Ưu đãi thuế, phí phát triển xe điện: Ai được lợi nhất?

Thời gian qua, ngành công nghiệp xe điện Việt Nam đã có những dấu ấn phát triển mạnh mẽ với sự xuất hiện của nhiều thương hiệu xe điện, nhiều mẫu xe mới liên tục trình làng.

VinFast là một trong những hãng xe tiên phong trong xu hướng xe điện. Đây cũng là doanh nghiệp đã ngừng sản xuất ô tô xăng để tập trung hoàn toàn cho ô tô điện. Đến thời điểm hiện tại, VinFast đã giới thiệu 6 mẫu xe ô tô điện, trải đều từ phân khúc hạng A đến hạng E.

VF e34 là mẫu ô tô điện thông minh đầu tiên của thị trường Việt Nam được ra mắt vào tháng 10/2021. Tại triển lãm CES năm 2022, VinFast tiếp tục giới thiệu 5 mẫu xe điện hiện đại, bao gồm VF 5, VF 6, VF 7, VF 8 và VF 9. Trong đó, VF e34, VinFast VF 8 và VinFast VF 9 là những mẫu xe điện đã được mở bán trên thị trường Việt Nam với mức giá đa dạng, phù hợp với từng phân khúc khách hàng.

Ngoài VinFast, KIA cũng đang lên kế hoạch phân phối mẫu KIA EV6 trong năm 2022. Mẫu xe này được giới thiệu sẽ có 3 biến thể, bao gồm: Tiêu chuẩn, GT-Line và GT mà chưa có thông báo về giá bán chính thức. Tháng 4/2022, TC Motor đã ra mắt mẫu xe điện Hyundai Ioniq 5 nhưng mới ở dạng thăm dò thị trường, chưa đặt nặng mục tiêu thương mại. Động thái trên của Hyundai cũng cho thấy hãng xe Hàn Quốc quan tâm đến sự phát triển của ô tô điện tại Việt Nam. Mới đây, tại triển lãm Vietnam Motor Show 2022, Toyota lần đầu tiên ra mắt SUV điện Toyota bZ4X.

Trong bộ sưu tập những mẫu xe mới nhất của các thương hiệu ô tô điện vừa ra mắt tại thị trường Việt Nam, MG Việt Nam lần đầu tiên ra mắt 2 mẫu xe điện tại Việt Nam là MG Marvel R và MG4 hoàn toàn mới; Audi ra mắt mẫu SUV điện e-tron có giá từ 2,97 tỷ đồng, chưa bao gồm tuỳ chọn. Mercedes-Benz Việt Nam cũng cho biết thời gian tới, các phân khúc từ SUV đến Sedan hay mẫu xe siêu sang Mercedes - Maybach, Mercedes-Benz đều đã có lộ trình sản xuất xe điện và ra mắt thị trường.

 Ai được lợi?

Để khuyến khích ôtô điện phát triển, Chính phủ ban hành nhiều chính sẽ hỗ trợ như giảm loạt thuế, phí với xe sản xuất, lắp ráp trong nước. Cụ thể, thuế tiêu thụ đặc biệt với xe điện chạy pin dưới 9 chỗ chỉ còn 3% từ tháng 3 năm nay và áp dụng trong vòng 5 năm.

Từ 1/3/2022 – 28/2/2027, thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe chạy pin, tuỳ theo chỗ ngồi sẽ là 1 - 2 - 3% và từ năm 2027 trở đi sẽ là 4 - 7 - 11%, tương ứng với số chỗ ngồi khác nhau. Trong khi đó, xe xăng đang được áp 15-150%, cao hơn rất nhiều.

Giảm thuế cũng sẽ tác động thẳng vào giá bán xe khiến xe điện có mức giá cạnh tranh hơn nhiều so với các mẫu xe xăng cùng phân khúc. Ngoài ra, ô tô chạy pin cũng có lợi thế nữa là đang được giảm 100% lệ phí trước bạ trong vòng 3 năm đầu và giảm 50% trong 2 năm tiếp theo.

Từ đó, bà Trần Thị Bích Ngọc - Trưởng phòng Chính sách thuế xuất nhập khẩu (Vụ Chính sách thuế, Bộ Tài chính) cho rằng, với những chính sách trên sẽ góp phần khuyến khích người dân chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện vì người tiêu dùng sẽ được hưởng lợi nhiều về chính sách thuế, phí.

Bà Nguyễn Thị Phương Hiền - Phó Viện trưởng Viện Chiến lược và Phát triển GTVT (Bộ GTVT) cho biết, Việt Nam có những thuận lợi nhất định khi chuyển đổi sang xe điện. Về công nghệ chế tạo xe điện, chúng ta đã khá sẵn sàng. Do đó, việc chuyển đổi sang sản xuất xe điện có thể đáp ứng được, nhất là các dòng xe con, xe buýt và xe tải nhỏ.

“Với sự tiến bộ của khoa học công nghệ, giá xe điện sẽ ngày càng rẻ. Theo dự kiến, vào giai đoạn khoảng 2026-2030, giá ô tô điện sẽ ngang bằng với xe sử dụng nhiên liệu hoá thạch. Ngoài ra, Việt Nam là một trong số ít quốc gia đang có doanh nghiệp sản xuất xe điện, đó chính là thuận lợi lớn để chúng ta thực hiện được đúng theo đúng lộ trình đặt ra”, bà Hiền nói.

Đại diện Hiệp hội Các nhà sản xuất Ô tô Việt Nam (VAMA) cho rằng, Chính phủ cần sớm ban hành những chính sách tác động đến phát triển ngành công nghiệp ô tô gồm: Chiến lược phát triển công nghiệp ô tô & phụ trợ; hạ tầng cho xe điện; chính sách thuế, phí; chính sách bảo vệ môi trường gồm tái chế sản phẩm thải bỏ, thuế môi trường đặc biệt từ thời điểm dừng bán xe phát thải CO2; thử nghiệm và chứng nhận xe điện; các tiêu chuẩn, quy chuẩn xe điện và trạm sạc.