Khả năng chiến đấu của Quân đội Ukraine từ khi kết thúc chiến dịch phản công mùa hè năm 2023 ở Zaporozhye tới nay ngày càng lao dốc; họ cũng đã phát động một số cuộc phản công quy mô lớn nhằm vượt sông Dnieper ở khu vực Kherson với vô số trận đánh nhỏ, nhưng đều thất bại.Từ các trận tấn công và phòng thủ ở sân bay Antonov cho đến các trận phản công Izyum và Kherson vào năm 2022, không khó nhận thấy Quân đội Ukraine rất giỏi nắm bắt cơ hội chiến đấu và rất dám tập trung lực lượng đánh những trận lớn, đặc biệt là trận phản công Izyum và cuộc tấn công chớp nhoáng ở Kharkov, có thể đáng được ghi vào sách giáo khoa chiến thuật.Nhưng dù vậy, tình hình ở Ukraine cuối cùng cũng rơi vào tình trạng như ngày nay. Để phân tích nguyên nhân đằng sau nó, chúng ta vẫn phải xem lại những thay đổi trong chiến lược phản công của Quân đội Ukraine và những quyết định phiêu lưu của họ trong hai năm qua.Khi nói đến chiến lược tấn công của Quân đội Ukraine, điều đầu tiên mà ai cũng có thể nghĩ đến phải là một từ “phòng thủ”. Quả thực, do những bất lợi về chất lượng quân số, vũ khí, đạn dược và hỏa lực yểm trợ… Quân đội Ukraine thường lựa chọn sử dụng chiến thuật phòng thủ, đó cũng là lẽ đương nhiên. Chiến thuật phòng ngự của Ukraine thường sử dụng pháo binh, UAV FPV và mìn, để làm cùn mũi nhọn tấn công của Quân đội Nga. Tuy nhiên, đó chỉ là cách phòng thủ đơn giản, nên dù sớm hay muộn, do quân Nga có lợi thế cơ động cao, nên quân Ukraine sẽ khó giành được chiến thắng trên chiến trường.Vì vậy, sau khi Quân đội Ukraine thất bại nặng nề ở đầu cuộc chiến, họ đã tìm mọi cách phản công. Cuộc phản công sôi động nhất là cuộc hành quân ở phía đông tỉnh Kharkov, được coi là chiến dịch phản công “mẫu mực” nhất trong cuộc xung đột Nga-Ukraine. Tuy nhiên khi đó, Ukraine cũng có những lợi thế nhất định.So với Quân đội Nga đang tấn công Donetsk, chạy đua ở Kherson và Zaporozhye, sức mạnh của Quân đội Nga ở phía đông tỉnh Kharkov là yếu hơn, do quân số ít, lại phải duy trì một mặt trận khá dài. Kết quả là Ukraine bất ngờ tập trung hàng chục nghìn quân để phản công, nên dễ dàng đánh bật quân Nga ra khỏi Izyum, thậm chí còn suýt tiến tới Lugansk Oblast trong một lượt.Sở dĩ chiến dịch phản công này diễn ra thuận lợi, không chỉ vì Quân đội Ukraine đã nắm bắt được những sơ hở phòng thủ yếu kém của Quân đội Nga ở cấp độ chiến lược; mà quan trọng hơn, đó là Quân đội Ukraine biết rất rõ cách đạt được điều đó và đã chiếm được mục tiêu hoàn toàn có lợi cho họ. Tuy nhiên trong các chiến dịch vượt sông Dnieper ở Kherson và chiến dịch tấn công chớp nhoáng vào Kursk, Quân đội Ukraine bị thất bại nặng nề. Trước tiên hãy nói về chiến dịch vượt sông ở Kherson, nếu cuộc tấn công tái chiếm thành phố Kherson vào tháng 11/2022 là một thắng lợi, thì chiến dịch vượt sông Dnieper lại là chiến dịch phiêu lưu quân sự.Sau khi thất bại trong chiến dịch phản công mùa hè ở Zaporozhye, vào mùa thu đông năm 2023, Quân đội Ukraine tập hợp 18.000 quân của 6 lữ đoàn (chủ yếu là lực lượng thủy quân lục chiến), với ý định vượt sông Dnieper rộng lớn về phía bờ nam do Nga kiểm soát, trong khi điều kiện vượt sông chưa được chuẩn bị đầy đủ, tuyến tiếp tế hậu cần chưa được thiết lập và thiếu hụt.Đây là lần đầu tiên Quân đội Ukraine mắc sai lầm lớn trong chiến lược tấn công và công tác chuẩn bị chiến đấu, kết quả thật thảm hại khi 18.000 quân dựa vào hỏa lực pháo binh và chiến thuật vượt sông bằng thuyền máy nhỏ, đỏ bộ lên các bãi bồi ven sông và chỉ chiếm được một ngôi làng nhỏ Krynki ở ven sông.Ngay cả lực lượng pháo binh quý giá cũng bị tổn thất nặng nề trong cuộc tấn công này. Cuối cùng, 6 lữ đoàn của Quân đội Ukraine gần như mất hoàn toàn hiệu quả chiến đấu, điều này trực tiếp khiến Quân đội Ukraine ở Avdiivka phải bỏ pháo đài chủ chốt, do không đủ quân dự bị và đạn pháo.Sự sụp đổ của pháo đài Avdiivka sau đó gây ra hàng loạt thảm họa theo kiểu sụp đổ dây chuyền, khiến quân Ukraine trên hướng Pokrovsk-Kurakhove vẫn chưa có cơ hội tập hợp đủ quân, để củng cố lại tuyến phòng thủ. Kế hoạch vượt sông Dnieper ở Kherson, được cho là cố vấn Anh giúp xây dựng. Ngoài cuộc phản công Kherson, chiến dịch tấn công chớp nhoáng Kursk cũng là một thất bại lớn của Quân đội Ukraine. Sau ba tháng giao tranh ác liệt, hơn 30.000 quân và 10 lữ đoàn Ukraine đã bị tàn phế hoàn toàn và không bao giờ có thể hồi phục.Theo các chuyên gia quân sự, tuyến phòng thủ ở nam Donetsk cấp bách nhất, nhưng Quân đội Ukraine chỉ có 11 lữ đoàn. Sự phát triển của tình hình ở miền đông Ukraine cho đến ngày nay không thể tách rời khỏi những quyết định phiêu lưu của Quân đội Ukraine trong 2 năm qua. Tuy biết là phiêu lưu, nhưng Quân đội Ukraine vẫn phải tổ chức phản công. Hiện Quân đội Ukraine chiến đấu dựa vào viện trợ nước ngoài. Vũ khí và đạn dược của họ hoàn toàn dựa vào sự hỗ trợ từ phe phương Tây, và ngành công nghiệp quốc phòng của họ không có khả năng sản xuất vũ khí đủ cung cấp cho mặt trận. Nếu chỉ lo phòng thủ, sẽ dễ khiến phương Tây mất niềm tin vào việc hỗ trợ.Vì vậy, Quân đội Ukraine thực sự bất lực. Sức mạnh của Quân đội Nga ngày càng gia tăng. Mỗi lần Quân đội Ukraine muốn chủ động đạt được kết quả đều phải trả giá đắt hơn. Phân tích cuối cùng, đó vẫn là khoảng cách về sức mạnh toàn diện giữa Nga- Ukraine vẫn là quá lớn. (Nguồn ảnh: Topwar, TASS, Sputnik, Kyiv Independent, CNN).
Khả năng chiến đấu của Quân đội Ukraine từ khi kết thúc chiến dịch phản công mùa hè năm 2023 ở Zaporozhye tới nay ngày càng lao dốc; họ cũng đã phát động một số cuộc phản công quy mô lớn nhằm vượt sông Dnieper ở khu vực Kherson với vô số trận đánh nhỏ, nhưng đều thất bại.
Từ các trận tấn công và phòng thủ ở sân bay Antonov cho đến các trận phản công Izyum và Kherson vào năm 2022, không khó nhận thấy Quân đội Ukraine rất giỏi nắm bắt cơ hội chiến đấu và rất dám tập trung lực lượng đánh những trận lớn, đặc biệt là trận phản công Izyum và cuộc tấn công chớp nhoáng ở Kharkov, có thể đáng được ghi vào sách giáo khoa chiến thuật.
Nhưng dù vậy, tình hình ở Ukraine cuối cùng cũng rơi vào tình trạng như ngày nay. Để phân tích nguyên nhân đằng sau nó, chúng ta vẫn phải xem lại những thay đổi trong chiến lược phản công của Quân đội Ukraine và những quyết định phiêu lưu của họ trong hai năm qua.
Khi nói đến chiến lược tấn công của Quân đội Ukraine, điều đầu tiên mà ai cũng có thể nghĩ đến phải là một từ “phòng thủ”. Quả thực, do những bất lợi về chất lượng quân số, vũ khí, đạn dược và hỏa lực yểm trợ… Quân đội Ukraine thường lựa chọn sử dụng chiến thuật phòng thủ, đó cũng là lẽ đương nhiên.
Chiến thuật phòng ngự của Ukraine thường sử dụng pháo binh, UAV FPV và mìn, để làm cùn mũi nhọn tấn công của Quân đội Nga. Tuy nhiên, đó chỉ là cách phòng thủ đơn giản, nên dù sớm hay muộn, do quân Nga có lợi thế cơ động cao, nên quân Ukraine sẽ khó giành được chiến thắng trên chiến trường.
Vì vậy, sau khi Quân đội Ukraine thất bại nặng nề ở đầu cuộc chiến, họ đã tìm mọi cách phản công. Cuộc phản công sôi động nhất là cuộc hành quân ở phía đông tỉnh Kharkov, được coi là chiến dịch phản công “mẫu mực” nhất trong cuộc xung đột Nga-Ukraine. Tuy nhiên khi đó, Ukraine cũng có những lợi thế nhất định.
So với Quân đội Nga đang tấn công Donetsk, chạy đua ở Kherson và Zaporozhye, sức mạnh của Quân đội Nga ở phía đông tỉnh Kharkov là yếu hơn, do quân số ít, lại phải duy trì một mặt trận khá dài. Kết quả là Ukraine bất ngờ tập trung hàng chục nghìn quân để phản công, nên dễ dàng đánh bật quân Nga ra khỏi Izyum, thậm chí còn suýt tiến tới Lugansk Oblast trong một lượt.
Sở dĩ chiến dịch phản công này diễn ra thuận lợi, không chỉ vì Quân đội Ukraine đã nắm bắt được những sơ hở phòng thủ yếu kém của Quân đội Nga ở cấp độ chiến lược; mà quan trọng hơn, đó là Quân đội Ukraine biết rất rõ cách đạt được điều đó và đã chiếm được mục tiêu hoàn toàn có lợi cho họ.
Tuy nhiên trong các chiến dịch vượt sông Dnieper ở Kherson và chiến dịch tấn công chớp nhoáng vào Kursk, Quân đội Ukraine bị thất bại nặng nề. Trước tiên hãy nói về chiến dịch vượt sông ở Kherson, nếu cuộc tấn công tái chiếm thành phố Kherson vào tháng 11/2022 là một thắng lợi, thì chiến dịch vượt sông Dnieper lại là chiến dịch phiêu lưu quân sự.
Sau khi thất bại trong chiến dịch phản công mùa hè ở Zaporozhye, vào mùa thu đông năm 2023, Quân đội Ukraine tập hợp 18.000 quân của 6 lữ đoàn (chủ yếu là lực lượng thủy quân lục chiến), với ý định vượt sông Dnieper rộng lớn về phía bờ nam do Nga kiểm soát, trong khi điều kiện vượt sông chưa được chuẩn bị đầy đủ, tuyến tiếp tế hậu cần chưa được thiết lập và thiếu hụt.
Đây là lần đầu tiên Quân đội Ukraine mắc sai lầm lớn trong chiến lược tấn công và công tác chuẩn bị chiến đấu, kết quả thật thảm hại khi 18.000 quân dựa vào hỏa lực pháo binh và chiến thuật vượt sông bằng thuyền máy nhỏ, đỏ bộ lên các bãi bồi ven sông và chỉ chiếm được một ngôi làng nhỏ Krynki ở ven sông.
Ngay cả lực lượng pháo binh quý giá cũng bị tổn thất nặng nề trong cuộc tấn công này. Cuối cùng, 6 lữ đoàn của Quân đội Ukraine gần như mất hoàn toàn hiệu quả chiến đấu, điều này trực tiếp khiến Quân đội Ukraine ở Avdiivka phải bỏ pháo đài chủ chốt, do không đủ quân dự bị và đạn pháo.
Sự sụp đổ của pháo đài Avdiivka sau đó gây ra hàng loạt thảm họa theo kiểu sụp đổ dây chuyền, khiến quân Ukraine trên hướng Pokrovsk-Kurakhove vẫn chưa có cơ hội tập hợp đủ quân, để củng cố lại tuyến phòng thủ. Kế hoạch vượt sông Dnieper ở Kherson, được cho là cố vấn Anh giúp xây dựng.
Ngoài cuộc phản công Kherson, chiến dịch tấn công chớp nhoáng Kursk cũng là một thất bại lớn của Quân đội Ukraine. Sau ba tháng giao tranh ác liệt, hơn 30.000 quân và 10 lữ đoàn Ukraine đã bị tàn phế hoàn toàn và không bao giờ có thể hồi phục.
Theo các chuyên gia quân sự, tuyến phòng thủ ở nam Donetsk cấp bách nhất, nhưng Quân đội Ukraine chỉ có 11 lữ đoàn. Sự phát triển của tình hình ở miền đông Ukraine cho đến ngày nay không thể tách rời khỏi những quyết định phiêu lưu của Quân đội Ukraine trong 2 năm qua. Tuy biết là phiêu lưu, nhưng Quân đội Ukraine vẫn phải tổ chức phản công.
Hiện Quân đội Ukraine chiến đấu dựa vào viện trợ nước ngoài. Vũ khí và đạn dược của họ hoàn toàn dựa vào sự hỗ trợ từ phe phương Tây, và ngành công nghiệp quốc phòng của họ không có khả năng sản xuất vũ khí đủ cung cấp cho mặt trận. Nếu chỉ lo phòng thủ, sẽ dễ khiến phương Tây mất niềm tin vào việc hỗ trợ.
Vì vậy, Quân đội Ukraine thực sự bất lực. Sức mạnh của Quân đội Nga ngày càng gia tăng. Mỗi lần Quân đội Ukraine muốn chủ động đạt được kết quả đều phải trả giá đắt hơn. Phân tích cuối cùng, đó vẫn là khoảng cách về sức mạnh toàn diện giữa Nga- Ukraine vẫn là quá lớn. (Nguồn ảnh: Topwar, TASS, Sputnik, Kyiv Independent, CNN).