Nga bất ngờ “cảnh cáo” Tổng thống Syria

Đại sứ Nga tại Liên hợp quốc Vitaly Churkin ngày 18/2 phát biểu, Moscow đã giúp chính quyền Damascus thay đổi cục diện chiến trường ở Syria và giờ là lúc Tổng thống Syria Bashar al-Assad cần đi theo những định hướng của Nga và thể hiện cam kết về đàm phán hòa bình. Ông Churkin cho biết, Nga hướng đến một giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột Syria; việc giành quyền kiểm soát toàn bộ lãnh thổ đất nước (mà ông Assad tuyên bố) sẽ là điều vô ích, chỉ làm cho xung đột thêm dai dẳng mà thôi.

Trả lời câu hỏi của phóng viên tờ Kommersant về bình luận mới đây của Tổng thống Assad, Đại sứ Nga nói: “Nga đã bỏ rất nhiều nguồn lực thực chất vào cuộc khủng hoảng này, trên tất cả các mặt chính trị, ngoại giao và giờ là cả quân sự. Vì thế đương nhiên chúng tôi muốn Tổng thống Assad hiểu điều đó. Tôi có nghe nhà lãnh đạo Syria phát biểu trên truyền hình… Dĩ nhiên những ngôn từ đó không đồng điệu với một lệnh ngừng bắn, chấm dứt thù địch đối đầu trong tương lai. Các nỗ lực đang được thực hiện theo hướng này”.

Trong một cục diện như vậy, dư luận không nên bị chi phối bởi những gì Tổng thống Assad nói, mà là điều cuối cùng ông ấy sẽ làm – quan chức Nga bình luận. Ông Churkin phân tích: “Nếu chính quyền Syria đi theo vai trò dẫn dắt của Nga về một giải pháp hòa bình, họ sẽ có cơ hội thoát ra khỏi khủng hoảng và vẫn giữ được phẩm giá. Thế nhưng nếu theo một cách thức nào đó đi lệch đường, và lần này cũng là quan điểm riêng của cá nhân tôi, thì họ sẽ đối mặt với một tình huống rất khó khăn. Nguyên do là bởi, bất kể tiềm lực của quân đội Syria đến đâu, thì chính không quân Nga mới là nhân tố giúp đánh lui quân đối lập khỏi Damascus. Nếu họ giữ quan điểm là không cần ngừng bắn, phải tiếp tục đánh chiếm cho đến thắng lợi cuối cùng, thì xung đột còn tiếp diễn trong thời gian rất dài. Thật khủng khiếp để mường tượng ra kịch bản đó”.

Phát biểu của Đại sứ Nga là dấu hiệu đầu tiên cho thấy có vết nứt trong liên minh Nga-Syria kể từ khi Moscow mở chiến dịch không kích tại quốc gia Trung Đông này hồi tháng 9/2015. Thông qua các đòn không kích dồn dập, không quân Nga đã giúp các lực lượng trung thành với Tổng thống Assad từ chỗ đứng trên bờ sụp đổ chuyển sang thắng thế trên chiến trường, khiến các nỗ lực của Mỹ và các đồng minh tại khu vực muốn loại trừ ông đi vào ngõ cụt. Giới ngoại giao phương Tây hối thúc và hy vọng Nga sẽ sử dụng ảnh hưởng để thuyết phục ông Assad khởi động đối thoại với các nhóm đối lập và cuối cùng là thoái lui khỏi chính trường. Thế nhưng thông tin không chính thức cho thấy, nhà lãnh đạo Syria từ chối đối thoại với các thủ lĩnh đối lập.

Trong bài trả lời phỏng vấn, ông Churkin cũng khẳng định không thể áp đặt vùng cấm bay ở Syria. “Quá muộn để nói về điều này. Khi mà máy bay của các bên đều tham chiến và ném bom, thì vùng cấm bay không phải là thứ đưa ra bàn buận… Người Mỹ khơi mào ném bom (Syria) đầu tiên, giờ không quân Nga cũng hoạt động ở đó. Ai đó có thể nghĩ rằng trong tiến trình thực thi thỏa thuận ngừng bắn thì có thể xuất hiện đề xuất không sử dụng không phận. Nhưng đó chỉ là về lý thuyết mà thôi”, Đại sứ Churkin nói.