Chợ phao im ắng nhưng cần vẫn có

Sáng 16/6, “đại bản doanh phao thi” khu vực Đại học Bách khoa Hà Nội nhộn nhịp bởi nhiều sinh viên đến đóng luận văn, khóa luận. Trong vai một người đi tìm mua phao thi giúp cháu, tôi dừng lại ở quán tạp phẩm ở đầu phố Tạ Quang Bửu.

Tôi hỏi: “Bác bán phao thi môn Toán, khối B không?”. “Toán có đồ thị, hình vẽ loằng ngoằng nên in bản to, bản nhỏ không đọc được. Chỉ khối C là đồng bộ in nhỏ”, bà bán hàng xòe tay giải thích kích cỡ bộ phao Toán. Sau vài lời thoại, bà bán hàng khuất nhanh trong con ngõ nhỏ. Cuốn phao Toán photo nhòe nhoẹt, dày khoảng 2 cm, rộng khoảng 13 cm được bà chủ ra giá 90.000 đồng một bộ.

Ở một cửa hàng photo, trên phố Trần Đại Nghĩa (cạnh trường Đại học Bách Khoa), sau ánh nhìn ngờ vực của chủ quán, chúng tôi bị hét giá phao khối C 450.000 đồng 3 môn Văn, Sử , Địa. “Mua một bộ 150.000 đồng một bộ, hơn 400 trang phải cày mặt ra để đánh máy. Lấy 150.000 đồng một bộ mới có tiền giấy, chưa đủ công. Nếu lấy cả 3 bộ, em bớt còn 400.000 đồng”, chủ quán phát giá.

"Phao ở đây là bản đánh máy, không phải bản photo nên không lo nhòe chữ”, chủ quán cho biết. Tôi hỏi: “Mua giờ thì bao giờ có hàng”? Chủ quán đáp: “Mua thì chỉ chạy máy mấy chục phút là có ngay, lấy số lượng bao nhiêu cũng được. Giờ chúng tôi không in sẵn nữa vì không ai mua, vừa tốn tiền giấy lại dễ bị công an tóm”.

Vừa nói, chủ quán vừa mở máy tính, phóng to cho tôi xem các file phao thi được soạn sẵn rồi in thử một trang cho tôi xem. Theo quan sát của chúng tôi, so với một số bộ phao khác, bản in thử này khá sắc nét.

“Chị xem đi, đánh máy rất cẩn thận, không có lỗi. Bộ đề Sử này soạn từ năm ngoái đến nay, theo bộ đề bộ đề. Các câu hỏi đều được mở ngoặc và ghi số trang để thí sinh dễ tìm”, chủ quán dẫn giải.

Theo Cục Khảo thí và Kiểm định Chất lượng Giáo dục - Bộ GD&ĐT, thí sinh đăng ký dự kỳ thi THPT quốc gia năm 2015 là hơn 1 triệu em. Trong đó, tổng số thí sinh dự thi chỉ để xét tốt nghiệp THPT là 279.001 em. Tổng số thí sinh thi với 2 mục đích (vừa xét tốt nghiệp THPT vừa xét tuyển vào đại học và cao đẳng là 592.934 em).

Thị trường phao thi vẫn luôn hoạt động vào các kỳ thi tốt nghiệp và đại học. Dù cơ quan chức năng vào cuộc cũng đã hạn chế được phần nào, nhưng nếu người mua có nhu cầu thì người bán vẫn sẵn sàng đáp ứng. Thậm chí, nhiều cửa hàng có nhiều “mánh” để duy trì hoạt động bất hợp pháp này.

Anh Nguyễn Khắc Hưng, chủ một cửa hàng photo ở gần Đại học Ngoại Thương (Hà Nội) cho biết: Nhiều người đến hỏi mua phao thi nhưng tốn công nên tôi không làm. Một số cửa hàng lấy cớ là “phao thi đỗ 90%”, “phao thi của giảng viên trường xyz”… để bán giá hàng triệu đồng một bộ, nhưng thực chất không có gì khác biệt. Vì thế, thí sinh không nên cả tin kẻo mất tiền oan.

“Ngoài ra, cũng có một số người hỏi mua phao thi theo kiểu thi mới của Đại học Quốc gia Hà Nội vừa qua nhưng khu vực này nhiều người không làm”, anh Hưng cho biết.

Theo Trưởng phòng Hành chính tổng hợp (Đại học Sư phạm Hà Nội), rất nhiều học sinh có tâm lý sử dụng phao thi khối C. Đặc biệt, khi thị trường công nghệ ngày càng cao, việc phát hiện ra càng khó nên nhà trường phải tập huấn kĩ trước kì thi. Giám thị phát hiện thấy trường hợp nghi vấn, cần theo dõi thái độ làm bài của thí sinh và xử lý vào cuối giờ thi để tránh ảnh hưởng thí sinh khác.

Ông Nguyễn Kim Sơn, Phó Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng, với kiểu thi đánh giá năng lực như thời gian vừa qua, người sử dụng phao không có “cửa”. Đây là phương thức mỗi thí sinh một bài thi duy nhất trong một buổi, kiến thức tổng hợp, làm trên máy tính, thí sinh làm và biết kết quả ngay. Vì thế, trong kỳ thi này đã không phát hiện những hiện tượng tiêu cực trong thi cử: Không có phao thi, không mang tài liệu.