Khi chưa hiểu con đường trung đạo, con người thường hay bị dính mắc vào hai thái cực của thế giới nhị nguyên: Được hay mất, có hay không, tôn giáo hay không tôn giáo, tri thức hay không tri thức, chính hay tà, yêu hận, thắng thua, đẹp xấu, ngon dở, giàu nghèo, sang hèn, tốt xấu, đúng sai, phải trái, thượng hạ, nam nữ, trắng đen... Do vậy không tránh khỏi sống trong đau khổ và thường xuyên làm khổ chính mình, khổ người và khổ các loài vật khác.
 |
Ảnh minh họa.
|
Người thường tư duy và hiểu rõ con đường trung đạo, luôn quán xét mọi việc dưới con mắt trí tuệ: "Những việc này có làm khổ mình, khổ người và khổ các loài vật hay không?". Nếu có thì không nói và không làm, nếu không thì nói và làm. Người sống theo con đường trung đạo là người có trí tuệ. Đức Phật đã nói: "Ở đâu có trí tuệ, ở đó có đạo đức, ở đâu có đạo đức, ở đó có trí tuệ".
Chỉ khi có chánh tư duy như vậy, con người mới biết sống đem niềm vui và hạnh phúc cho chính mình, mọi người và muôn loài vạn vật khác được.