Số vụ nhận hối lộ tăng 300%, liên quan người có thẩm quyền

Tại phiên họp toàn thể lần thứ 10 của Ủy ban Tư pháp diễn ra sáng 6/9, Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Mai Thị Phương Hoa đã trình bày ý kiến thẩm tra nhóm nghiên cứu về báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2023.

Báo cáo của Chính phủ, trong kỳ báo cáo (từ 1/10/2022 đến ngày 31/7/2023), đã phát hiện 4.946 vụ phạm tội về trật tự quản lý kinh tế (nhiều hơn 13,6%), 679 vụ phạm tội về tham nhũng và chức vụ (nhiều hơn 71,46%).

Các cơ quan đã phát hiện, điều tra xử lý nghiêm các hành vi tham nhũng, tiêu cực trong các lĩnh vực với phương châm “xử lý một vụ cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực”, thu hồi tối đa tài sản bị chiếm đoạt. Cùng với đó, đẩy nhanh tiến độ điều tra, xử lý các vụ án kinh tế, tham nhũng lớn.

Điển hình là các vụ án Trịnh Văn Quyết, Chủ tịch Tập đoàn FLC; vụ án Đỗ Anh Dũng, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tập đoàn Tân Hoàng Minh; vụ án Công ty Việt Á, vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát; vụ án “vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Bệnh viện đa khoa Đồng Nai và Công ty AIC…

Theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Mai Thị Phương Hoa, số tội phạm tham nhũng, chức vụ phát hiện tăng 71,46%, số đối tượng tăng 116,17%. Đặc biệt, số vụ nhận hối lộ phát hiện tăng 312,5%. Điều này cho thấy công cuộc chống tham nhũng ngày càng quyết liệt, thể hiện quyết tâm cao của Đảng và Nhà nước là không có vùng cấm, không có ngoại lệ, nên việc phát hiện và xử lý ngày càng nhiều.

Nhóm nghiên cứu của Ủy ban Tư pháp cũng cho rằng để xảy ra nhiều vụ tham nhũng cho thấy tác quản lý nhà nước ở một số lĩnh vực vẫn còn hạn chế nên đã để xảy ra nhiều vụ việc tham nhũng. Sai phạm trong các vụ án hầu hết đều liên quan đến người có thẩm quyền trong cơ quan quản lý nhà nước đã lợi dụng triệt để những lỗ hổng của pháp luật để thực hiện hành vi vi phạm, trục lợi.

Theo bà Hoa, cần nâng cao hơn nữa việc kiểm soát quyền lực của người đứng đầu, người có thẩm quyền, kiểm soát hoạt động của các cơ quan quản lý nhà nước đảm bảo khách quan, minh bạch và đúng pháp luật.

Nhóm cứu nghiên cứu của Ủy ban Tư pháp cũng cho hay, dư luận và cử tri vẫn băn khoăn với vấn đề nổi lên thời gian qua như việc “có hay không” sự bắt tay giữa một số ngân hàng và các công ty bảo hiểm để các nhân viên ngân hàng tư vấn sai sự thật, mời gọi khách hàng chuyển từ tiền gửi tiết kiệm sang mua bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm đầu tư. Bên cạnh đó, còn có hành vi tư vấn mua bảo hiểm của nhân viên công ty bảo hiểm không đầy đủ các nội dung hợp đồng hoặc sai lệch thông tin hợp đồng bảo hiểm…Hậu quả, đến nay với hàng nghìn đơn tố cáo, khiếu nại của người dân làm ảnh hưởng đến lòng tin của người dân với hệ thống ngân hàng và bảo hiểm.

Đã xuất hiện tình trạng lợi dụng danh nghĩa doanh nghiệp, công ty luật dưới hình thức mua bán nợ để cưỡng đoạt tài sản với các thủ đoạn đe dọa, khủng bố bằng tin nhắn, điện thoại gây hoang mang trong dư luận.

Có những vụ việc với hàng trăm đối tượng tham gia, số bị hại lên đến hàng triệu người, xảy ra ở nhiều tỉnh, thành phố. Điển hình là vụ băng nhóm cưỡng đoạt tài sản núp bóng Công ty Luật Pháp Việt có 415 đối tượng thực hiện với khoảng 3 triệu bị hại trên toàn quốc; vụ cưỡng đoạt tài sản do Công ty cổ phần mua bán nợ Việt Nam Thịnh Vượng thực hiện tại TP.HCM…

Nhóm nghiên cứu đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành liên quan xác định rõ hơn nữa trách nhiệm từng cấp, từng ngành, từng cá nhân trong từng lĩnh vực nhằm khắc phục tình trạng đùn đẩy, sợ trách nhiệm, không dám làm; đồng thời đẩy nhanh hơn nữa lộ trình cải cách tiền lương, đảm bảo cho cán bộ, công chức được tăng dần mức sống, yên tâm công tác.

Đại biểu Vũ Trọng Kim - Đoàn ĐBQH tỉnh Nam Định nêu ý kiến thảo luận tại phiên họp cho rằng, tình trạng vi phạm pháp luật và tội phạm không ngừng tăng, gây ra nhiều khó khăn cho cơ quan điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án…

Dẫn lại các con số tại báo cáo Chính phủ về tội giết người tăng hơn 20%, cướp tài sản tăng hơn 50%, cướp giật tăng hơn 23%, lừa đảo chiếm đoạt tài sản tăng hơn 57%, cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự tăng hơn 92%..., đại biểu Kim nói rằng, tình trạng này gây bất an trong dư luận và nhân dân.

Theo đại biểu Vũ Trọng Kim, tình hình tội phạm gia tăng trong năm 2023 có nguyên nhân, trong đó phải kể đến tình hình kinh tế-xã hội bị ảnh hưởng do đại dịch Covid-19 khiến tình trạng thất nghiệp trong bộ phận nhân dân cũng tăng theo.

Để kịp thời ngăn chặn tình trạng này, đại biểu Kim đề nghị các cơ quan, Bộ ngành cần siết chặt lại các biện pháp phòng chống tội phạm. Song song với đó là tăng cường thực hiện các giải pháp để giải quyết việc làm, giảm thiểu số người thất nghiệp hoặc gián đoạn công việc.

Đại biểu Dương Khắc Mai, Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông cho biết, trong năm qua, Chính phủ đã đưa ra nhiều biện pháp, tăng cường các hoạt động phòng chống tội phạm.

Tuy nhiên, báo cáo của Chính phủ vẫn cho thấy, tình hình vi phạm pháp luật như xâm hại trẻ em, loại tội phạm có tổ chức, ma túy, tội phạm về công nghệ thông tin vẫn là nỗi lo lắng lớn vì gây ra nhiều hệ lụy cho xã hội. Mặt khác, số vụ và người chết do tai nạn giao thông vẫn còn tăng cũng là những điều cần được xem xét lại trong thời gian tới.

Theo đại biểu Dương Khắc Mai, để phòng chống và giảm thiểu các vụ vi phạm pháp luật, tội phạm gia tăng, cần có những chế tài xử phạt và răn đe nghiêm khắc hơn cho từng loại tội phạm.