Nhiều người cho rằng mình còn trẻ, sức đề kháng tốt, ăn uống được, ngủ được thì không bị bệnh, nếu gặp một số triệu chứng nhẹ như mệt mỏi thì cứ kiên trì là khỏi. Vì vậy, họ tự hào rằng mình có thể làm việc hơn 10 giờ/ngày, ăn uống không đều đặn vẫn đảm bảo công việc hiệu quả, thậm chí thức trắng ngày đêm khi cần thiết... Nhưng thật tệ, sự thiếu hiểu biết này có thể khiến họ phải trả giá.
Nhắc đến "mệt mỏi" thì ai cũng biết cảm giác như thế nào. Kiệt sức sau một ngày làm việc, cứng cột sống thắt lưng và cột sống cổ sau khi lái xe vài giờ, thức trắng đêm và bơ phờ vào ngày hôm sau... Tất cả những mệt mỏi này đều có thể tan biến và bạn lấy lại được năng lượng thông qua một thời gian nghỉ ngơi. Tuy nhiên, có một loại mệt mỏi giống như là "tôi chưa làm việc thể lực nhiều mà thường thấy hoa mắt, chóng mặt, chân tay yếu ớt…". Trường hợp này có thể là bạn đang mắc " hội chứng mệt mỏi mãn tính ".
Nếu căng thẳng lâu dài, mệt mỏi tích tụ có thể gây rối loạn chức năng của hệ thần kinh tự chủ và hệ nội tiết, rối loạn cảm xúc và khó chịu về thể chất. Thậm chí, dẫn đến các rối loạn về thể chất và tinh thần như hội chứng mệt mỏi mãn tính , hội chứng ruột kích thích, hội chứng đau cơ xơ hóa... Chỉ bằng cách giải thích đúng và xử lý sớm chúng ta mới có thể tránh được những hậu quả đáng tiếc.
Xiao Meijun, bác sĩ trưởng khoa tâm thần của bệnh viện Chang Gung Memorial, chỉ ra rằng nhiều người không nhất thiết phải biết cách đi khám và điều trị y tế khi họ mệt mỏi hoặc thiếu năng lượng.
Mệt mỏi mãn tính có thể là cơ sở của nhiều căn bệnh ác tính
Thiếu ngủ, hoạt động cường độ cao, rối loạn dinh dưỡng… có thể gây mệt mỏi. Hầu hết các trường hợp mệt mỏi về thể chất có thể thuyên giảm thông qua nghỉ ngơi và cải thiện thói quen sinh hoạt. Khi tình trạng mệt mỏi không thuyên giảm sau một thời gian, phải xem xét các yếu tố khác:
Mệt mỏi mãn tính do các bệnh: Bao gồm các bệnh nội tiết (như suy giáp hoặc tuyến thượng thận), rối loạn giấc ngủ (như hội chứng ngưng thở khi ngủ), nhiễm trùng mãn tính (như viêm gan B, C mãn tính) và các bệnh mãn tính được kiểm soát kém.
Xie Yinghua, Giám đốc Khoa Y học Gia đình, Bệnh viện Wanfang cho biết: Suy tim, thiếu máu, ung thư, các bệnh tự miễn (lupus ban đỏ hệ thống), béo phì nặng và các bệnh tâm thần như trầm cảm đều có thể gây ra mệt mỏi.
Khi bệnh đã khỏi, tình trạng mệt mỏi vẫn tiếp diễn thì đó có thể là do tinh thần mệt mỏi: Trong trường hợp này, bạn nên tìm đến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và chẩn đoán. "Có rất nhiều trường hợp như vậy ở các phòng khám ngoại trú, đặc biệt là những người đàn ông đang trải qua khủng hoảng tuổi trung niên. Họ thường than phiền rằng cơ thể không còn 'ngoan ngoãn', khó đối mặt với những căng thẳng trong cuộc sống, thèm muốn được tiếp thêm sức sống và sự kích thích mới, thật ra nguyên nhân thực sự là "tim đã mỏi" chứ không phải là mệt mỏi thể chất đơn thuần", bác sĩ Xiao Meijun nhận xét.
Hội chứng mệt mỏi mãn tính (CFS): Đây là từ gọi chung cho một loạt các triệu chứng về thể chất và tinh thần, người bệnh thường bị mệt mỏi trong thời gian dài mà không tìm ra nguyên nhân. Không có dấu hiệu báo trước khi tình trạng này khởi phát. Các triệu chứng mệt mõi mãn tính giống như bị cảm, cạn kiệt sức lực, sau khi dùng thuốc không có cải thiện. Tình trạng này lên xuống thất thường gây nhiều phiền toái trong cuộc sống.
Hiện nay vẫn chưa có phương pháp điều trị hiệu quả đối với hội chứng mệt mỏi mãn tính. Tùy theo thể trạng của bệnh nhân, ngoài việc dùng thuốc cần kết hợp với các biện pháp điều trị bổ trợ như tập thể dục, nghỉ ngơi, tư vấn tâm lý.
Nếu các triệu chứng sau đây kéo dài trong 3 tháng, tốt nhất bạn nên đi khám
Mệt mỏi mãn tính xảy ra hầu hết là do căng thẳng tinh thần trong thời gian dài và cơ thể bị bội thực mãn tính, cùng với chế độ làm việc và nghỉ ngơi, ăn uống không đều đặn. Theo độ tuổi, hội chứng mệt mỏi mãn tính tương đối cao hơn ở những người trẻ tuổi và nói chung nam giới dễ mắc phải hơn nữ giới.
1. Chóng mặt, đau thắt cổ họng.
2. Cơ vai và cổ bị đau và cảm giác tức ngực.
3. Sưng hạch ở cổ.
4. Không có khả năng tập trung, ảnh hưởng đến công việc hoặc học tập.
5. Cảm thấy mình yếu đuối mà không có lý do rõ ràng.
6. Trạng thái tinh thần kém, tâm trạng thấp thỏm, dễ hồi hộp, lo sợ, chán nản.
7. Chất lượng giấc ngủ kém, thường ngủ không yên giấc.
8. Không có khả năng tập trung và suy giảm trí nhớ trầm trọng.
Bí quyết tránh khỏi mệt mỏi kinh niên
Có thể nói, căng thẳng là thủ phạm của tình trạng mệt mỏi kinh niên. Nó không chỉ gây hại cho thể chất và tinh thần mà còn ảnh hưởng đến năng suất làm việc. Một nghiên cứu lâu dài về stress, Chen Yongyi, giáo sư Khoa Khoa học Hành vi và Tâm lý tại Học viện Quân sự West Point, Hoa Kỳ, để hỗ trợ nhân viên giải quyết căng thẳng; tại Phố Wall, người ta thuê ngay cả các nhà trị liệu tâm lý cho các nhà điều hành chứng khoán.
Bên cạnh đó, các chuyên gia sức khỏe cho rằng, nggoài việc ngủ đủ giấc, cân bằng dinh dưỡng và tập thể dục thường xuyên, chúng ta cũng làm những việc sau để chống căng thẳng cho tinh thần:
1. Suy nghĩ tích cực
Chen Yongyi gợi ý rằng khi một sự việc căng thẳng xảy ra, bạn nên tạm dừng suy nghĩ, hít thở sâu , đi dạo và chuyển hướng sự chú ý, sau khi bình tĩnh lại, hãy viết ra giấy những việc bạn có thể làm để "lấy lại sự tự tin để làm chủ tình hình".
"Tôi thường coi khó khăn như một liều thuốc bổ. Tôi tin rằng sau khi vượt qua mức độ này, tôi sẽ trưởng thành hơn", Xiao Meijun nói.
Chen Yongyi gợi ý rằng bạn có thể tự hỏi bản thân khi gặp áp lực: "Tôi có phải nghĩ như thế này không? Tôi có phải làm điều này không? Có cách giải quyết nào không, hay nhìn nó từ một góc độ khác? Điều tồi tệ nhất là gì và điều gì sẽ xảy ra? Nó tệ hơn tưởng tượng, hay giống như tưởng tượng? Vậy thì sao?"...
2. Hiểu rõ bản thân và tìm ra nguồn gốc của căng thẳng
"Chỉ có tôi mới biết mình sẽ phản ứng như thế nào khi gặp áp lực", Chen Yongyi nhấn mạnh. Mọi người đều nói rằng có áp lực. Trên thực tế, hơn một nửa trong số họ không biết rằng mình đang bị áp lực. Không tức giận! Cô cho rằng, học cách xác định nguồn gốc của căng thẳng có thể giải quyết nó kịp thời và ngăn chặn nó trở nên tồi tệ hơn và mất kiểm soát.
3. Đặt mục tiêu thực tế
Bất kể kế hoạch công việc hay cuộc sống, các mục tiêu dài hạn có thể được cắt thành các mục tiêu nhỏ ngắn hạn, điều này không chỉ giúp tăng hiệu quả mà còn giúp quên đi mệt mỏi nhờ cảm giác hoàn thành. Ví dụ, những người cần giảm cân khi bắt đầu tập thể dục ít nhất 4 lần một tuần, và thường bỏ cuộc, nhưng nếu bạn tăng dần từ 5 phút mỗi ngày thì cơ hội đạt được sẽ cao hơn rất nhiều.