Liên hoan Ẩm thực Quảng Ninh năm 2023 hấp dẫn du khách. (Nguồn: Cổng Thông tin Điện tử tỉnh Quảng Ninh)
Ẩm thực Quảng Ninh được ví như di sản trong lòng di sản. Phát huy các tiềm năng về ẩm thực, nâng tầm các sản phẩm sẵn có và cho ra mắt nhiều sản phẩm du lịch ẩm thực mới, hấp dẫn, Quảng Ninh đã và đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu phát triển ẩm thực thành sản phẩm du lịch đặc sắc, hứa hẹn hình thành mô hình kinh tế đêm giàu tiềm năng.
Được ví với một Việt Nam thu nhỏ, Quảng Ninh có biển, có đồi núi và đồng bằng nên ẩm thực Quảng Ninh cũng phong phú và đa dạng bậc nhất cả nước.
Sự sáng tạo, lối sống phù hợp với điều kiện tự nhiên đã tạo cho ẩm thực Quảng Ninh có nét đặc trưng và mang bản sắc vùng miền.
Những người dân có cuộc sống gắn liền với biển thì phần lớn các món ăn sẽ được chế biến từ hải sản.
Tuy nhiên, mỗi địa phương lại có cách chế biến khác nhau tuy cùng một nguyên vật liệu. Ví dụ ở Quan Lạn, sá sùng chủ yếu được phơi khô trước khi chế biến nhưng đến với thành phố Móng Cái, ai cũng biết món sá sùng tươi tẩm bột chiên xù… Nói đến mực khô, người ta nghĩ ngay đến mực đảo Quan Lạn, mực đảo Cô Tô nhưng đến Hạ Long, nhất định phải ăn xôi chả mực, bún hải sản, bún cù kỳ…
Khu vực Bình Liêu, Ba Chẽ, Đầm Hà, Tiên Yên là những địa phương miền núi cao, đồng bào nơi đây đã tạo ra nét ẩm thực riêng gắn liền với thiên nhiên.
Đó là các món ăn được chế biến từ sản vật của sông suối như: cá suối cuốn lá lốt, ốc khe nấu bỗng; những món ăn khai thác từ rừng như chả lá lốt trứng kiến, trứng kiến xào ăn với xôi, canh rau ngót rừng của người dân tộc Tày, Sán Chỉ... Ngoài ra, còn có rượu ngô, rượu khoai, rượu men lá, rượu sim, rượu ba kích tím (Ba Chẽ, Tiên Yên) làm ngất ngây du khách.
Nói đến ẩm thực Quảng Ninh, không thể không nhắc tới các món được chế biến từ ngũ cốc, đặc biệt là các món bánh của các dân tộc như bánh gio Quảng Yên; bánh lá ngải các vùng Bình Liêu, Ba Chẽ, Hải Hà, Đầm Hà, Tiên Yên, Móng Cái; bánh tài lồng ệp của người Sán Dìu; bánh dày, bánh chưng gù dân tộc Tày, Sán Chỉ…
Mỗi vùng đất lại có những món ăn đặc trưng mà du khách khi ghé thăm đều muốn thưởng thức và mua về làm quà.
Dựa trên các thế mạnh về ẩm thực, những năm qua, nhiều địa phương trong tỉnh đã duy trì tổ chức các lễ hội ẩm thực, ngày hội văn hóa với tâm điểm là hoạt động trình diễn, trưng bày, giới thiệu và thưởng thức đặc sản vùng miền.
Có thể kể đến như Lễ hội Ẩm thực Vân Đồn với cuộc thi chế biến và thuyết trình các món ăn làm từ hàu, Hội thi Vua gà Tiên Yên giới thiệu các món ăn làm từ gà Tiên Yên; Cuộc thi xào phở trong khuôn khổ Hội Soóng Cọ (Bình Liêu), Ngày hội Văn hóa trà Đường Hoa (Hải Hà).
Giai đoạn hậu COVID-19, nhiều mô hình du lịch ẩm thực mới được phát triển tại Quảng Ninh, tập trung khai thác thế mạnh về ẩm thực để gia tăng sức hấp dẫn với du khách.
Du khách có đa dạng lựa chọn ẩm thực trên tàu nhà hàng tại Hạ Long. (Nguồn: Cổng Thông tin Điện tử tỉnh Quảng Ninh)
Đơn cử như mô hình tàu nhà hàng trên Vịnh Hạ Long. Đây là mô hình tàu tham quan Vịnh kết hợp với trải nghiệm ẩm thực cao cấp. Với sản phẩm này, du khách có thể lựa chọn buffet trên 100 món ăn, gọi món theo yêu cầu hoặc thưởng thức những món ăn được đầu bếp dụng tâm sáng tạo và chăm chút tới từng chi tiết trở thành tinh hoa nghệ thuật.
Các sản phẩm tàu nhà hàng là điểm sáng của du lịch Hạ Long, có thể kể đến những thương hiệu như Sea Octopus, Ambassador và mới nhất là Paradise Delight. Đây đều là những sản phẩm du lịch cao cấp, đáp ứng nhu cầu của dòng khách chi tiêu cao và đạt chất lượng phục vụ khách tham dự hội nghị, hội thảo.
Cùng với việc làm mới và nâng tầm các sản phẩm ẩm thực sẵn có, Quảng Ninh cũng duy trì tổ chức Liên hoan Ẩm thực Quảng Ninh, sự kiện văn hóa ẩm thực có quy mô toàn tỉnh và khu vực.
Năm 2023 là năm thứ 3 Liên hoan Ẩm thực Quảng Ninh được tổ chức, với quy mô 200 gian hàng. Liên hoan có nhiều hoạt động như Khai mạc sự kiện với chương trình nghệ thuật đặc sắc; các gian hàng giới thiệu ẩm thực, sản vật OCOP của tỉnh Quảng Ninh và các tỉnh, thành phố đại diện 3 miền Bắc-Trung-Nam.
Tại Liên hoan, các đầu bếp, nghệ nhân trình diễn chế biến ẩm thực, pha chế cocktail bằng sản phẩm của Quảng Ninh như rượu ba kích, rượu mơ, rượu sim...; quảng bá sản phẩm du lịch, chương trình kích cầu du lịch đặc sắc, hấp dẫn; biểu diễn văn hóa, nghệ thuật, trò chơi dân gian của các địa phương trong tỉnh; vinh danh doanh nghiệp du lịch, đơn vị, gian hàng tiêu biểu tại sự kiện.
Theo bà Nguyễn Huyền Anh, Phó Giám đốc Sở Du lịch tỉnh Quảng Ninh, sự kiện này có ý nghĩa quan trọng, là ngày hội của ngành du lịch địa phương, cơ hội để các doanh nghiệp du lịch, cơ sở kinh doanh trong và ngoài tỉnh gắn kết, trao đổi, học hỏi kinh nghiệm phát triển ẩm thực trở thành sản phẩm du lịch đặc sắc, hấp dẫn du khách.
Đồng thời, đây cũng là dịp để Quảng Ninh quảng bá, tôn vinh các giá trị ẩm thực, văn hóa tiêu biểu của các địa phương với bạn bè, du khách trong nước và quốc tế.
Những món ăn được chế biến từ nông sản của địa phương, góp phần tạo nên những trải nghiệm khó quên cho du khách. (Nguồn: Cổng Thông tin Điện tử tỉnh Quảng Ninh)
Chỉ trong 3 ngày diễn ra, Liên hoan Ẩm thực Quảng Ninh đã thu hút được 10.000 lượt khách tham quan, mua sắm và trải nghiệm.
Những con số này đã phần nào khẳng định sức hút của ẩm thực Quảng Ninh, góp phần đưa ẩm thực trở thành sản phẩm du lịch đặc thù và hứa hẹn tiềm năng tổ chức định kỳ, thường xuyên hơn, khai thác giá trị của ẩm thực như cầu nối văn hóa vùng miền.
Đến năm 2025, cùng với 11 địa phương trên cả nước, Quảng Ninh được Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch chọn để phát triển du lịch đêm. Với việc cho ra mắt nhiều sản phẩm du lịch ẩm thực mới, đặc sắc gắn với các hoạt động văn hóa nghệ thuật biểu diễn vào ban đêm, Quảng Ninh đang từng bước đưa du lịch ẩm thực trở thành sản phẩm chủ đạo để phát triển kinh tế ban đêm, tăng cường thu hút khách, tăng chi tiêu và kéo dài thời gian lưu trú của du khách./.