Thỏa thuận TPP: Mỹ không để TQ "viết luật chơi mậu dịch”

Thỏa thuận TPP, thỏa thuận mậu dịch lớn nhất trong nhiều thập niên qua, đã đạt được trong hôm 5/10, đánh dấu sự kết thúc của quá trình đàm phán kéo dài nhiều năm.

Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) được hoàn tất tại thành phố Atlanta (bang Georgia,miền nam nước Mỹ) là kết quả của bảy năm đàm phán gây nhiều tranh cãi về những rào cản thương mại đối với nông nghiệp và những sản phẩm làm từ sữa, xe hơi mới, những công nghệ mới nhất, các loại thuốc tiên tiến và nhiều các sản phẩm khác, cùng với những quy định về môi trường và lao động.

Theo BBC, TPP chi phối khoảng 40% nền kinh tế thế giới và được ký kết sau năm ngày đàm phán ở thành phố Atlanta.

Hoàn tất thỏa thuận TPP là một thắng lợi chính sách ngoại giao đối với Tổng thống Obama, mặc dù việc Quốc hội Mỹ phê chuẩn thỏa thuận này vẫn còn chưa chắc chắn và các nhà lập pháp chắc chắn sẽ không xem xét thỏa thuận này ngay trong năm nay.

Tổng thống Mỹ Barack Obama nói: “Thỏa thuận này (TPP) tạo sân chơi công bằng cho nông dân, chủ trang trại... và các nhà sản xuất bằng cách loại bỏ hơn 18.000 loại thuế mà các nước đánh vào những sản phẩm của chúng ta". Mặc dù Trung Quốc không tham gia đàm phán TPP, nhưng ông Obama vẫn tuyên bố: “Chúng ta không thể để cho các quốc gia như Trung Quốc viết ra luật lệ của nền kinh tế toàn cầu. Chúng ta nên viết ra luật lệ, mở thị trường mới cho sản phẩm của Mỹ trong khi thiết lập các tiêu chuẩn cao để bảo vệ cho người lao động và giữ gìn môi trường”.

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe nói với các phóng viên thỏa thuận TPP là “quan trọng không chỉ đối với Nhật Bản mà còn cho tương lai của khu vực Châu Á-Thái Bình Dương".

Phòng Thương mại Mỹ tại Hà Nội (AmCham Hanoi) tuyên bố: "Thỏa thuận này sẽ khiến lĩnh vực tư nhân được tiếp cận nhiều hơn tới các thị trường chủ chốt, thúc đẩy cạnh tranh, thu hút thêm đầu tư nước ngoài và giúp thiết lập hạ tầng cung ứng then chốt. Qua đó tạo ra những cơ hội to lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam, đem lại công ăn việc làm và thu nhập tốt hơn cho người lao động Việt Nam”.

Tuy nhiên, theo VOA, một nhà lập pháp chủ chốt trong đảng Cộng hòa là Hạ nghị sĩ Paul Ryan (ứng viên tranh chức Phó Tổng thống Mỹ hồi năm 2012), tỏ ra thận trọng: "Một Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương thành công có nghĩa là ảnh hưởng của Mỹ sẽ lớn hơn trên thế giới và có thêm việc làm tốt ở nội địa, nhưng chỉ có một thỏa thuận tốt, một thỏa thuận đáp ứng những nguyên tắc của Quốc hội trong đạo luật vừa ban hành về quyền xúc tiến thương mại, mới có thể được thông qua tại Hạ viện Mỹ. Tôi chưa vội phán xét cho tới khi nào có thể xem văn bản cuối cùng và tham khảo ý kiến với các đồng nghiệp cũng như các cử tri của tôi”.

Để có hiệu lực, TPP còn cần phải nhận được sự phê chuẩn của cơ quan lập pháp của 12 quốc gia tham gia ký kết. Tại Mỹ, việc phê chuẩn TPP có thể gặp rắc rối vì cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2016 sắp tới. Có thể mãi đến năm 2017, Quốc hội Mỹ mới xem xét TPP, khi một vị tổng thống mới lên nhậm chức.