Để có một cơ thể khỏe mạnh thì ngoài việc duy trì thói quen tập luyện thể dục đều đặn, tầm soát ung thư định kì thì có một chế độ dinh dưỡng hợp lý, thay đổi các thói quen tốt cũng sẽ giúp phòng tránh bệnh tật hiệu quả, trong đó có ung thư.
Tại Việt Nam, theo thống kê từ Tổ chức Nghiên cứu về Ung thư quốc tế (IARC) cho biết, vào năm 2018, có khoảng 165 nghìn ca ung thư mắc mới tại Việt Nam thì trong đó có 115 nghìn ca bị tử vong và hơn 300 nghìn người bệnh khác phải sống chung với ung thư.
Tổ chức này cũng dự báo, vào năm 2020 thì con số về các ca mắc mới ung thư có thể vượt ngưỡng hơn 200 nghìn người. Mặc dù nhìn tổng quan thì tỷ lệ mắc bệnh ung thư của người Việt không cao nhưng lại có tỷ lệ các ca tử vong khá lớn, đứng thứ 56/185 các quốc gia và vùng lãnh thổ với tỷ lệ 104,4/100.000 dân.
Mặc dù nấu ăn tại nhà là cách thức giúp bạn tránh khỏi ngộ độc thực phẩm, đảm bảo được vệ sinh nhưng có những kiểu nấu ăn gây bệnh ung thư tiềm ẩn mà rất nhiều gia đình Việt mắc phải, chủ quan bỏ qua. Khi thói quen này bị lặp đi lặp lại thì nguy cơ mắc ung thư cũng trở nên đáng báo động hơn cả. Dưới đây là 3 kiểu nấu ăn gây bệnh ung thư, nuôi mầm mống bệnh mà các gia đình cần phải thay đổi để phòng tránh ung thư hiệu quả:
1. Sử dụng dầu chiên đi chiên lại nhiều lần, dầu cũ, dầu ăn kém chất lượng
Một trong những vấn đề đáng lo ngại của các gia đình Việt chính là việc sử dụng dầu ăn chiên đi chiên lại hoặc chưa biết tiêu chí lựa chọn dầu ăn chất lượng như thế nào để an toàn cho sức khỏe, đặc biệt là những loại dầu ăn tự ép bán trôi nổi, không nhãn mãn và nơi sản xuất rõ ràng trên thị trường.
Các nhà khoa học cho biết, dù là tự làm ở nhà hay mua ngoài thì nguyên liệu cũng có thể bị lẫn vào các hạt bị mốc, hỏng. Lúc này, trong dầu ăn tự ép có thể chứa một chất gọi là aflatoxin là độc tố có thể gây ra bệnh ung thư gan. Ngoài ra thì trong quá trình làm dầu ép thủ công cũng có thể gây ra hiện tượng oxy hóa do sự tiếp xúc với không khí và nhiệt độ bên ngoài môi trường, hoàn toàn không có lợi cho sức khỏe người dùng.
Thứ 2 là việc chiên đi chiên lại dầu ăn hay còn gọi là tái sử dụng dầu ăn, sử dụng dầu ăn đã cũ. Theo nghiên cứu, khi chiên rán ở nhiệt độ cao và lặp đi lặp lại, trong dầu ăn sẽ có hiện tượng bốc khói. Hiện tượng này gọi là dầu ăn phân hủy và bị oxy hóa. Quá trình này sẽ gây ra các chất độc hại như aldehyde và lipid-peroxide.
Aldehyde là hợp chất gây ra nhiều bệnh nguy hiểm như các bệnh tim mạch, bệnh mất trí nhớ, dị tật thai nhi thậm chí là ung thư dù chỉ ăn hoặc hít phải một lượng nhỏ. PGS.TS Trần Đáng (nguyên Cục trưởng Cục An toàn Vệ sinh Thực phẩm, Bộ Y Tế) cho biết, nhiệt độ bốc khói của các loại dầu ăn là khác nhau. Tuy nhiên nhiệt độ này sẽ giảm dần khi bạn dùng đi dùng lại. Nói cách khác, càng dùng dầu càng cũ thì nguy cơ mắc bệnh cũng cao hơn.
Lời khuyên:
- Không tự ép dầu ăn nếu như không đảm bảo được quy trình an toàn
- Không mua dầu ăn tự ép trôi nổi ngoài thị trường, không có nhãn mác, xuất xứ rõ ràng
- Không sử dụng dầu rán chiên đi chiên lại nhiều lần.
2. Không bật máy hút mùi khi nấu là kiểu nấu ăn gây bệnh ung thư ít ai ngờ tới
Trong một nghiên cứ liên quan tới thói quen không bật máy hút mùi trong khi nấu ăn của các nhà khoa học Trung Quốc năm 2016 đã cho kết quả rằng, nhóm phụ nữ thường xuyên không bật máy hút mùi khi nấu ăn có nguy cơ bị mắc ung thư phổi cao hơn nhóm phụ nữ thường xuyên sử dụng thiết bị này.
Bên cạnh đó, khói bếp còn được xếp vào top những nguyên nhân gây ung thư (nhóm 2A - theo xếp hạng của Cơ quan nghiên cứu Ung thư quốc tế của WHO). Một vài nghiên cứu đã chỉ ra rằng, khi đun nóng dầu ăn, có khoảng 200 chất độc hại bao gồm cả những chất dạng hạt có đường kính khác nhau chẳng hạn như các hydrocarbon thơm đa vòng, forrmaldehyde hay những chất ô nhiễm hữu cơ rất dễ bay hơi khác.
Người da cũng chứng mình được rằng, khói trong dầu ăn có thể gây ra những tổn thương liên quan tới DNA và tăng nguy cơ ung thư, trong đó có ung thư phổi và ung thư vòm họng. Nếu như bà nội trợ không mở máy hút mùi trong vòng 1 giờ thì phổi có thể phải chịu tổn thương tương đương với việc hút từ 1 - 2 điếu thuốc.
>> Bạn có thể xem thêm thông tin về tác hại của khói dầu ăn trong nhà bếp này TẠI ĐÂY.
Lời khuyên:
- Nên bật máy hút mùi cả trước, trong và sau khi nấu ăn. Trong đó bạn nên để máy hút mùi chạy thêm khoảng 10 phút sau khi nấu ăn đồng thời mở các cửa sổ khác của khu bếp giúp thông gió và thổi các chất độc hại ra khỏi căn bếp.
- Trong trường hợp không có máy hút mùi thì mở cửa sổ để thông thoáng không gian bếp cũng được.
- Với những người có hệ hô hấp nhạy cảm thì nên sử dụng khẩu trang trong quá trình nấu nướng. Sau đó nên rửa mặt sau khi nấu ăn để bảo vệ da mặt của bạn.
3. Ăn mặn, nêm quá nhiều muối vào đồ ăn
Một kiểu nấu ăn gây bệnh ung thư nguy hại không kém khác chính là nêm nếm quá nhiều gia vị mặn cho thức ăn như mắm, muối, bột canh,... Thực tế cho thấy lượng muối mà một người Việt Nam trưởng thành đang tiêu thụ đang là 9,4gram muối - con số này cao gấp 2 lần so với khuyến nghị của WHO.
Một chế độ ăn quá nhiều muối có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nguy hiểm chẳng hạn như cao huyết áp, tăng nguy cơ tai biến mạch máu não và mắc các bệnh động mạch vành, nhồi máu cơ tim,... Thêm vào đó, một nghiên cứu của Nhật Bản cho thấy những ai thường xuyên ăn đồ ăn mặn có nguy cơ ung thư dạ dày cao gấp 2 lần so với những người khác. Ngoài ra, lượng natri trong cơ thể cao cũng làm giảm hiệu quả điều trị ung thư dạ dày.
Lời khuyên:
Cần hạn chế việc nêm nếm gia vị mặn cho các món ăn đồng thời hạn chế ăn các thực phẩm ủ muối và thay thế bằng những thực phẩm tự nhiên.