine and the race against the virus của hai nhà khoa học Sarah Gilbert và Catherine Green.
 |
| Cuốn sách sẽ được phát hành vào tháng 11/2021. (Ảnh: N.H). |
Hành trình kỷ lục
Vaxxers kể về sự phi thường của hành trình tạo ra loại vaccine chỉ trong 12 tháng, trong khi khoảng thời gian thông thường là vài năm cho đến vài chục năm trước đây.
Đây là một dấu mốc lớn trong lịch sử điều chế vaccine có tác động lớn trong y học nói riêng và sự sống còn của nhân loại nói chung. Nói cách khác đây thực sự là một cuộc chạy đua - không phải để cạnh tranh với các loại vaccine khác hoặc các nhà khoa học khác, mà là chống lại một loại virus chết người và tàn khốc.
Ngày đầu tiên năm 2020, Sarah Gilber - Giáo sư ngành vaccine tại Đại học Oxford, đã đọc một bài báo về bốn người ở Trung Quốc mắc chứng viêm phổi kỳ lạ.
Chỉ trong hai tuần, bà và nhóm của mình đã thiết kế một loại vaccine chống lại mầm bệnh mà chưa ai từng thấy trước đây. Chưa đầy 12 tháng sau, việc tiêm chủng đã bắt đầu được triển khai trên toàn thế giới để cứu sống hàng triệu người khỏi Covid-19.
Trong cuốn sách này, Giáo sư Gilbert và đồng nghiệp của bà là Tiến sĩ Catherine Green đã kể về hành trình điều chế vaccine Oxford AstraZeneca.
Các tác giả đã chỉ ra rằng, họ không phải là những hãng dược lớn mà là hai người bình thường cố gắng đạt được một kỳ tích phi thường trong khi phải đối phó với những căng thẳng hằng ngày trong cuộc sống.
Họ cũng sẽ đưa bạn đọc vào phòng thí nghiệm để tìm hiểu xem khoa học sẽ cứu con người như thế nào khỏi đại dịch này và cách chúng ta có thể chuẩn bị cho những đại dịch không thể tránh khỏi trong tương lai.
Truyền cảm hứng về nghiên cứu khoa học
Khi nhận xét về Vaxxers, nhà nghiên cứu y học Jeremy Farrar - Giám đốc Wellcome Trust khen ngợi: “Đây là một trong những khoảnh khắc hoành tráng và tiên phong nhất trong lịch sử nhân loại, có thể so sánh với cuộc chạy đua đưa con người lên mặt trăng, việc phát hiện ra DNA, hay lần đầu tiên chinh phục đỉnh Everest. Vaccine Oxford AstraZeneca là một chiến thắng và những người tạo ra nó là những người cứu rỗi nhân loại".
Tờ Financial Times cũng nhận định: “Xuất sắc và đáng đọc... Quá trình sản xuất vaccine chưa bao giờ được giải thích rõ ràng như vậy. Cuốn sách Vaxxers hay đến nỗi sẽ còn được đọc rất lâu sau khi đại dịch kết thúc, như một câu chuyện sống động của nghiên cứu trong hành động và cách con người đối mặt với những thách thức lớn lao”.
 |
| Đại biểu tham dự lễ công bố xuất bản cuốn sách Vaxxers ngày 13/10. (Ảnh: N.H). |
Vaxxers là một trong những ấn phẩm quan trọng của dự án MedInsights với sự hợp tác giữa Alpha Books, Công ty CP trực tuyến 24h và Ứng dụng sách nói Voiz FM.
Nhóm xuất bản mong muốn đóng góp phần nhỏ bé vào công cuộc chống đại dịch trên toàn thế giới bằng việc lan tỏa các kiến thức và câu chuyện đầy cảm hứng của các nhà khoa học. Đặc biệt là Giáo sư Gilbert – người có tinh thần nhân văn đã có những đóng góp lớn lao nghiên cứu ra loại vaccine với chi phí thấp đã được đông đảo người Việt Nam biết đến.
Ông Nguyễn Cảnh Bình – Chủ tịch HĐQT Alpha Books, người sáng lập Medinsights mong muốn cuốn sách sẽ truyền cảm hứng và mang lại những bài học và ý chí cho các nhà khoa học và nền khoa học, y học, dược học ở Việt Nam.
Ông cũng cho biết, MedInsights là dự án xuất bản tri thức y học hiện đại do Alpha Books khởi xướng, với mục đích mang lại cho người Việt Nam các tri thức y học hiện đại, dưới các phương thức và hình thức xuất bản mới mẻ, đa dạng.
Bao gồm các sách y học thường thức cho độc giả đại chúng, sách chuyên ngành và giáo trình y khoa cho sinh viên và bác sĩ, cổng thông tin y học và các dữ liệu số, Medinsighs mong muốn đóng góp tích cực vào nâng cao nhận thức về sức khỏe cộng đồng và góp phần vào sự phát triển của nền y học nước nhà.
Sanh Gilbert là Giáo sư về vaccine tại Viện Jenner thuộc Đại học Oxford. Dành trọn sự nghiệp để phát triển vaccine chống lại các bệnh truyền nhiễm, từ tháng 1/ 2020, bà là Trưởng dự án Oxford về vaccine Oxford-AstraZeneca và là chuyên gia hàng đầu về vaccine trên thế giới với nhiều giải thưởng khoa học.
Tiến sĩ Cath Green là nhà khoa học nhiễm sắc thể tại Viện Di truyền học Wellcome, thành viên Nghiên cứu Cấp cao tại Đại học Exeter và Giám đốc cơ sở sản xuất Sinh học lâm sàng của Đại học Oxford. Là một chuyên gia nghiên cứu vaccine cho các thử nghiệm lâm sàng, bà là một phần không thể thiếu của dự án Thuốc chủng ngừa Oxford.