Chết rồi thì sao mà ăn được?
“Tôi cho rằng việc cúng cơm hay là làm giỗ của các gia đình hiện nay cũng chỉ là nhằm tưởng nhớ và sự thành tâm của người còn sống đối với người mất. Chứ chết rồi thì sao mà ăn được? Chúng ta vẫn thấy thức ăn cúng xong vẫn còn đó thì người mất đã ăn cái gì?” Anh Hoàng Trọng Tín (quận Bình Thạnh) tâm sự
 |
| Với người đã mất nếu làm mâm cơm cúng, họ có thọ hưởng được hay không? |
Trái với quan điểm của anh Tín, chị Nguyễn Thị Xuân (quận Gò Vấp) lại cho rằng: “Người mất thì vong hồn của họ vẫn còn, họ vẫn biết đến việc ăn uống, họ ăn hương hoa… Chứ không thể nói là họ không ăn gì cả.”
Còn chị Diệu Thanh (Đồng Nai) thì băn khoăn việc có nên cúng cơm sau 49 ngày hay không?: “Mẹ mất được 5 tuần, em gái nói rằng sau 49 ngày (chung thất) sẽ không cúng cơm nữa. Vì theo kinh Địa Tạng, sau 7 tuần thì thần thức của hương linh sẽ theo nghiệp mà thọ sanh. Vậy có nên cúng cơm nữa không?...
Nếu làm quỷ thần vẫn thọ nhận cơm cúng
Trao đổi về điều này, thầy Thích Phước Thái cho rằng: “Theo tinh thần của kinh Địa Tạng và quan điểm Phật giáo Bắc truyền, một người khi mất đi, thần thức của họ (thân trung ấm) hầu hết đều phải trải qua giai đoạn trung gian thường là khoảng 49 ngày để tìm cảnh giới tái sanh.
Trong thời gian thọ thân trung ấm, hương linh vẫn thọ dụng được tất cả những vật phẩm mà thân nhân dâng cúng (thường là cơm, nước, hương, hoa) nhưng chỉ hưởng mùi vị của thức ăn mà thôi. Vì thế, thân trung ấm còn được gọi là hương ấm (thọ dụng mùi hương của thực phẩm).
Cho nên trong vòng 49 ngày, thân nhân cần dâng cúng cơm nước hàng ngày cho người chết để họ được no đủ, đặc biệt vào những ngày tuần thất thường cúng kính trang trọng hơn (như đến chùa hoặc thỉnh chư Tăng về nhà làm lễ cầu siêu cho người quá vãng).
 |
| Chúng ta là người trần mắt thịt nên không thể biết được thân nhân sau khi chết tái sanh về đâu. Trong khi loài quỷ thần vẫn hưởng được đồ cúng vì thế việc dâng cơm nước vẫn nên thực hiện |
Sau 49 ngày, khi thần thức tìm được cảnh giới tái sanh, thường thì họ sanh về một trong sáu cõi của lục đạo (trời, a tu la, người, súc sanh, ngạ quỷ, địa ngục) và từ đây, sự thọ dụng của họ có khác biệt.
Ví dụ như, nếu thần thức sanh vào cõi trời thì họ sẽ không ăn thực phẩm của cõi người vì thực phẩm ở cõi trời thượng vị hơn rất nhiều lần. Hoặc nếu họ đọa vào địa ngục thì cũng không thể thọ dụng được thực phẩm của loài người vì bị hành hạ, phải ăn hòn sắt nóng, uống nước đồng sôi, chịu nhiều đau khổ cùng cực v.v…
Duy chỉ có các chúng sanh trong loài quỷ thần thì vẫn có thể "ăn" được những phẩm vật do thân nhân dâng cúng.
Ngoài ra việc làm cỗ dâng cúng cha mẹ, ông bà, tô tiên đã khuất của người Việt còn nhằm thể hiện tấm lòng thành của con cháu đối với người đã khuất. Do đó, để tưởng niệm người thân. Chính vì thế cứ vào các ngày giỗ hoặc lễ Tết thì các gia đình thường làm mâm cơm cùng hoa trái để cúng kính ông bà và tổ tiên.
Bên cạnh đó chúng ta là người trần mắt thịt nên không thể biết được thân nhân của mình sau khi chết tái sanh về đâu. Trong khi loài quỷ thần vẫn hưởng được đồ cúng vì thế việc dâng cơm nước vẫn nên thực hiện.
Những gia đình nào có người thân mất thì trong 49 ngày nên cúng cơm hằng ngày, còn vào các ngày lễ tiếp theo như tiểu tường, đại tường hay ngày kỵ giỗ hàng năm thì thân nhân cần phải làm mâm cơm cúng giỗ. Có điều không nên quá câu nệ vào hình thức.
|
Cách làm mâm cơm cúng vong
|
|
Nghi cúng cơm nầy truyền thừa trong dân gian, do ông bà từ ngày xưa bày ra. Đây là một tập tục có từ ngàn xưa.
Khi cúng để 3 chén cơm, một chén chính giữa phải đầy cơm và 2 chén 2 bên thì lưng. Chén cơm và đôi đủa ở giữa là để cúng cho hương linh mới chết, còn 2 chén và 2 chiếc đủa 2 bên là để cúng cho 2 bên vai giác, tức là tả mạng thần quang và hữu mạng thần quang.
Thường là để cúng 3 chén, 6 chén hoặc 9 chén, chớ để 5 chén là sai. Lý do để 2 chiếc đủa 2 bên, ý nói rằng, ma cũ thường ăn hiếp ma mới, nên chỉ để một chiếc mà không để nguyên đôi. Nếu để nguyên đôi, thì hương linh mới chết đó khó có thể ăn được trọn vẹn, mà bị các cô hồn giành giựt ăn hết vậy.
Cách thức cúng cơm nầy không phải là nghi thức của Phật giáo, mà là theo tục lệ tín ngưỡng nhân gian ngày xưa bày nay làm lại mà thôi.
|
Hoài Lương (tổng hợp)
[links()]