Sáng nay (29/5), Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ đã trình Quốc hội dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục.
Theo Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ, qua 12 năm thực thi, Luật Giáo dục đã bộc lộ một số hạn chế, bất cập, trở thành những điểm nghẽn, là nút thắt trong quá trình thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.
Cụ thể, quy định về hệ thống giáo dục quốc dân chưa thể hiện được sự gắn kết chặt chẽ giữa các cấp học và trình độ đào tạo; giữa giáo dục chính quy và giáo dục thường xuyên; thiếu định hướng phát triển và phân luồng người học từ sau trung học cơ sở.
 |
|
Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ trình bày Tờ trình. Ảnh: Quochoi.vn
|
Quy định về mục tiêu, yêu cầu, nội dung, chương trình giáo dục, phương pháp giáo dục phổ thông chưa đáp ứng yêu cầu phát triển toàn diện phẩm chất và năng lực người học; Quy định về giáo dục thường xuyên chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu xây dựng xã hội học tập và nhu cầu học tập thường xuyên, học tập suốt đời của người dân. Quy định về đào tạo, bồi dưỡng, thu hút, tuyển dụng, sử dụng nhà giáo chưa đảm bảo yêu cầu xây dựng, phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.
Một số quy định về chính sách đối với học sinh, sinh viên, đặc biệt là sinh viên sư phạm chưa phù hợp với thực tiễn hiện nay; Quy định về chính sách đầu tư cho giáo dục, các điều kiện đảm bảo chất lượng giáo dục chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn đặt ra…
Luật Giáo dục cần được sửa đổi, bổ sung để thể chế hóa các quan điểm của Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo và tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức, quản lý.
Sửa đổi lần này, Chính phủ đặt mục tiêu giáo dục áp dụng chung cho tất cả các cấp học và trình độ đào tạo trong hệ thống giáo dục quốc dân, nhằm phát huy tốt nhất tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng, bảo vệ tổ quốc và hội nhập quốc tế.
Luật sửa đổi, bổ sung quy định về hệ thống giáo dục quốc dân. Hệ thống giáo dục được thiết kế theo hướng mở, tạo điều kiện cho người học có thể dễ dàng chuyển đổi giữa các chương trình, trình độ và hình thức đào tạo; đảm bảo tính tương thích với các hệ phân loại giáo dục chung của quốc tế và đảm bảo tính so sánh được của các trình độ, các loại văn bằng.
Cơ quan soạn thảo đề nghị sửa đổi, bổ sung quy định về mục tiêu, chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông, xác định rõ và công khai mục tiêu, chuẩn đầu ra của từng cấp học, môn học, tạo sự chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng và hiệu quả giáo dục phổ thông.
Những nội dung sửa đổi này nhằm luật hóa một số yêu cầu về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông tại nghị quyết số 88 năm 2014 của Quốc hội về vấn đề này cho phù hợp với thực tiễn triển khai.
Theo đó, dự thảo luật đưa ra quy định một số nội dung mang tính nguyên tắc về việc tổ chức biên soạn chương trình, sách giáo khoa, việc tổ chức thực nghiệm chương trình; hội đồng quốc gia thẩm định chương trình, sách giáo khoa; việc lựa chọn, sử dụng sách giáo khoa…
Dự thảo luật cũng chủ trương xây dựng hệ thống chính sách đối với trường ngoài công lập, gồm chế độ tài chính, quyền sở hữu tài sản, rút vốn và chuyển nhượng vốn, nhằm khuyến khích phát triển các trường ngoài công lập, các cơ sở giáo dục hoạt động không vì lợi nhuận.
Sửa đổi lần này cũng hướng tới việc chuẩn hóa đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục theo từng cấp học và trình độ đào tạo, đặc biệt chú trọng đổi mới mục tiêu, nội dung, phương pháp đào tạo, đào tạo lại, bồi dưỡng và đánh giá kết quả học tập, rèn luyện của nhà giáo theo yêu cầu nâng cao chất lượng, trách nhiệm, đạo đức và năng lực nghề nghiệp.
Nhà nước sẽ nâng trình độ chuẩn được đào tạo của giáo viên tiểu học, trung học cơ sở; giảng viên giảng dạy trình độ đại học và giảng viên giảng dạy, hướng dẫn luận văn thạc sĩ để đảm bảo chất lượng đào tạo, giảng dạy. Các quy định về trình độ chuẩn giáo viên tiểu học, trung học cơ sở có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2026.
Dự luật cũng đưa vào quy định về trách nhiệm của gia đình phối hợp với nhà trường, nhà giáo trong việc giáo dục học sinh; tôn trọng nhà giáo, không được xúc phạm danh dự, nhân phẩm và thân thể nhà giáo.
Chính phủ đề nghị sửa quy định về học phí của học sinh, sinh viên sư phạm theo hướng học sinh, sinh viên sư phạm thực hiện việc đóng học phí như học sinh, sinh viên các ngành khác. Việc sửa đổi này nhằm thực hiện đúng quan điểm ưu tiên, ưu đãi đối với người học sau khi tốt nghiệp làm việc trong ngành giáo dục, tránh lãng phí ngân sách nhà nước.
Trình bày Báo cáo thẩm tra tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Phan Thanh Bình nêu rõ, Ủy ban tán thành với sự cần thiết sửa đổi, bổ sung Luật Giáo dục cũng như mục tiêu xây dựng Dự án Luật được nêu trong Tờ trình của Chính phủ, đồng thời Ủy ban nhấn mạnh yêu cầu thể chế hóa các quan điểm, định hướng của Đảng về giáo dục , cụ thể hóa các quy định của Hiến pháp 2013, tạo cơ sở pháp lý để nâng cao chất lượng giáo dục đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn mới, tăng cường tính chủ động trong hội nhập quốc tế về giáo dục.
Đáng chú ý, về chính sách thu hút học sinh, sinh viên sư phạm, đa số thành viên Ủy ban tán thành với đề xuất thay thế quy định miễn học phí cho học sinh, sinh viên sư phạm bằng tín dụng sư phạm để thực hiện chính sách theo đúng quan điểm ưu tiên, ưu đãi với đối tượng làm việc trong ngành giáo dục; tránh lãng phí ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, cần nghiên cứu kỹ cách thức tổ chức thực hiện nhằm bảo vệ quyền lợi cho người học; bổ sung quy định về việc hoàn trả đối với những người tự đóng học phí.