Thủ tướng Hy Lạp Alexis Tsipras cho biết ông sẵn sàng quay trở lại bàn đàm phán sau khi 61,3 % cử tri chống lại việc Hy Lạp chấp nhận thêm các biện pháp “thắt lưng buộc bụng” để đổi lấy những khoản vay cứu nguy tài chính mới.
Tuy nhiên, một số đối tác của Hy Lạp trong Khu vực đồng euro (Eurozone) không hài lòng với kết quả này. Một số nhà lãnh đạo Châu Âu đã cảnh báo rằng bỏ phiếu chống cũng đồng nghĩa với quyết định Hy Lạp rời Eurozone.
 |
| Phó Thủ tướng và Bộ trưởng Kinh tế Đức Sigmar Gabriel: Ông Tsipras đã "chặt cây cầu cuối cùng mà qua đó Châu Âu và Hy Lạp có thể tiến tới một thỏa hiệp''. |
Một phát ngôn viên của Thủ tướng Đức Angela Merkel hôm Thứ Hai (6/7) nói: "Với quyết định ngày hôm qua của người dân Hy Lạp, không có cơ sở để tiến hành đàm phán về một chương trình viện trợ mới”.
Phó Thủ tướng và Bộ trưởng Kinh tế Đức Sigmar Gabriel nói với nhật báo Tagesspiegel rằng ông Tsipras đã "chặt cây cầu cuối cùng mà qua đó Châu Âu và Hy Lạp có thể tiến tới một thỏa hiệp''.
Trong khi đó, Bộ trưởng Tài chính Pháp để ngỏ khả năng đàm phán thêm với Hy Lạp. Ông Michel Sapin cho biết các cuộc thảo luận với Hy Lạp không phải là "điều cấm kỵ", nhưng nói thêm Hy Lạp không có hy vọng hồi phục từ sự hỗn loạn tài chính của mình "trong những tháng và những năm tới" với nghĩa vụ trả nợ hiện tại của nước này.
Henrik Enderlein, nhà kinh tế hàng đầu của Đức, dự đoán Hy Lạp có nhiều phần chắc sẽ phải rời bỏ khu vực đồng euro với “xác suất 80%”. Ông nói rằng "tình huống này là cực kỳ nguy hiểm cho Khu vực đồng euro”.
Điều gì sẽ xảy ra với Hy Lạp?
BBC đưa ra ba tình huống, nhưng trọng tâm của mỗi tình huống này vẫn là điều gì sẽ xảy ra với các ngân hàng Hy Lạp và số tiền hỗ trợ khẩn cấp của Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB).
Tình huống 1: Hy Lạp phải rời Eurozone
Với nhiều người đây là khả năng dễ xảy ra nhất. Các bộ trưởng Đức cũng như lãnh đạo các nước Ý và Pháp đều coi cuộc bỏ phiếu chính là trưng cầu dân ý về việc Hy Lạp đi hay ở lại khu vực đồng euro.
Tình huống 2: Ngân hàng Hy Lạp sụp đổ
Chính phủ Hy Lạp hứa kết quả bỏ phiếu “không” sẽ khiến các ngân hàng mở lại vào hôm nay 7/7. Nhưng Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) khó có thể có đủ được số tiền mặt hỗ trợ khẩn cấp và sự tồn tại của các ngân hàng chỉ còn được tính bằng ngày.
Một lựa chọn khác cho các ngân hàng là hoạt động trở lại với một loại tiền tệ tương đương trước khi khôi phục tiền tệ cũ của Hy Lạp, đồng Drachma.
Tình huống 3: EU thông qua thỏa thuận và chặn đổ vỡ ngân hàng
Tình huống này có lẽ sẽ khó xảy ra, nhưng Thủ tướng Hy Lạp đã đưa ra chương trình khung cho thỏa thuận và những cải cách ông đã đồng ý chỉ vài ngày trước cuộc bỏ phiếu cũng không khác nhiều so với những gì các chủ nợ của Hy Lạp ở Eurozone và Quỹ tiền tệ Quốc tế (IMF) yêu cầu.
Quyết định từ chức của Bộ trưởng Tài chính Yanis Varoufakis, người đã đưa ra những lời lẽ đầy khiêu khích làm phật lòng các đồng nghiệp Eurozone cho thấy Thủ tướng Alexis Tsipras đang tìm hướng tiếp cận ngoại giao hơn.
Hy Lạp sẽ ra đi như thế nào?
Liệu Thủ tướng Alexis Tsipras có đạt được thỏa thuận với các chủ nợ?
Chưa có tiền lệ quốc gia nào rời khu vực các nước dùng đồng euro và không ai biết nó sẽ xảy ra như thế nào.
Rắc rối là ở chỗ, các ngân hàng đã phải chịu tổn thất. Hàng tỷ euro đã được rút ra khỏi các tài khoản tư nhân và doanh nghiệp và kiểm soát vốn khiến Hy Lạp không thể rút số lượng tiền mặt lớn.
Nhưng một vụ vỡ nợ hỗn độn có thể làm tổn hại lớn hơn cho nền kinh tế Hy Lạp.
Du lịch – một trong những nguồn thu lớn nhất của Hy Lạp – sẽ bị ảnh hưởng nặng nề như thêm một cú trời giáng vào nền kinh tế đã ốm yếu.
Nhiều nhà kinh tế tin rằng, đưa đồng Drachma trở lại có thể có lợi cho kinh tế, nhưng khó có thể nhìn thấy được bất kỳ điều gì tích cực trước mắt.
Liệu bất ổn có lan ra toàn Châu Âu?
Khủng hoảng nợ Hy Lạp được coi là mối đe dọa lớn nhất tới Khu vực đồng euro cho tới nay.
IMF đã cảnh báo rằng “nguy cơ và nhược điểm vẫn còn đó” và sự sụt giảm mạnh rộng rãi trên thị trường thế giới là điều có thể thấy trước.
Hy Lạp ra đi có thể khiến ECB mất 118 tỷ euro tiền cho các ngân hàng Hy Lạp vay nợ và 20 tỷ euro tiền mua trái phiếu của chính phủ Hy Lạp.
Nhưng còn có nguy hiểm lớn hơn cả thị trường. Một số chính phủ đang phải đối diện với các phong trào chống khối Châu Âu và lo lắng dõi theo những diễn biến tại Hy Lạp.
Thủ tướng Tây Ban Nha Mariano Rajoy nói hồi tuần trước rằng Hy Lạp rời khối tiền tệ euro có thể là “thông điệp tiêu cực rằng tư cách thành viên Khu vực đồng euro có thể đảo ngược”.