Tiết lộ nóng hổi độc chiêu đổ bộ sao Hỏa giá rẻ

Các thiết bị như máy bay trực thăng sao Hỏa cải tiến, tàu quỹ đạo hay tàu đổ bộ rẻ tiền sẽ sớm xuất hiện trong tương lai.

Trong khi các quan chức của NASA và Cơ quan Vũ trụ Châu Âu, cũng như các nhà lập kế hoạch ở Trung Quốc vạch ra những sứ mệnh cực kỳ tốn kém và phức tạp để khai thác mẫu vật từ sao Hỏa sau đó gửi về Trái Đất, thì ngày càng có nhiều nhà nghiên cứu đưa ra những cách thức mới với chi phí thấp hơn để khám phá sâu hơn về Hỏa tinh.

Có thể là thông qua máy bay trực thăng cải tiến hoặc tàu đổ bộ và tàu quỹ đạo rẻ tiền, một số chuyên gia nói rằng đã đến lúc viết ra những cách mới để thu thập thêm dữ liệu từ nhiều nơi trên thế giới xa xôi đó.

Bethany Ehlmann, một nhà khoa học hành tinh tại Viện Công nghệ California ở Pasadena chia sẻ: "Sao Hỏa, giống như Trái đất rất đa dạng". Cô ấy nói thêm rằng, có rất nhiều khám phá để thực hiện chẳng hạn như tại hệ thống hẻm núi Valles Marineris và các chỏm cực của sao Hỏa.

"Một hệ thống phức tạp như sao Hỏa đòi hỏi chiều rộng cũng như chiều sâu", Ehlmann nói, "và điều đó có nghĩa là phải tìm ra những cách mới để khám phá ở nhiều địa điểm bằng cách giảm chi phí cho mỗi sứ mệnh tàu vũ trụ, thông qua công nghệ hoặc các mô hình lập trình cộng tác mới".

Robert Lillis, Phó Giám đốc phụ trách Khoa học Hành tinh và Sinh vật học thuộc Phòng thí nghiệm Khoa học Vũ trụ tại Đại học California, Berkeley cho biết: "NASA luôn là một cơ quan rất ngại rủi ro”.

Lillis cho rằng, Chương trình Các Nhiệm Vụ Sáng Tạo Nhỏ Dành Để Khám Phá Hành Tinh (Small Innovative Missions for Planetary Exploration, viết tắt là Simplex) của NASA là một "nỗ lực táo bạo" nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà khoa học hành tinh dễ dàng có cơ hội đặt chân lên sao Hỏa, với chi phí chỉ bằng một phần nhỏ của sứ mệnh khám phá thông thường.

Bởi giới hạn chi phí hiện tại cho một sứ mệnh khám phá không gian trung bình là khoảng 500 triệu đô la. SIMPLEx cũng đóng vai trò như một chương trình để điều tra sự cân bằng giữa chi phí và rủi ro, Lillis nói.

Ví dụ là sứ mệnh Escape and Plasma Acceleration and Dynamics Explorers (EscaPADE) thuộc chương trình (Simplex) của NASA. Nhiệm vụ này hứa hẹn sẽ tạo ra một cú nổ rất tốt về mặt khoa học tiết kiệm chi phí trên mỗi đô la. Tổng chi phí của sứ mệnh sao Hỏa này khi bay đến quỹ đạo quanh Hành tinh Đỏ vào năm 2026 được chốt dưới 80 triệu USD.

Lillis cho biết, hai tàu thăm dò của chương trình EscaPADE sẽ cung cấp một góc nghiên cứu "âm thanh nổi" độc đáo về hệ thống khí quyển trên cao rất phức tạp của sao Hỏa. "Hai tàu vũ trụ của chúng tôi - Blue và Gold  sẽ cung cấp cho chúng tôi hai cặp mắt, cho phép chúng tôi lần đầu tiên hiểu được phản ứng theo thời gian thực của các mô hình mất mát trong khí quyển của sao Hỏa đối với các luồng điện từ từ gió mặt trời quanh Hỏa tinh".

Lillis cho biết: "Chúng tôi sẽ có thể nhìn thấy tất cả các phần của hành tinh vào mọi thời điểm trong ngày, từ bề mặt đến tầng trên của bầu khí quyển Hỏa tinh".

Ngoài ra, còn có một công nghệ mới để hạ cánh trên sao Hỏa với chi phí rẻ và an toàn là Nguyên mẫu Thiết bị hạ cánh năng lượng tác động lớn nhỏ (Small High Impact Energy Landing Device viết tắt là SHIELD) hiện đang được nghiên cứu tại Phòng thí nghiệm sức đẩy phản lực của NASA (JPL) ở Nam California.

Louis Giersch, điều tra viên chính của SHIELD cho biết: “SHIELD về cơ bản vừa là tàu đổ bộ vừa là thiết bị giảm xóc hai trong một, và nhóm chúng tôi vẫn đang đánh giá xem loại dụng cụ thăm dò khoa học nào như cảm biến thời tiết, máy ảnh và máy đo khối phổ sẽ được tích hợp trong hệ thống, tránh phát sinh chi phí khi phải tạo ra các thiết bị độc lập”. Mục tiêu của SHIELD là giảm chi phí chính "nặng đô" trong thiết kế tàu đổ bộ sao Hỏa bằng cách thay thế bởi các thiết bị hỗ trợ tích hợp kèm.

Nhưng Giersch nói rằng, SHIELD sẽ đặt ra nhiều hạn chế hơn về trọng tải khoa học so với các tàu đổ bộ sao Hỏa thông thường hơn. Ông nói, các trọng tải khoa học sẽ cần phải nhỏ gọn và giảm nhiều hơn nữa, nhưng với lợi ích được dự đoán sẽ là cuộc cách mạng đơn giản hóa cách tiếp cận bề mặt sao Hỏa cộng với chi phí sứ mệnh giảm đi rất nhiều.