Thông tin mới nhất vụ triệt phá xưởng sản xuất ma túy số lượng lớn, được phát hiện tại Công ty TNHH xuất nhập khẩu Đồng An Viên (tổ dân phố 3B, thị trấn Đắk Hà, huyện Đắk Hà, tỉnh Kon Tum), mới đây, Cục CSĐT tội phạm về ma túy (Bộ Công an) cho biết, kẻ cầm đầu đường dây này là Cai Zi li (tên gọi khác là Thái Tự Lực, SN 1963, trú tại TP Tấn Giang, tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc).
Đến thời điểm hiện tại, CQĐT Bộ Công an đã khởi tố, tạm giam 8 đối tượng (7 người Trung Quốc, 1 đối tượng người Việt gốc Hoa) gồm: Cai Zi li; Song Jian Huang (tức Tống Kiến Hoàng, SN 1963), trú tại TP Triều Châu, tỉnh Quảng Đông; Lyu Yu Zhong (tức Lữ Dư Trọng, SN 1975), trú tại thị trấn Nam An, TP Tuyền Châu, tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc; Yang Yuan De (tức Dương Viễn Đức, SN 1964), trú tại khu Tam Nguyên, TP Tam Minh, tỉnh Phúc Kiến; Huang Shan Yuang (tức Hoàng Sơn Nguyên), SN 1990, TP Nam An, tỉnh Phúc Kiến; Zhang Qin Shu (SN 1961), trú tại tỉnh Phúc Kiến; Cai Si Yuan (tức Thái Tư Viện, SN 1946, trú tại tỉnh Phúc Kiến; Sàn Khuấn Sáng (Tức Trần, SN 1976), trú tại quận Bình Tân, TP Hồ Chí Minh.
 |
| Hình ảnh lực lượng công an triệt phá xưởng sản xuất ma túy tại Kon Tum. Ảnh: NLĐ |
Một vấn đề dư luận quan tâm, với hành vi sản xuất các chất ma túy tại lãnh thổ Việt Nam thì các đối tượng phạm tội có dẫn độ về Trung Quốc hay không?
Trao đổi với PV Kiến Thức, Luật sư Nguyễn Anh Thơm (Trưởng VPLS Nguyễn Anh, Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết, tệ nạn ma túy đã và đang trở thành hiểm họa lớn của nhân loại. Hậu quả do tệ nạn ma túy gây ra rất nghiêm trọng đến các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh - quốc phòng, làm tổn hại sức khỏe của một bộ phận nhân dân, đồng thời là nguyên nhân làm phát sinh các loại tội phạm, đe dọa sự ổn định, phồn vinh và sự trường tồn của mỗi quốc gia, mỗi dân tộc.
Vì vậy, việc phòng ngừa, ngăn chặn và đấu tranh có hiệu quả với tệ nạn ma tuý không chỉ là trách nhiệmcủa Nhà nước Việt Nam mà là trách nhiệm chung của các quốc gia trên Thế giới.
Những năm gần đây, Nhà nước Việt Nam đã tham gia ký kết nhiều Công ước quốc tế về kiểm soát ma túy và ban hành nhiều văn bản pháp luật với quan điểm nhấn mạnh không khoan nhượng với ma túy và theo đuổi mục tiêu hướng tới một khu vực và thế giới không có ma túy; không chấp nhận xu hướng hợp pháp hóa sử dụng ma túy.
Đồng thời, khẳng định chủ quyền quốc gia trong việc lựa chọn các giải pháp tối ưu, cân bằng giữa giảm cung và giảm cầu, kết hợp với các giải pháp kinh tế xã hội, phù hợp về mặt lịch sử, chính trị, kinh tế và đặc trưng văn hóa xã hội để giải quyết vấn đề ma túy ở trong nước, trong đó coi trọng biện pháp phòng ngừa, tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác hại của ma túy.
Việt Nam đã tham gia Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia Thông qua ngày 15/11/2000 với mục đích thúc đẩy hợp tác để ngăn ngừa và chống tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia một cách hiệu quả hơn, hoàn toàn phù hợp với lợi ích của Việt Nam, phù hợp với chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật của Việt Nam trong việc đấu tranh phòng chống tội phạm. Vì vậy, ngày 15/11/2000, Việt Nam đã quyết định thông qua Công ước này.
Nguyên tắc đầu tiên giữa các quốc gia hợp tác ngăn ngừa và chống tội phạm là bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ.
Trong lĩnh vực ma túy, Việt Nam đã tham gia Công ước Liên hợp quốc về chống buôn bán bất hợp pháp các chất ma túy và chất hướng thần năm 1988. Mục đích của Công ước này là thúc đẩy sự hợp tác giữa các bên của Công ước để họ có thể giải quyết có hiệu quả những khía cạnh khác nhau của hoạt động buôn bán bất hợp pháp có quy mô quốc tế các chất ma tuý và các chất hướng thần.
Khi thực hiện những nghĩa vụ của mình theo quy định và Công ước, các bên sẽ áp dụng những biện pháp cần thiết kể cả biện pháp mang tính pháp lý và hành chính phù hợp với những quy định cơ bản của hệ thống pháp luật nước mình. Các bên thực hiện nghĩa vụ của mình theo Công ước này theo cách thức tuân theo nguyên tắc bình đẳng, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của quốc gia và nguyên tắc không can thiệp vào công việc nội bộ của quốc gia khác.
Theo quy định của Công ước Liên hợp quốc này thì quyền tài phán đối với các tội phạm về ma túy phải được xử lý khi “Tội phạm được thực hiện trên lãnh thổ của nước mình;…”. Mặt khác, khi một người được coi là phạm tội đang có mặt trên lãnh thổ của nước mình và sẽ không dẫn độ người đó cho nước khác vì lý do: “Tội phạm được thực hiện trên lãnh thổ của nước mình…”
Điều 5 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 quy định:
“Bộ luật Hình sự áp dụng đối với mọi hành vi phạm tội thực hiện trên lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Đối với người nước ngoài phạm tội trên lãnh thổ nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam thuộc đối tượng được hưởng quyền miễn trừ ngoại giao hoặc lãnh sự theo pháp luật Việt Nam, theo điều ước quốc tế mà Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên, hoặc theo tập quán quốc tế, thì vấn đề trách nhiệm hình sự của họ được giải quyết theo quy định của điều ước quốc tế hoặc theo tập quán quốc tế đó.
Trường hợp điều ước quốc tế đó không quy định hoặc không có tập quán quốc tế, thì trách nhiệm hình sự của họ được giải quyết bằng con đường ngoại giao”.
Căn cứ vào các quy định trên, Luật sư Thơm cho rằng, các đối tượng Trung Quốc đã thực hiện hành vi sản xuất trái phép các chất ma túy tại nhiều địa bản Tỉnh, Thành phố Việt Nam với số lượng đặc biệt lớn đã xâm phạm chế độ quản lý độc quyền về ma túy của Nhà nước Việt Nam trong lĩnh vực chữa bệnh, gây ảnh hưởng xấu đến an ninh trật tự địa phương và là nguồn gốc phát sinh các loại tội phạm khác nên cần thiết phải xử lý nghiêm minh theo pháp luật Việt Nam.
Đến thời điểm hiện tại, Cơ quan CSĐT đã khởi tố và bắt tạm giam các đối tượng phạm tội là người Trung Quốc và có 1 đối tượng người Việt gốc Hoa theo đúng quy định của Bộ luật tố tụng hình sự 2015. Hành vi phạm tội của các đối tượng chắc chắn sau này sẽ được Tòa Án đưa ra xét xử với hình phạt cao nhất đến tử hình, dù là các đồng phạm với vai trò giúp sức.
Tháng 8/2019, chuyên án bóc gỡ tổ chức tội phạm này được Cục CSĐT tội phạm về ma túy phối hợp với các lực lượng chức năng triển khai thành công. Tuy nhiên, từ tháng 11/2018, những manh mối, nghi vấn đầu tiên của các đối tượng đã bị trinh sát phát giác.
Đúng với bản chất của tội phạm ma túy, luôn tìm cách đối phó tinh vi, và sẵn sàng hủy, xóa mọi dấu vết nếu cảm thấy “bị động”. Ban đầu, trinh sát Cục CSĐT tội phạm ma túy nắm bắt thông tin từ về việc có một nhóm đối tượng người Trung Quốc nghi vấn hoạt động sản xuất ma túy trái phép tại địa bàn tỉnh Bình Định. Công tác rà soát được bí mật, khẩn trương tiến hành, song không thu được kết quả. Tuy nhiên, lãnh đạo Cục CSĐT tội phạm về ma túy vẫn sát sao cùng phòng nghiệp vụ của đơn vị, phối hợp với Công an các địa phương kiên trì rà soát.
Ngay sau đó, lóe lên thông tin từ một địa chỉ có nhiều biểu hiện bất minh tại trụ sở 1 công ty TNHH ở TP. Quy Nhơn. Việc đánh giá, phân tích thông tin liên tục được Cục CSĐT tội phạm về ma túy trao đổi kỹ với Công an Trung Quốc. Bề ngoài, khuôn viên của doanh nghiệp trên được nhóm người Trung Quốc thuê với danh nghĩa khai thác, chế biến đá xây dựng. “Công tác trinh sát được thực hiện hết sức khó khăn, do địa hình ra vào doanh nghiệp này hết sức hiểm trở, biệt lập, và thời điểm những tưởng sẽ phát hiện được manh mối đầu tiên, thì mọi hoạt động của nhóm đối tượng nghi vấn bỗng nhiên dừng”, trinh sát Cục CSĐT tội phạm về ma túy nhớ lại.
Khuya một ngày đầu tháng 5/2019, bốn chiếc xe ô tô tải trọng lớn bí mật di chuyển máy móc, thiết bị và những “mặt hàng” lạ từ TP. Quy Nhơn về thuê kho ở quận Bình Tân, TP.HCM. Ngay sau đó, các “doanh nhân” người Trung Quốc về nước bằng bộ, đường hàng không và dường như không để lại tung tích. Tuy nhiên, đó chỉ là chiêu thức đối phó tinh quái, và nó không qua mắt được trinh sát chống tội phạm ma túy của Công an Việt Nam.
Đầu tháng 7/2019, nhóm “doanh nhân” Trung Quốc trở lại Việt Nam, và bí mật tỏa đi nhiều địa phương ở miền Trung, Tây Nguyên, TP. HCM… để thuê địa điểm mở kho chứa hàng. Sau nhiều tìm kiếm, nhóm người này quyết chọn địa điểm là khuôn viên Công ty TNHH xuất nhập khẩu Đồng An Viên, tổ dân phố 3B, thị trấn Đắk Hà ở thị trấn Bắc Hà, tỉnh Kon Tum. Công ty này nằm trong khu làng nghề được quy hoạch để các hộ chuyên kinh doanh sản xuất, cách xa khu dân cư. Ngay sau khi thuê được điểm điểm, nhóm “doanh nhân” Trung Quốc hối hả gia cố nhà xưởng, quây kín khu vực sản xuất bằng những tấm tôn lớn. Và sau khi hoàn tất gia cố nhà xưởng, các thiết bị, máy móc bắt đầu được vận chuyển từ TP.HCM về.
Nhận định thời cơ đánh bắt đường dây tội phạm “khủng” đã đến; Cục CSĐT tội phạm về ma túy báo cáo lãnh đạo Bộ Công an cho xác lập Ban chuyên án đấu tranh, do Trung tướng Phạm Văn Các – Cục trưởng làm Trưởng ban.
Quá trình trinh sát, ban chuyên án xác định nhóm người Trung Quốc trên sinh hoạt ăn ở ngay trong khuôn viên công ty, hạn chế tối đa tiếp xúc với người dân và chỉ cử 1 đối tượng nam giới chuyên đi chợ. Cứ vào ban đêm, hoạt động “sản xuất” diễn ra, với tiếng máy móc ồn ào, và mùi hóa chất hết sức khó chịu.
Ngày 6/8/2019, ban chuyên án quyết định "cất vó". Các lực lượng tham gia phá án gồm Cục CSĐT tội phạm về ma túy, có sự phối hợp của các đơn vị nghiệp vụ Bộ Công an, Bộ Tư lệnh Cảnh sát cơ động và Công an các tỉnh Kon Tum, Bình Định, Bình Dương, TP. HCM, Ninh Thuận… chia làm nhiều tổ công tác, với hơn 200 cán bộ, chiến sĩ đồng loạt phá án.
Khoảng 6h sáng, tổ công tác do Trung tướng Phạm Văn Các, Thiếu tướng Nguyễn Mạnh Trung (Phó Trưởng ban chuyên án) chỉ huy đã bao vây và khống chế toàn bộ 7 đối tượng Trung Quốc trong công ty Đồng An Viên. Cùng thời điểm này, các tổ công tác khác đồng loạt vây bắt các đối tượng liên quan ở nhiều tỉnh, thành phố.
Khám xét tại chỗ ở Công ty Đồng An Viên, cơ quan Công an thu giữ khoảng 150 lít dung dịch; qua giám định số dung dịch này có chứa chất Methamphetamine; 13 tấn hóa chất, tiền chất các loại được đựng trong nhiều thùng phi, can nhựa, xô chậu… và khoảng 20 tấn thiết bị, máy móc, phục vụ sản xuất trái phép chất ma túy.
Tiếp đó, Ban chuyên án khám xét tại Công ty TNHH Hoàng Ngân Phát (TP Quy Nhơn, Bình Định), thu giữ 52 thùng phi chứa hóa chất; 50 bao chứa hóa chất, tiền chất; 2 chiếc xô nhựa chứa các chất lỏng dạng sệt, màu nâu đen (có chất Methamphetamine)...
Mở rộng điều tra, Ban chuyên án phát hiện 1 kho hóa chất mà các đối tượng thuê cũng tại phường Bùi Thị Xuân, TP Quy Nhơn, thu giữ 350 bao hóa chất (loại 25kg/bao), 98 phi loại 200 lít, 84 can loại 30 lít… Tại 3 địa điểm nêu trên, cơ quan Công an đã thu giữ tổng khối lượng khoảng 30 tấn tiền chất, hóa chất. Theo đánh giá, với số lượng hóa chất, tiền chất này, các đối tượng có thể sản xuất hàng tấn ma túy “đá”.