Nổ súng sới bạc 4 người chết: Tuấn “Khỉ" bị tiêu diệt, nạn nhân có được bồi thường?

Thời điểm bị tiêu diệt Tuấn "Khỉ" đang bị truy nã về tội giết người, tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí quân dụng, cướp tài sản... sau khi gây ra vụ nổ súng sới bạc ở Củ Chi khiến 4 người chết.

Hành vi của Tuấn "Khỉ" là hết sức côn đồ, manh động gây thiệt mạng đến nhiều người. Bởi vậy, việc tổ công tác đặc biệt nổ súng tiêu diệt đối tượng này khi đối tượng này đang chống trả là cần thiết để giảm bớt những thương vong có thể xảy ra và đảm bảo an toàn cho quần chúng nhân dân và cán bộ chiến sĩ.

Trong vụ án này, cơ quan điều tra khởi tố về nhiều tội danh trong đó có tội: đánh bạc, tổ chức đánh bạc; tàng trữ sử dụng trái phép vũ khí quân dụng; giết người; chứa chấp tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có; cướp tài sản....

Đồng thời, khởi tố bị can đối với nhiều đối tượng. Do đó, việc một bị can chết (Tuấn "Khỉ"), căn cứ vào quy định pháp luật sẽ đình chỉ điều tra đối với bị can đó nhưng vụ án này sẽ tiếp tục điều tra đối với các bị can khác về các tội danh khác theo quy định pháp luật.

Theo điểm a, khoản 1 Điều 230 BLTTHS quy định về đình chỉ điều tra nêu rõ: “Cơ quan điều tra ra quyết định đình chỉ điều tra khi thuộc một trong các trường hợp: a) Có một trong các căn cứ quy định tại khoản 2 Điều 155 và Điều 157 của Bộ luật này hoặc có căn cứ quy định tại Điều 16 hoặc Điều 29 hoặc khoản 2 Điều 91 của Bộ luật hình sự”….

Đồng thời, Bộ Luật tố tụng hình sự quy định sẽ không khởi tố vụ án hình sự nếu như chỉ có một bị can duy nhất và bị cảm đó đã chết. Còn trường hợp có nhiều bị can thì vẫn tiếp tục giải quyết với các bị can còn lại.

Luật sư Nguyễn Anh Thơm (Trưởng VPLS Nguyễn Anh, Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội) cho biết, theo quy định tại Điều 231 BLTTHS về truy nã bị can, trước đó, Cơ quan điều tra đã ra quyết định truy nã thì dù bị can đã chết thì vẫn phải ra quyết định đình nã.

“Trong vụ án này, hung thủ trực tiếp gây án và nạn nhân đều đã chết nhưng việc điều tra án vẫn cần thiết để làm rõ các vấn đề liên quan như nguyên nhân, động cơ dẫn tới vụ việc, xác định có đồng phạm hay không, xác định nguồn gốc khẩu súng AK …

Qua quá trình điều tra, xác minh, nếu không phát hiện ra đồng phạm về các tội Giết người, Cướp tài sản, Tàng trữ vũ khí quân dụng thì cơ quan điều tra sẽ ra quyết định đình chỉ điều tra đối với bị can Lê Quốc Tuấn – căn cứ theo quy định tại Điều 155 (Những căn cứ không được khởi tố vụ án hình sự) và Điều 230 (Đình chỉ điều tra) Bộ luật Tố tụng hình sự 2015”, luật sư Nguyễn Anh Thơm cho hay.

Luật sư Thơm cho biết, đối với đối tượng Phạm Thanh Tâm (tự Tý "bà Dòm"), Cơ quan tố tụng sẽ tiếp tục điều tra, truy tố và xét xử về tội "chứa chấp tài sản do người khác phạm tội mà có" theo Điều 323 BLHS.

Ngoài ra, nếu có căn cứ xác định có đối tượng biết hoặc bao che cho Tuấn "khỉ" trốn trong hơn 15 ngày qua, gây khó khăn, cản trở việc truy bắt thì sẽ bị khởi tố tương ứng về tội Không tố giác tội phạm hoặc Che giấu tội phạm theo Điều 389, 390 BLHS.

Mặt khác, Cơ quan điều tra cũng cần thiết làm rõ hành vi đánh bạc và tổ chức đánh bạc. Đây cũng là nguyên nhân dẫn tới vụ việc đối tượng sử dụng súng AK sát hại 5 người, cướp tài sản,... Nếu có đủ căn cứ sẽ xử lý nghiêm những đối tượng tham gia về các tội đánh bạc, tổ chức đánh bạc theo Điều 321, 322BLHS.

Luật sư Đặng Văn Cường cho rằng, đối với nghĩa vụ bồi thường thiệt hại mà Tuấn "Khỉ" phải thực hiện đối với gia đình các nạn nhân thì sẽ được giải quyết theo quy định của bộ luật dân sự về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng và các quy định pháp luật về thừa kế.

Cụ thể, về nguyên tắc chia thừa kế theo quy định của pháp luật dân sự thì di sản có người chết để lại sẽ dùng để thanh toán cho các nghĩa vụ của người chết, sau khi thanh toán đối với các nghĩa vụ đó mà còn lại giá trị thì mới chia cho các thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật.

Bởi vậy, trong vụ án này nếu những người bị hại và gia đình bị hại vẫn tiếp tục yêu cầu Tuấn "Khỉ" phải bồi thường thiệt hại thì các cơ quan chức năng sẽ xác định xem có thu giữ được tài sản do phạm tội mà có của Tuấn hay không, Tuấn có còn di sản để lại hay không.

Trong trường hợp Tuấn còn di sản để lại là tài sản thuộc sở hữu hợp pháp của Tuấn trước khi chết thì tài sản này sẽ mang ra thanh toán nghĩa vụ cho những người bị hại, nếu còn lại thì mới trao trả lại cho những người thừa kế của Tuấn.

Như vậy, đối với việc yêu cầu bồi thường thiệt hại, nếu Tuấn còn tài sản thì tài sản này sẽ được phát mại, thanh toán cho nghĩa vụ bồi thường thiệt hại do tính mạng, sức khỏe, tài sản bị xâm hại. Nếu sau khi bồi thường mà còn lại thì mới chia thừa kế. Còn đối với những tài sản do phạm tội mà có thì sẽ bị tịch thu, sung công quỹ theo quy định pháp luật.

Trong trường hợp Tuấn "Khỉ" không còn tài sản để lại thì những người bị hại sẽ chịu thiệt, những người thừa kế chỉ có nghĩa vụ bồi thường thiệt hại thay cho người chết trong phạm vi di sản của người chết để lại.

Đối với số tiền mà Tuấn đã cướp được trên chiếu bạc nếu thu giữ được số tiền này thì sẽ xác minh làm rõ đây có phải là tiền dùng vào mục đích đánh bạc hay không ? Nếu số tiền mà Tuấn cướp là tiền đánh bạc, do đánh bạc mà có thì tiền này sẽ bị thu hồi vì đây là tiền do phạm pháp mà có.

Luật sư Nguyễn Anh Thơm cho rằng, mặc dù bị can Lê Quốc Tuấn đã chết nhưng đã có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, tài sản của bị hại thì phải có trách nhiệm bồi thường toàn bộ thiệt hại về vật chất và tinh thần theo Điều 584, 585, 589, 590 Bộ luật Dân sự 2015.

Khi đối tượng chết sẽ phát sinh quyền thừa kế cho những người hưởng thừa kế và trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài sản (bồi thường thiệt hại) trong phạm vi di sản do người chết để lại sẽ thuộc về những người hưởng thừa kế thứ nhât (vợ, con, cha, mẹ..), căn cứ Điều 615 (Thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại) BLDS 2015. Trong trường hợp này, gia đình người bị hại có thể thỏa thuận hoặc làm đơn khởi kiện để yêu cầu bồi thường thiệt hại từ những người thừa kế của đối tượng Lê Quốc Tuấn theo quy định của pháp luật.