Nhật hoàng Akihito: “Gần gũi với dân trong từng nếp nghĩ”

Hoàng đế của triều đại lâu đời nhất thế giới

Nhật hoàng Akihito hiện 84 tuổi và là hoàng đế thứ 125 của triều đại Ngai vàng hoa Cúc tại Nhật Bản. Sinh ngày 23/12/1933, Nhật hoàng Akihito là con trai của Thiên hoàng Hirohito và Hoàng hậu Nagako. Ông hiện là vị hoàng đế tại vị lâu thứ 21 thế giới.

Điều thú vị là Nhật Bản hiện là quốc gia hiện đại duy nhất vẫn coi người đứng đầu hoàng gia là hoàng đế. Đây cũng là một trong những quốc gia có chế độ quân chủ được duy trì lâu đời nhất trên thế giới. Vương triều Nhật Bản bắt đầu từ năm 660, khi hoàng đế Jimmu lên ngôi, trở thành nhà vua đầu tiên của Nhật Bản.

Nhật hoàng Akihito từng học tiểu học và trung học tại Gakushuin, Trường Bộ Nội chính Hoàng Gia. Đến năm 1952, ông theo học khoa Kinh tế Chính trị, Đại học Gakushuin và hoàn thành chương trình giáo dục đại học vào năm 1956. Cũng trong năm 1956, ông được tấn phong Hoàng Thái Tử. Năm 1959, Hoàng Thái Tử Akihito cưới bà Michiko Shoda - con gái của một doanh nhân. Ông là vị hoàng đế Nhật Bản đầu tiên cưới một dân thường làm hoàng hậu.

Đến năm 1989, ông thừa kế ngai vàng sau khi Thiên hoàng Hirohito qua đời. Nhật hoàng Akihito lấy hiệu là Heisei (theo tiếng Nhật có nghĩa là "Khắp nơi yên bình").

Trong suốt 28 năm trị vì đất nước kể từ khi lên ngôi đến nay, Nhật hoàng Akihito đã có vai trò rất lớn trong việc xây dựng lại hình ảnh của hoàng gia và hoàng đế. Nhật hoàng Akihito cũng trở thành biểu tượng tinh thần đoàn kết của dân tộc Nhật Bản. Điều này được quy định trong Hiến pháp: nhà vua là "biểu tượng của quốc gia và sự đoàn kết của nhân dân".

Suốt gần 3 thập kỷ trị vì, Nhật hoàng Akihito đã dẫn dắt đất nước và người dân Nhật Bản đi qua Chiến tranh thế giới 2, khủng hoảng kinh tế những năm 1990, thảm họa động đất và sóng thần tháng 3/2011...

Nhật hoàng Akihito thực hiện các hoạt động được quy định trong hiến pháp của Nhật Bản như: bổ nhiệm thủ tướng, phê chuẩn việc bổ nhiệm các quan chức cấp cao, triệu tập Quốc hội, công bố luật và các điều ước, trao tặng tước hiệu… Đối với mỗi vấn đề quan trọng liên quan đến đất nước, quyết định của Nhật hoàng Akihito đều được đưa ra dựa trên sự tư vấn và chấp thuận của chính phủ Nhật Bản.

Mỗi hành động, mỗi lời nói của Ngài luôn được người dân ca tụng. Cho tới nay, trong lòng người dân xứ Mặt trời mọc, Nhật hoàng Akihito luôn được xem là biểu tượng của lòng bác ái và nhân hậu. Tất thảy những phát ngôn ấn tượng của Ngài đều được công chúng ghi nhớ và trân trọng và coi đó là động lực tuyệt vời để họ vươn lên trong cuộc sống và chiến thắng những khó khăn phía trước. 

- Từ sâu thẳm trái tim mình, tôi hy vọng người dân sẽ cùng nắm tay nhau, đối xử với nhau bằng tình thương và cùng nhau vượt qua những thời khắc khó khăn.

- Tôi ước gì thảm kịch chiến tranh sẽ không lặp lại. Đối với người dân Nhật Bản, tôi bày tỏ lòng thương tiếc sâu sắc với những người đã ngã xuống trong chiến tranh.

- Nhìn lại quá khứ, cùng với sự ăn năn sâu sắc về chiến tranh, tôi cầu rằng thảm kịch chiến tranh sẽ không được lặp lại và cùng với người dân bày tỏ sự cảm thông sâu sắc đối với những ai đã phải chịu khổ đau vì chiến tranh.

- Cuộc chiến là quan trọng nhất đối với chúng tôi để có cơ hội nghiên cứu và học hỏi từ lịch sử của cuộc chiến tranh này, bắt đầu với sự kiện Mãn Châu năm 1931, để từ đó chúng tôi xem xét và định ra phương hướng cho tương lai của đất nước mình.

- Nhật Bản cần ghi nhớ với một ý thức sâu sắc về sự hối hận. Đặc biệt, trong năm nay (2015) kỷ niệm 70 năm kết thúc Chiến tranh thế giới 2, tôi gửi lời chia buồn sâu sắc nhất tới tất cả những nạn nhân đã bị cướp đi mạng sống trong cuộc chiến đó.

- Đầu năm mới, tôi cầu nguyện cho hạnh phúc của người dân Nhật Bản và hòa bình thế giới.

- Tôi mong muốn đồng hành cùng thần dân, lắng nghe họ và sâu sát với những suy nghĩ của họ. 

Với những cống hiến của Nhật hoàng Akihito dành cho đất nước, người dân xứ sở Phù Tang luôn coi Ngài là vị "hoàng đế" vĩ đại. Họ luôn mong Nhật hoàng tại vị lâu hơn nữa và góp phần tạo nên một đất nước Nhật Bản phát triển phồn vinh, bền vững. Sẽ thật khó khăn cho người dân xứ sở hoa anh đào chấp nhận thông tin Nhật hoàng thoái vị.

Nhưng trên thực tế, trong một bài phát biểu vào ngày 8/8/2016, Nhật hoàng Akihito đã công bố mong muốn thoái vị của mình. Lý do được ông đưa ra là tuổi tác (hiện Nhật hoàng Akihito 84 tuổi). Nói về mong ước thoái vị, Nhật hoàng Akihito cho hay đó không phải chỉ là một sự "giải thoát" thoải mái cho cá nhân, mà còn muốn tạo ra một thay đổi hợp lý cho luật hoàng gia, tạo sự thoải mái và nhẹ nhõm hơn cho các Nhật hoàng sau này.

Tuy nhiên, mong ước thoái vị của Nhật hoàng Akihito là điều chưa từng có tiền lệ trong lịch sử Nhật Bản. Nguyên do là vì luật pháp Nhật Bản hiện không có quy định về việc thoái vị.

Trước mong muốn của Nhật hoàng Akihito, chính phủ Nhật Bản đang phải đối mặt với vấn đề có nên sửa đổi luật để đưa ra quy định về việc truyền ngôi hay không. Về vấn đề này, 85% số người được hỏi trong một cuộc điều tra dư luận của Nhật Bản nói rằng họ ủng hộ việc sửa đổi Luật Hoàng tộc để cho phép việc đó. Trong trường hợp Nhật hoàng Akihito thoái vị, người con trai cả - Thái tử Naruhito sẽ trở thành người kế vị và trở thành hoàng đế tiếp theo của Nhật Bản.

Rất có thể, người dân Nhật Bản sẽ thuận tình với những thay đổi trong luật thoái vị, nhưng trong lòng họ, Nhật hoàng Akihito vẫn mãi là vị "hoàng đế của dân". Sẽ không ai có thể quên được thông điệp rõ ràng và đầy nhân văn cao cả của Nhật hoàng khi ông chia sẻ mong muốn thoái vị của mình: "Các Hoàng đế dẫu sao cũng chỉ là những con người bình thường, với đầy những hạn chế của con người, và họ cũng già đi như những người khác".

Rõ ràng, những tâm sự chân thành đó của Nhật hoàng đã chạm đến triệu triệu trái tim của đông đảo người dân Nhật nói riêng và của toàn thể nhân loại nói chung.