Kỳ vọng sứ mệnh Quỹ Văn hiến Việt Nam

Ngày 24/10, tại Văn miếu Quốc Tử Giám (Hà Nội) đã diễn ra buổi tọa đàm “Văn hiến Việt Nam và phát triển đất nước”.

Tọa đàm có sự tham dự của GS.VS.TSKH Đặng Vũ Minh, Chủ tịch Liên hiệp các Hội KH&KT Việt Nam; GS.TS Đặng Cảnh Khanh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Truyền thống và Phát triển; TS Nguyễn Viết Chức, nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban văn hóa của Quốc hội; GS,TS Nguyễn Quang Ngọc, Phó chủ tịch Hội Sử học Việt Nam; GS,TS Nguyễn Đình Tấn; nguyên chủ tịch Hội Xã hội học Việt Nam; PGS,TS Phạm Duy Đức, nguyên Viện trưởng Viện văn hóa, Học viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; bà Nguyễn Thị Tuyết Minh, Chủ tịch Hội nữ doanh nhân Việt Nam và nhiều nhà khoa học, nhà văn hóa, hoạt động xã hội, doanh nhân, nhà báo, nhà sư.

GS.TS Lê Thị Quý, chủ tịch Quỹ Văn hiến Việt Nam chủ trì toạ đàm.

Giữ gìn, phát triển và tôn vinh nền văn hiến Việt Nam

Phát biểu tại tọa đàm, GS.TS Lê Thị Quý cho biết, toạ đàm khoa học diễn ra mặc dù giản dị nhưng rất ý nghĩa trong việc tiếp tục tôn vinh nền văn hiến của Việt Nam, góp phần phục hồi những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, con người và bản sắc văn hóa nước nhà trong thời đại toàn cầu hóa. Đây chính là cơ sở bền vững thực hiện mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đưa Việt Nam phát triển ngang tầm thế giới.

Theo GS.TS Lê Thị Quý, khái niệm “Văn hiến” có nội dung rộng, không chỉ bao hàm ý nghĩa văn hóa vật chất, văn hóa tinh thần mà còn cả con người, hệ tư tưởng, pháp luật, tôn giáo, cách tổ chức xã hội, lối sống… nghĩa là toàn diện mọi hoạt động của đất nước.

Trong các giá trị truyền thống, các mối quan hệ con người, gia đình và xã hội luôn được nhấn mạnh. Đó chính là một bộ phận của văn hiến, là sự tiếp nối không ngừng của các thế hệ anh hùng, hào kiệt trong lịch sử Việt Nam, ở nhân cách và giá trị tinh thần của người Việt Nam.

Gìn giữ và phát triển văn hiến Việt Nam, nền văn minh Việt Nam là trách nhiệm của chúng ta đối với dân tộc và các thế hệ tương lai.

GS.TS Lê Thị Quý nhấn mạnh: "Chúng ta đang phải đối diện với nhiều thách thức lớn, phát triển kinh tế thị trường, các xung đột của kinh tế và văn hóa, đạo đức và lợi nhuận, trách nhiệm với tập thể và lợi ích cá nhân, sự biến đổi của các giá trị và chuẩn mực, sự bùng nổ đa dạng và phong phú về thông tin, sự đe dọa xâm phạm chủ quyền lãnh thổ đất nước… Những thách thức đó đã và đang đặt ra những yêu cầu mới đối với việc vừa kế thừa, giữ gìn những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc và tiếp thu tinh hoa của thời đại để củng cố, xây dựng và phát triển văn hiến Việt Nam phù hợp với sự phát triển ngày càng hiện đại của đất nước và nhân loại".

Thảo luận tại tọa đàm, các đại biểu tham dự đã đưa ra rất nhiều ý kiến đóng góp, bày tỏ quan điểm. Đáng chú ý nhất là ý kiến phát biểu của GS.TS Đặng Cảnh Khanh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Truyền thống và Phát triển.

GS.TS Đặng Cảnh Khanh cho biết: "GS, nhà văn hóa, anh hùng lao động Vũ Khiêu từ lâu đã rất muốn có một môi trường, một không gian văn hiến của Việt Nam. Làm sao để không gian đó chứa đầy tinh thần Văn hiến Việt Nam".

Vì thế, Giáo sư Vũ Khiêu và các nhà khoa học, nhà văn hoá, doanh nhân cùng tham gia đề xuất thành lập “Quỹ Văn hiến Việt Nam” nhằm tập hợp các nguồn lực xã hội hỗ trợ cho các hoạt động giữ gìn và phát triển văn hiến Việt Nam, khuyến khích, biểu dương, tôn vinh những cá nhân, tập thể và những công trình nghiên cứu văn hóa dân tộc có giá trị đặc sắc phục vụ cho sự phát triển trí tuệ và tâm hồn Việt Nam, sự phồn vinh của Tổ quốc và hạnh phúc của nhân dân.

GS.TS Đặng Cảnh Khanh cũng bày tỏ huy vọng, Quỹ Văn hiến sớm hình thành một viện nghiên cứu để có thể nghiên cứu một cách có hệ thống các hoạt động văn hiến của đất nước. Tuy vậy, GS.TS Đặng Cảnh Khanh cho rằng để đạt được điều này cần được sự ủng hộ của các trí thức, doanh nhân, nhà hoạt động xã hội, văn hóa và tất cả những người quan tâm đến văn hiến của đất nước.

Chia sẻ thêm về tâm huyết của GS Vũ Khiêu, người có sự hiểu biết sâu sắc về Văn hiến Việt Nam, TS Nguyễn Viết Chức cũng đánh giá: "Với chúng tôi, GS Vũ Khiêu là một tấm gương, không chỉ học ở trí thức mà còn học ở con người. Giáo sư ở tuổi gần 100 vẫn viết cuốn sách về Văn hiến lên tới hàng ngàn trang. Chỉ việc đọc thôi đã là một việc không đơn giản rồi chứ đừng nói hiểu hết được tầng lớp ý nghĩa sâu sắc bên trong".

Dưới gốc độ doanh nhân, bà Nguyễn Thị Tuyết Minh, Chủ tịch Hội đồng Doanh nhân nữ Việt Nam chia sẻ ý kiến tâm đắc trước việc thành lập “Qũy Văn hiến Việt Nam”.

“Tôi rất tâm đắc một câu nói của một doanh nhân nữ thành công không những ở Việt Nam mà cả ở thế giới, cô có nói một câu “Đi gần hết cuộc đời người, cái muốn tìm lại bây giờ là chính mình”. Chính là cái quay về với văn hiến. Khi chúng ta hội nhập, có quá nhiều thông tin, có quá nhiều kiến thức, nếu chúng ta tiếp nhận tất cả mà không biết chọn lọc thì có thể đánh mất chính mình. Chính vì thế khi GS Vũ Khiêu đưa ra sáng kiến lập Qũy Văn hiến, tôi thấy chúng ta có thể chọn lọc để giữ lại “hồn cốt” dân tộc, để phân biệt Việt Nam với tất cả các nước khác. Mỗi một doanh nhân nữ, giữ được hồn cốt của dân tộc thì họ sẽ thổi vào thế hệ con cháu gia đình. Hơn nữa doanh nhân nữ cũng có ảnh hưởng lớn đối với người lao động, từ đó thổi những hồn cốt vào người lao động và xây dựng văn hóa rất rõ ràng” . Bà đồng thời nhấn mạnh việc sẽ chia sẻ rộng rãi thông tin về Qũy Văn hiến Việt Nam đến với người lao động.

Kỳ vọng về sứ mệnh của Qũy Văn hiến Việt Nam

Quỹ Văn hiến Việt Nam hoạt động theo Quyết định số 199/ QĐ- BNV ngày 30/12/2015 của Bộ Nội vụ về việc cấp giấy phép thành lập và công nhận Điều lệ Quỹ Văn hiến Việt Nam và Quyết định số 568/QĐ-BNV ngày 24/7/2019 về việc công nhận thay đổi, bổ sung thành viên Hội đồng quản lý Quỹ Văn hiến Việt Nam, nhiệm kỳ 1 (2016- 2021) chuyển chức chủ tịch Quỹ từ GS-Anh hùng lao động Vũ Khiêu (do lý do sức khỏe) sang GS,TS Lê Thị Quý; PGSTS Phạm Duy Đức là thành viên Ban quản lý; GS.TS Đặng Cảnh Khanh là chủ tịch hội đồng khoa học Quỹ.

Những hoạt động của Quỹ Văn hiến Việt Nam xoay quanh việc phát triển nền văn hiến và văn minh nước nhà, phù hợp với các giá trị truyền thống dân tộc và xu hướng phát triển của xã hội hiện đại, bao gồm xây dựng nên văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, giữ gìn sự thống nhất và đoàn kết của cộng đồng các dân tộc Việt Nam trên cơ sở văn hiến Việt Nam.

Hoạt động của Quỹ cũng hướng tới góp phần củng cố các giá trị nhân văn, nhân đạo của con người và xã hội Việt Nam, xây dựng các giá trị, chuẩn mực mới, xây dựng con người Việt Nam tương xứng với nên văn hoá dân tộc, tiến bộ, văn minh, tiếp thu và kế thừa tinh hoa văn hoá của nhân loại.

Theo GS.TS Lê Thị Quý, dự kiến trong giai đoạn 5 năm đầu của Quỹ Văn hiến Việt Nam sẽ tập trung cho các hoạt động như sau:

- Phối hợp với một số cơ quan Nhà nước và một số tổ chức chính trị xã hội để lựa chọn, biểu dương, vinh danh những cá nhân tiêu biểu (là người Việt Nam) có đóng góp tích cực vào việc gìn giữ và phát triển văn hiến Việt nam. Trao giải thưởng về “Văn hiến Việt Nam” cho cá nhân tiêu biểu;

- Hỗ trợ cho những tổ chức và cá nhân tham gia tích cực vào việc sưu tầm, biên soạn, phục dựng, bảo tồn và phát triển các giá trị vật chất và tinh thần của xã hội và con người Việt Nam truyền thống;

- Hỗ trợ việc truyền thông, xuất bản các công trình khoa học có liên quan đến việc gìn giữ và phát triển văn hiến Việt Nam;

- Hướng tới việc xin tài trợ cho từ một đến hai chương trình nghiên cứu khoa học về phát triển văn hiến Việt Nam (Có thể là một chương trình nghiên cứu về cư dân và văn hóa biển đảo Việt Nam, chương trình về văn hóa quản lý xã hội của người Việt, mỗi chương trình có khoảng 5 đề tài);

- Hỗ trợ các hoạt động thực tiễn, các hội thảo khoa học về gìn giữ và phát triển văn hiến Việt Nam và hợp tác quốc tế;

- Lựa chọn và cấp học bổng cho những sinh viên xuất sắc trong những ngành học có liên quan tới việc giữ gìn và phát triển văn hiến Việt Nam.

Tại buổi tọa đàm, GS.TS Đặng Vũ Minh, Chủ tịch Liên hiệp các Hội KH&KT Việt Nam và các nhà khoa học, các nhà văn hóa, nhà hoạt động xã hội và một số doanh nhân đều hoàn toàn ủng hộ, đồng lòng và kỳ vọng vào các hoạt động ý nghĩa của Quỹ Văn hiến Việt Nam.